Türkiye Türkçesinde kurallı bir cümlede özne başta, yüklem sonda olur. Bu yapıdaki cümleye kurallı cümle adı verilir. Diğer öğeler ise araya yerleşir :
Sözcük | Açıklama |
Ben dün akşam uçakla İstanbul’a geldim | Ben özne, geldim yüklem ve aradakiler tümleç |
Ancak devrik cümlelerde değişebilir. Öğelerin özne tümleç yüklem şeklinde sıralanmayan cümlelere devrik cümle adı verilir :
Sözcük | Açıklama |
Geldin nihayet bu dünyaya sen | Geldin yüklem, sen özne ve aradakiler tümleç |
Geldin sen nihayet bu dünyaya | Geldin yüklem, sen özne geri kalan tümleç |
Tek bir cümleden oluşan cümlelere basit cümle adı verilir. Bir veya daha fazla cümle öğesi yerinde kendi özne ve yüklemi bulunan yan cümlecikler içeren cümlelere ise karmaşık cümle, komplex cümle veya birleşik cümle adı verilir. Yan cümle veya cümlecik bir cümle içinde bir öğe yerine geçen cümle olarak düşünülebilir.