Bir cümledeki işin, hareketin veya sürecin yöneldiği, bulunduğu, veya çıktığı yeri belirten sözcük veya sözcüklere dolaylı tümleç veya yer tamlayıcısı adı verilir. Eylemin nereye, neye ve kime yöneldiği, nerede, nede, kimde geçtiğini, nereden, neden, kimden ayrıldığını gösterir. Genellikle -e (-a), -de (-da, -te, -ta) ve -den (-dan) ekleri kullanılır. Yükleme sorulan kime? , kimde ?, kimden ? , neye ? neyde ? neyden? , nereye ? nerede? , nereden ? soruları dolaylı tümleci verir. Yüklemle doğrudan değil dolaylı ilgili olduğu içinde de dolaylı tümleç adı verilmiştir.
Cümle | Açıklama |
Adam kapıya yöneldi | Nereye yöneldi ? (kapıya) |
Adam duvardan indi | Nereden indi ? (duvardan) |
Adamdan ödünç aldım | Kimden aldı ? (adamdan) |
Bir cümlede birden fazla dolaylı tümleç olabilir :
Cümle | Açıklama |
Adamı orada, meydanda, buldular | Nerede buldular (orada ve meydanda) |
Pencerede, hemen dibinde sızmış | Nerede sızmış (pencerede, hemen dibinde) |