Tanım: İslam'da, hakikate, Allah sevgisine ulaşma, nefsini terbiye etme yolu ve bu amaçla yapılan uğraş, arayış

Tanım: Tasavvuf ehli, ermiş, eren

Tanım: Allah'a ulaşma yolu

Tanım: Hz. Muhammed'in yolu, tarikatı. Hiç bir tarikata bağlı olmayanlar tarafından da kullanılan bir ifadedir

Tanım: Allah'ın canlı ve cansız her zerrede görünmesi
Tanım: Tasavvuf'da Allah'ın isim ve sıfatlarıyla sufinin (bazı kullarının) kalbinde tezahür etmesi (görünmesi, ortaya çıkması)

Edebiyat ve tasavvuf konularında uzman olan Abdülbaki Gölpınarlı'nın Tasavvuf ile ilgili temel konuları işlediği kitabı

Edebiyat ve Tasavvuf konusunda uzman olan Abdülbaki Gölpınarlı'nın mezhepler ve tarikatlar hakkındaki kitabı

Tanım: Ayet ve hadislerin ilk bakışta görünmeyen anlamları olduğuna ve asıl gerçeğin bu olduğuna inanan görüşlere verilen isim

Tanım: İslam dünyasında 8. yy'da İran'da ortaya çıkmış , özellikle tarikatların tekke, merasim, gösteriş, şekil vb.. kurallarına karşı çıkan bir görüş ve fikir akımı. Melamiler gösterişten kaçınmak için kendilerini hiç ibadet yapmıyormuş gibi , hiç çalışmıyormuş gibi göstermeye çalışmaktadırlar. Melamilik bir tarikattan çok bir fikir, görüş olarak kabul edilmektedir

Tanım: 11 yy'dan beri var olan, mala, mülke, zevke önem vermeyen, topluma göre aykırı yaşayan, vücütlarındaki tüm tüyleri traş eden ve çıplak dolaşan, Şii ve Alevi inançlarına yakın , eski İran ve Hind mistik etkilerini de içeren inançları olan kişilerin yolu, tarikatı

Tanım: Anadolu'da tüm vücütlarındaki tüyleri traş, mala, mülke, zevke önem vermeyen, topluma göre aykırı yaşayan Kalenderî'lere verilen isim

Tanım: Abbasi halifesi En-Nâsır li Dîn'illâh zamanında örgütlenmeye başlayan, esnaf, zanaatkar ve sanatçılar, din adamlarından oluşan örgüt

Tanım: İslam'da Şahabeddin Sühreverdi'nin öncü olarak kabul edildiği fikir akımı ve görüş

Aslen Hamedan'lı olan daha sonra bir dönem Anadolu ve Mısır'da yaşayan mutasavvıf ve şair. Asıl adı Fahreddîn İbrâhîm bin Büzürcmihr bin Abdilgaffâr-ı Hamedâni'dir. 1289'de doğduğu tahmin edilmektedir ve 1289'de ölmüştür

1165 ile 1240 yılları arasında yaşamış, Vahdet-i Vücut görüşüne bağlı olan Arap şair, mutasavvıf, İslam düşünürü

1210 ile 1274 yılları arasında yaşamış, mutasavvıf ve İslam düşünürü. Konevî ismi Konya'da ünlendiği için verilmiştir

Kübrevîlik tarikatının önemli şahsiyetlerinden, İslam düşünürü, mutasavvıf ve şair. 1256'da ölmüştür

1145-1221 yılları arasında yaşamış, Kübrevilik'in kurucusu kabul edilen, İran'lı İslam düşünürü ve mutasavvıf. Tam adı Ahmed bin Ömer Ebu'l-Cennab Necmüddin Kübra el-Hivaki el-Harezmi şeklindedir

Tanım: 12-13. yüzyıl arasında, İran'da Necmeddin-î Kübra tarafından kurulan , Anadolu'yu da etkileyen tarikat

13. yy başlarında yazılmış, Kübrevîlik ve Necmettin Dâye Râzî'nin dini görüşlerini içeren eser

963 ile 1034 arasında yaşamış , Kazeruniyye (İshakiye) tarikatının kurucusu İslam düşünürü ve mutasavvıf

Tanım: İbrahim bin Şehriyâr-ı Kâzerûnî (Ebû İshâk) tarafından kurulan, Anadolu'yu da etkileyen tarikat

Tanım: Ahmet Er Rifai tarafından kurulan tarikat

1118 ile 1182 arasında yaşamış, Rıfâilik tarikatının kurucusu İslam düşünürü ve mutasavvıf

