Tanım: Bir yazının daha iyi okunması ve daha kolay anlaşılması amacıyla yazıya eklenen nokta (.) , virgül (,) , iki nokta üst üste (:), noktalı virgül (;) , kesme (') , üç nokta (...) , soru işareti (?) , ünlem işareti (!), kısa çizgi (-), uzun çizgi (--) , eğik çizgi (/), ters eğitik çizgi (\) , tırnak işareti ("), tek tırnak işareti ('), denden işareti (") , ayraç ( ( ile açma, ) ile kapama) , köşeli ayraç ([ ile açma, ] ile kapama ) gibi işaretler

Tanım: . işareti ile gösterilir. Cümlelerin sonunda, kısaltmaların sonunda (Prof. gibi) , sıra belirten sayıların sonunda (1. gibi), tarih biçiminde (1.1.1976 gibi) , saat ve dakikayı birbirinden ayırırken (9.05 gibi) vb. şekilde kullanılır

Tanım: , ile gösterilir. Benzer kelime veya kelime gruplarını, anlam karışıklılığı olmaması için kelime veya cümleleri birbirinden ayırmak , belirginleştirmek için kullanılır

Tanım: ; ile gösterilir. Birbirine bağlı cümleleri biribirnden ayırmak için kullanılır. Ayrıca virgül (,) içeren ifadeleri ve cümleleri birbirinden ayırmak için de (, kullanılsaydı cümleler ve kelime grupları karışabilirdi) kullanılır

Tanım: : ile gösterilir. Genellikle bir kelime ve cümle sonunda açıklama için veya konuşma metinlerinde konuşanın adından sonra kullanılır

Tanım: ... şeklinde gösterilir. Çoğunlukla yazılmak istenmeyen yerlerde veya bir cümlenin yazılmayan devamı olduğu belirtmek için kullanılır

Tanım: ? ile gösterilir. Soru cümlelerinde veya bir şeyin bilenemediğini belirtmek için kullanılır

Tanım: ! işareti ile gösterilir. Çoğunlukla duyguları belirtmek için kullanılır. "Aşk olsun !" , "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!" örnek verilebilir

Tanım: - ile gösterilir. Satıra sığmayan kelimelerin alt satırdan devam ettiğini göstermek için kullanılır. ve , ile , ila anlamlarında da ("Aydın-İzmir yolu" , "Türkçe-Fransızca Sözlük" gibi ) kullanılır

Tanım: — ile gösterilir. Yazılarda bir konuşmayı belirtmek için konuşma satırının başına konulur

Tanım: / ile gösterilir. Tek satırda bir şiiri göstermek için mısra aralarına konulur. Adreslerde aparmant numarası ile daire numarası arasına, şehir ile ülke arasına konulur

Tanım: “ ve ” ile gösterilir. Başka bir yazıdan aynen alınan yazıların başına ve sonuna konulur. Cümle içinde karışıklığı önlemek için bazı isimler tırnak içerisine belirtilmektedir

Tanım: ‘ ’ ile gösterilir. çift tırnak işareti arasındaki bir cümlede tekrar çift tırnak kullanımı gerekli olduğunda çift tırnak yerine tek tırnak işareti kullanılır. "Edebiyat öğretmeni “Şiirler içinde ‘Han Duvarları’ gibisi var mı?” dedi ve Faruk Nafiz’in bu güzel şiirini okumaya başladı" cümlesinde Han Duvarları tek tırnak içerisine alınmıştır

Tanım: " ile gösterilir. Bir yazıda alt alt gelen aynı yazıları tekrar yazmamak için yazı yerine denden işareti konulur. Bu işaret kullanıldığında tam üstündeki yazıda ne yazılıyor ise burada da o yazılıyor anlamına gelmektedir

Tanım: ( ve ) ile gösterilir. Ana cümlenin yapısını bozmadan ek bilgi (bilgi, ayrıntı, açıklama, yorum, duygu belirtme vb..) vermek amacıyla kullanılır

Tanım: [ ve ] ile gösterilir. Parantez içerisinde başka bir parantez kullanılması gerektiğinde köşeli parantez kullanılır

Tanım: ’ ile gösterilir. Çoğunlukla bir kelime ile kelimeye gelen eki ayırmak için kullanılır. "Atatürk’üm", "TV’ye", "a’dan" , "Ayşe Hanım’dan", "17 Aralık’a kadar" ifadeleri örnek olarak verilebilir

Noktalama işaretleri aşağıdaki yerlerde kullanılmaktadır : 

