Türkiye Türkçesininen çok sözcük türetme son eklerle yapılır :
- göz
- gözcü
- gözlük
- gözlükçü
- gözcülük
- gözlemek
- gözlemci
- gözetmen
- gözetlemek
Türkiye Türkçesinin yeni sözcükler türetme sadece eklerle yapılmaz. En çok kullanılan türetme şekillerinden biri birleşirmedir.
| 1. Kelime | 2. Kelime | Türetilen |
| gece | kon- | gecekondu |
| güney | batı | güneybatı |
| açık | öğretim | açık öğretim |
Yabancı dillerden birleşik sözcükler de gelmektedir :
| 1. Kelime | 2. Kelime | Türetilen |
| e (elektronic) | mail | e-mail |
| check | up | check-up |
Bazen çekim ekleri ile sözcük kalıplaşabilir ve yeni bir sözcük oluşabilir:
| 1. Kelime | Ek | Türetilen |
| uy- | -DU | uydu |
| yaz- | -Ar | yazar |
Bazen sözcüğün uzun hali kısalır ve yeni bir sözcük türemiş olur :
- kilo : kilogram
- pop : popüler
Bazen birden fazla sözcüğün baş seslerinden kısaltma ile sözcük üretilebilir :
- Lazer < LASER : Light Amplification by Stimulated Emission Of Radiation
- İTÜ : İstanbul Teknik Üniversitesi
Birden fazla sözcüğün bazı bölümleri birleştirilerek de sözcük üretilebilir :
- arge : araştırma-geliştirme
Bazen bir biçimden unutulan bir kök tekrar ortaya çıkar veya tamamen yeni bir sözcük türüyebilir. Türkçede ayıl- ve bayıl- eylemlerinden bay- ve ay- eylemleri türemiştir.
- Sus baydın artık
- nihayet aydın
.
