Genel olarak tanımlamak gerekirse, bir işaratleme dili aşağıdaki özellikleri destekleyen , etiket (tag) adı verilen elemanlar kümesidir :

• Bir belgenin yapısını tanımalama : Bir belge içiserinde bulunan verinin yapısının belirlenebilmesidir. Belli bir veri öbeğinin bilgi olarak tanımlanabilmesi ancak böyle mümkün olabilir. Bu işlem genellikle mühendis, sisteme alnalisti ve programcılar tarafından yapılmaktadır.
• Bir belgenin içeriğini tanımlama : Yapısı belirlenmiş bir belgenin içinin doldurulmasıdır. İçerik, genellikle bilgisayar uzmanı olmayan , belli bir dalda içerik sağlayabilen, yayıncı, bilim adamı veya sanatçı gibi insanlar tarafından yapılır.
• Belgenin kullanıcıya nasıl sunulacağını denetleme : Verinin kullanıcıya sunulması içein gerekli işlemlerdir. Bu işlem de genelikle grafikerler ve tasarımcılar tarafından gerçekleştirilir.

Bu nitelikleri taşıyan dillerden en fazla bilinenleri SGML ve HTML'dir. SGML ( Standart Genelleştirilmiş İşaretleme Dili- Standart Generalized Markup Language) özellikle yayıncılıkta kullanılan, güçlü, ancak yaygın olarak kullanılmasını engelleyecek ölçüde de karmaşık bir dildir. HTML ( Metin Ötesi İşaretleme Dili - Hypertext Markup Language ) ise SGML temel alınarak hazırlanmış, işlevselliği daha az olmasına rağmen kullanımı SGML'ye oranla çok daha kolay olduğundan tercih edilen bir dildir. Özellikle Ağ (Web) yaygın bir kullanıcı kesimine hitap etmeye başlayınca dünya çapında bu dil kullanılarak yaratılmış belge sayısı sınırsız denebilecek ölçüde artmıştır. Ancak bu ölçüde kullanımı sonucunda HTML’in sınırlamaları giderek daha da belirgin duruma gelmiştir.

HTML’in en önemli sınırlamalarından biri, kullanıcıların küçük bir etiket kümesine zorunlu hale getirilmiş olmasıdır. HTML yazarları kendilerine özgü etiketler yaratamazlar. Çünkü ticari olarak kullanılan tarayıcılar, destekledikleri HTML standarlarında belirtilen etiketler dışındakiler hakkında hiç bir bilgi sahibi olamazlar.

HTML’in bir başka sınırlaması da belgenin içeriği ile sunuluşunu belirleyen etiketlerin aynı dosya içerisinde bulunması zorunluluğudur. Her ne kadar yaygın olarak kullanılan CSS ( Çağlayan Biçem Sayfaları ) yazarların biçim içerikten ayırmalarında yardımcı olmaktaysa da, HTML içeriğin tanımlanması konusunda oldukça güçsüz kalmaktadır.

XML (Genişletilebilir İşaretleme Dili - Extensible Markup Language) diğer dillerin sınırlamalarının üstesinden gelmektedir. XML, belgeleri belgenin yapısının belge içeriğin oluşturulmasından bağımsız olarak belirlenebilmesine; içeriğin biçemden tamamen ayrılabilmesine; belli bir yapıdaki verinin farklı uygulamalarda ve ortamlarda anlaşılabilmesine; aynı verinin birden çok biçemle sunulabilmesine ve aynı biçemin birden çok veri öbeğine uygulanabilmesine olanak tanır. Bu özelliklerinden dolayı XML, W3C ( WWW Konsorsiyumu - http://www.w3.org ) tarafından, yakın bir gelecekte HTML'in yerini alması için tanımlanmış ve kabul edilmiş bir dildir.