Anadolu'dan 13. yy'da yaşamış, Haydari tarikatına bağlı İslam düşünürü ve mutasavvıf

13.-14 yy'da yaşamış, Hoca Ahmed Yesevi'in dervişlerinden olan, Haydarîlik'in kurucus olan İslam düşünürü ve mutasavvıf

Tanım: Seyyid Kutbettin Haydarî tarafından 13. yy'da kurulan, Melamilik, Kalenderilik, Yeseviliğin etkisini taşıyan görüş veya tarikat

14. yy'da yaşamış (ölümü 1360) , İslam düşünürü ve astronom. Menâkıbü'l Ârifîn adlı, Mevlena ve mevleviliğin tarihini anlattığı eser önemli bir kaynak eserdir

1155-1191 arasında yaşamış, İşrakilik fikir akımının öncüsü kabul edilen İslam düşünürü ve mutasavvıf. Öldürülmesinden dolayı Maktûl ismi eklenmiştir

1209-1271 arasında yaşamış, Horasan Nişabur doğumlu, İslam düşünürü, mutasavvıf ve şair. Hacı Bektaş-ı Veli'in yolu olan Bektaşilik, Anadolu ve Balkanlarda müslümanları etkilemiş, Osmanlı devletinin kuruşuşunda da etkili olmuştur. Osmanlı devletinde Yeniçeriler Bektaşi geleneğine göre müslümanlaştırılmışlardır

Tanım: Hacı Bektaş-ı Veli'in fikirlerinden yola çıkan ve 16. Balım Sultan tarafından kurulan , Hz. Ali ve Oniki İmam sevgisine dayanan tarikat. Hacı Bektaş-ı Veli'nin görüşleri Osmanlı devletinin kuruluşunda da etkil olmuştur. Osmanlı devletinde Yeniçeriler Bektaşi geleneğine göre müslümanlaştırılmışlardır

1352-1429 yılları arasında yaşamış, Türk İslam düşünürü, mutasavvıf ve şair. Bayramîyye tarikatının kurucusudur

Tanım: Hacı Bayram-ı Veli tarafından kurulan bir tarikat. Nakşibendilikle Halvetiliğin birleşmesinden oluştuğu düşülmektedir. Bazı kaynaklar ise Safeviyye tarikatının Anadolu'daki kolu olarak kabul etmektedirler

Tanım: Muhammed Bahauddin Şah-ı Nakşibend tarafından Buhara'da kurulan tarikat

Tanım: 14. yy'da , Safiyüddin İshak tarafından Güney Azerbaycan'da kurulmuş , Oniki İmam'a dayanan Şii tarikatı

1049-1141 yılları arasında Horasan'da yaşamış İslam düşünürü ve mutasavvıf

Tanım: Ahmed-i Câmî Nâmekî tarafında kurulan tarikat

Tanım: Tasavvuf'ta en üst mertebelerden biri
Tanım: Gezgin olan derviş

Tanım: Bir tarikata ve şeyhe bağlı olan sufi

Tanım: Suriye, Irak ve Türkiye'de mala mülke önem vermeyen , şekle değil öze değer veren, gezgin dervişler için kullanılan bir ifade

Tanım: Evliya
Tanım: Ermiş olan din adamı veya sufi

Tanım: Din ve islam için savaşan alp (yiğit)

Tanım: Bizans ve Balkan topraklarında fetihler yapan alperenlerden oluşan bir örgüt veya grup

12 yy sonları ve 13 yy başlarında yaşadığı tahmin edilen, Taptuklular olarak bilinen ve bir tekkesi olduğu kayıtlarda bahsedilen derviş ve baba. Yunus Emre'nin şiirlerinde geçer ve Yunus Emre'nin şeyhi ve hocası olarak kabul edilmektedir. Mezarının Sakarya nehri yakınlarında Emre Köyü'nde olduğu düşünülmektedir

13. yy'da (1257 ile 1307) yaşamış, Sarı Saltuk'a muritlerinden , Yunus Emre'nin şeyhlerinden kabul edilen (Yunus Emre'nin şiirlerinde geçmektedir) derviş

13. yy da yaşamış, özellikle Anadolu ve Balkanlar'da etkileri olmuş bir alperen (gazi derviş) ve din büyüğü

Tanım: Kalenderîler ve abdalların saç, kaç, bıyık, sakallarını traş etmeleri. Çar darb, dört vuruş anlamına gelir