Bir cümledeki işten, hareketten veya süreçten etkileneni belirten sözcük veya sözcüklere düz tümleç veya nesne adı verilir. Yükleme sorulan ne, neyi, kimi gibi sorular düz tümleci verir. Geçişli eylemlerin olduğu cümlelerde bulunur. Geçişsiz eylemlerin olduğu cümlelerde etkilenen bir şey olmadığı için nesne bulunmaz. Ek eylem ile yapılan isim cümlelerinde de nesne bulunmaz
| Cümle | Açıklama |
| Adam kapıyı kapattı | Neyi kapattı ? (kapıyı) |
| Bugün seni aradım | Kimi aradı ? (seni) |
| Arkadaştan defter aldım | Ne aldı ? (defter) |
| Adam bavul taşıyordu | Ne taşıyordu (bavul) |
Eğer tümleç -i (-ı) ekleriyle belirtilmiş ise buna belirtili nesne veya belirtili düz tümleç adı verilir. Yukarıdaki örneklerde kapıyı ve seni belirtili nesnedir. Eğer -i (-ı) eki yok ise belirtisiz nesne veya belirtisiz düz tümleç adı verilir. Yukarıdaki örnekte defter ve bavul bu şekildedir. Neyi, kimi soruları belirtili nesneyi, özneye sorulan ne sorusu da belirtisiz nesneyi verir.
Bir nesne bir cümle de ayrı bir cümle şeklinde bulunabilir :
| Cümle | Açıklama |
| Adam kendi kendine “çok yaşlanmışım” dedi | Neyi dedi ? (“çok yaşlanmışım”) |
Bazı isim cümleleri nesne alabilir. Bir şeye veya birine borçlu olmak anlamı kullanıldığında nesne olabilir :
| Cümle | Açıklama |
| Onlar başarılarını annelerine borçludurlar | Neyi borçludurlar ? (başarılarını) |
