Farabi'nin Akıl ile İlgili Görüşü

Farabi'ye göre doğuştan bir bilgi yoktur. Duyular aracılığıyla edindiği bilgilerden akıl gücüyle tümel bilgilere ulaşır ve bunlar yardımıyla yeni bilgiler üretir. Güç şeklinde pasif bulunan aklın sürekli fiil halinde bulunan bir dış etkene ihtiyacı vardır. Farabi aklı ameli ve nazari olarak ikiye ayırır:

• Aklî : İnsanın davranışlarını belirler
• Nazarî : Duyularla gelen bilgilerin nefis aracılığı ile mükemmelleşmesini sağlar.
• Güç halindeki akıl (el-akl bi’l-kuvve) : Nefsin bir gücüdür. Varlığa ait renk ve şekilleri soyutlayarak kavram haline getirir.
• Fiil halindeki akıl (Bilfiil akıl) : Güç halindeki aklın aktif duruma geçmesidir. Akıl soyutlama yaparak maddeden tam bağımsız bilgilere ulaşır.
• Müstefâd akıl : Duyu algılarıyla ilişkisi kalmayan bu akıl insan aklının ulaşabileceği en yüksek seviyedeki akıldır; sezgi ve ilhama açık olduğu için faal akılla ilişki kurma imkanına sahiptir. Bu seviyede insan teorik düzeyde düşünme ve akıl yürütme imkanına sahiptir