Geniş Zaman eki Türkçe'de -r, -ar, -er, -ır, -ir, -ur, -ür şeklinde eklenebilmektedir. Ekleme algoritması aşağıdaki gibidir :
Eylem ünlü ile bitiyor ise -r eklenir : de-r, ata-r, atla-r
Eylem ünsüz ile bitiyor ise iki ihtimal var.
- Çok heceliler de -ır, -ir, -ur, -ür kullanılır
- Tek hecelilerde -ar veya -er kullanılır.
- İstisna olarak -ır, -ir, -ur, -ür kullanılabilir
- ünlü + ünsüz ile bitenler :
l / r / n ile bitenler istisnalar : al-ır, var-ır, kal-ır, bil-ir, gel-ir, ver-ir, ol-ur, bul-ur, vur-ur, dur-ur, öl-ür, gör-ür, dür-ür, san-ır
İki karakterli ve l/r ile bitenler kesinlikle (ol, al, öl) -ır, -ir, -ur, -ür eklenir
- Büyük ve küçük ünlü uyumu uygulanır
- Bazı eylemlerin kendilerinde t>d değişimi yaşadır: güt-er>güd-er, tat-ar>tad-ar, git-er>gid-er (bu eylemler geçmişte uzun ünlü oldukları için bu şekilde olabilir)
Bu algoritma ile bazı eylemlere eklenen geniş zaman eki:
açar
akar
alır
anar
asar
aşar
atar
ayar
azar
eker
emer
erir
eser
eşer
eter
eyer
ezer
içer
iner
iter
olur
ovar
oyar
ölür
öper
örür
öter
över
uçar
umar
uyar
üter
üzer
der
yer
artar
ölçer
örter
ürker
bakar
banar
basar
batar
bayar
bezer
bıçar
bıkar
biçer
bilir
biner
boğar
bozar
böler
bulur
burur
büker
bürer
büzer
cayar
coşar
çakar
çalar
çapar
çatar
çeker
çeler
çıkar
çöker
çömer
çözer
dalar
değer
deler
derer
deşer
diker
diner
dizer
doğar
dolar
donar
doyar
döker
döner
döver
durur
duyar
dürer
düşer
düzer
geçer
gelir
gerer
gezer
girer
gider
giyer
göçer
gömer
görür
güler
güder
kaçar
kakar
kalır
kanır
kapar
karar
kasar
katar
kayar
kazar
keser
kılar
kırar
kısar
kıyar
kızar
kokar
konar
kopar
koşar
kovar
koyar
kurar
kusar
kürer
küser
saçar
sağar
salar
sanır
sapar
sarar
satar
savar
sayar
seçer
seker
serer
sever
sezer
sıçar
sığar
sıkar
siker
siler
siner
sokar
solar
sorar
soyar
söker
söner
söver
sunar
susar
sürer
süzer
şaşar
şişer
takar
tapar
taşar
tadar
tutar
tüter
tüyer
varır
verir
vurur
yağar
yakar
yanar
yapar
yarar
yatar
yayar
yazar
yener
yerer
yeter
yığar
yıkar
yılar
yiter
yolar
yorar
yumar
yutar
yüzer
acır
adar
arar
atar
erir
ırar
ışır
işer
öder
ular
uzar
ürer
üşür
budar
bular
bunar
bürür
büyür
cıvır
diler
döşer
kapar
kaşır
kazır
kınar
kocar
korur
kürer
sınar
sıvar
sular
şakır
tanır
tarar
taşır
burkar
bürker
çarpar
çırpar
kalkar
kırkar
kırpar
korkar
sarkar
serper
sürçer
sürter
tartar
yırtar
yontar
tıkar
tüner
türer
yarar
yaşar
yıkar
yürür
ağlar
ağrır
aklar
aksar
anlar
atlar
avlar
azlar
eğrir
ekşir
eller
enler
eskir
eşkir
eşler
etkir
eyler
imler
ister
işler
izler
oklar
okşar
otlar
önler
uğrar
unlar
üçler
ünler
acıkır
acınır
acıtır
açılır
adanır
ağarır
akışır
akıtır
alınır
alışır
anılır
anırır
apışır
aranır
arınır
arıtır
asılır
aşılır
atanır
atılır
atışır
avutur
ayılır
ayırır
ayıtır
azalır
azıtır
edilir
eğilir
eğitir
ekilir
emilir
eritir
everir
ezilir
ıkınır
ılınır
ısınır
ısırır
ısıtır
ışıtır
içilir
iletir
ilişir
işitir
itilir
itişir
okutur
onarır
osurur
oturur
oyulur
ödeşir
ödetir
öğürür
öğütür
önerir
öpülür
öpüşür
örülür
övülür
övünür
uçurur
uçuşur
ulaşır
unutur
usanır
utanır
uyanır
uyarır
uyulur
uyuşur
uyutur
uzanır
uzatır
üşütür
ütülür
üzülür