Tanım: Bir ünlüyü uzun okunmasını sağlayan veya bir önceki k, l, g gibi ünsüz harflerin daha ince okunmasını sağlayan ve ^ ile gösterilen işaret. Örneğin şâir kelimesinde a harfi uzun okunur. Örneğin kâfi kelimesinde hem k ince okunur hem de a harfi uzun okunmaktadır.
Şapka işaretinin (düzeltme işareti) kullanıldığı yerler aşağıdaki gibi özetlenebilir :
Yazılışları aynı okunuşları ve anlamları farklı kelimeleri ayırt edilmesi için kulanılır. Adet - âdet , hala - hâlâ kelimeleri örnek olarak verilebilir.
Farsça ön ek bî- ile Arapça ön ek bi- ayrılması için kullanılır. bîçare (çaresiz) , bihakkın (hakkıyla) kelimeleri örnek olarak verilebilir.
Arapça ve Farsça'dan geçen kelimelerde g, k, l harflerinin ince okunması gerektiğini belirtmek için kullanılır. kâğıt , mahkûm, evlât kelimeleri örnek olarak verilebilir.
Bazı Batı kökenli kelimelerde l harfinin inceliği belirtmek için kullanılabilir. klâsik , plâk , plân kelimeleri örnek olarak verilebilir. Ancak bu durumda şapka işareti yazımı tercih edilmemektedir
Ses yansımları kelimeler de l harfinin inceliği belirtmek için kullanılabilir. lâpa lâpa , lâkırdı, lâppadak kelimeleri örnek olarak verilebilir
Nispet Î'sini belirtmek için kullanılır. Edebî, fikrî , insanî, medenî kelimeleri örnek olarak verilebilir. (Söylenişte kısa okunanlarda işaret kullanılmaz. zenci, çini kelimeleri örnek olarak verilebilir )
Bazı kelimelerde daha önceki ünlü de uzun okunur. bayatî, gümüşî, kurşunî kelimelerinde dikkat edilirse daha önce a, ü ve u sesleri uzatılarak okunur
Türk Dil Kurumu batı dillerinden gelen kelimeler için şapka işaretini kulanmaya gerek yoktur kararı almıştır. Örneğin plaket, lahana, flama, plaj, klarnet, plastik, klavye ,plan gibi kelimelerde şapka kullanılmasına gerek yoktur
Türk Dil Kurumu sadece batı dillerinden giren şapka işaretini kaldırmıştır, Arapça ve Farsça'dan geçen ve karışıklık çıkarma ihtimali olan kelimelerden şapka işaretini kaldırmamıştır. Ayrıca Arapça ve Farsça'dan gelen kelimelerde k, g, l gibi ince okunması gereken a,u gibi harflerde de şapka kullanılması gerekmektedir
Her Hakkı Saklıdır. Bu sitede yayınlanan tüm bilgi ve fikirlerin kullanımından fibiler.com sorumlu değildir. Bu sitede üretilmiş , derlenmiş içerikleri, fibiler.com'u kaynak göstermek koşuluyla kendi sitenizde kullanılabilirsiniz. Ancak telif hakkı olan içeriklerin hakları sahiplerine aittir