• Cümlelerin sonunda
• Kısaltmaların sonunda. Prof. , Alb. , Sok. gibi
• Sıra belirten sayıların sonunda. 3. (üçüncü) , 5. (beşinci) gibi
• Tarihlerde. 1.1.1974 gibi
• Saat ile Dakika arasında. 9.05 gibi
• Dört ve dörtten büyük sayılarda üçlü grupların arasına koyulur. 1.234.123 gibi
• Bir liste şeklindeki yazıda maddelerin rakam ve harflerinden sonra . 1. 2. 3. şekilde giden maddelerde kullanılır. 
• Virgül ile sıralanmış rakam veya sayılardan son sayının sonunda. "3,4 ve 7. maddeler" gibi.
• Çizgi ile aralık belirmek için kullanılan raklamların ikincisinin sonunda. "2-5. yüzyıllar arasında" gibi.
• Kitap, dergi künyelerinin sonuna
• Matematikte çarpma yerine. 2.2=4 gibi
• İnternet adreslerinde : htpp://www.fibiler.com

Virgül işareti aşağıdaki yerlerde kullanılır : 

• Peş peşe yazılan benzer görevde kelime veya kelime gruplarını ayırmak için. "Ali,Veli,Kemal geldi" gibi
• Arka arkaya yazılan cümleleri ayırır. "Geldik, gittik, gördük ve mutlu olduk" gibi
• Hitap ifadelerinden sonra koyulur. "Efendiler, daha gidecek çok yolumuz vardır" gibi.
• Özne yerine kullanılan bu, şu gibi kelimelerden sonra koyulur. "Bu , benim için doğru bir şeydir" gibi
• Adlaşmış sıfatlardan sonra anlam karışıklığı yaratılmaması için koyulur. , "Hırsız, çocuğu kovaladı" gibi. 
• Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan kelimeler arasına konulur. "Akşam, yine akşam, yine akşam" gibi
• Kendisinden sonraki cümleye bağlı ret, kabul, teşvik vs.. bildiren "hayır, yok, evet, peki, pekâlâ, tamam, olur, hayhay, başüstüne, öyle, haydi, elbette" gibi kelimelerden sonra koyulur. "peki, gidelim o zaman" gibi
• Tırnak içinde yazılmayan alıntıları belirtmek için alıntı cümlesinin sonuna koyulur. "Adana’ya yarın gideceğim, dedi." cümlesinde "Adana’ya yarın gideceğim" ifadesi alıntı bir cümledir
• Konuşma çizgisinden sonraki alıntı cümlesinin sonuna konulur. "– Bu akşam Datça’ya gidiyor musunuz, diye sordu" cümlesinde "Bu akşam Datça’ya gidiyor musunuz" alıntı bir cümledir
• Cümle içinde ara söz veya cümlelerin başına ve sonuna koyulur. "Zemin bu kadar koyu bir kırmızıya dönüşünce, bir an için de olsa, belirginliğini yitiriverdi sivilceleri" cümlesinde "bir an için de olsa" ifadesi , arasına alınmıştır ve ara cümledir
• Cümle başında vurgulanmak istenen bir kelime var ise bu kelimeden sonra koyulur. "Yarın, kesinlikla buraya geleceksin" kelimesinde yarın özellikle belirtilmek istenmiştir
• Sayılarda kesirleri belirtmek için koyulur. 3,14 gibi
• Uzun bir cümlede baştaki öznenin belirgin olması için öznenin sonuna konur. "Saniye Hanımefendi, merdivenlerde oğlunun ayak seslerini duyar duymaz, hasretlisini karşılamaya atılan bir genç kadın gibi koltuğundan fırlamış ve ona kapıyı kendi eliyle açmaya gelmişti" cümlesinde Saniye Hanımefendi'den sonra virgül koyulmuştur.
• Edebiyat eserlerinde konuşma bölümünden (- ile başlayan cümle) önce koyulur

 

Noktalı virgül kullanıldığı yerler aşağıdaki gibidir : 

• İçerisinde virgül bulunan ifadeleri veya cümleleri birbirinden ayırmak için kullanılır. "Türkiye, İngiltere, Azerbaycan; Ankara, Londra, Bakü" , "At ölür meydan kalır; yiğit ölür şan kalır" gibi
• Önceki cümleye “fakat,oysa ,lakin,ancak,çünkü…” gibi bağlaçlarla bağlanan cümlelerde bağlaçlardan önce kullanılır. "Bu romanı inceledim ; fakat pek beğendiğimi söyleyemem." 
• Özneden sonra virgül ile ayrılmış kelimeler var ise özneyi belirtmek için kullanılır. "Murat ; Hasan,Ali ve Osman'dan daha çalışkanmış" gibi

İki nokta işareti aşağıdaki yerlerde kullanılmaktadır : 

• Karşılıklı konuşmayı gösteren metinlerde konuşan kişinin sözlerinden önce kullanılır. "Ali : gel buraya. Veli : gelmem" gibi.
• Bir kelime veya cümle hakkında açıklama veya örnek vermeden önce kullanılır. "En sevdiğimiz sanatçılar : Neşet Ertaş, Zeki Müren, Barış Manço" gibi.
• Alıntı cümlelerinden önce kullanılır. Hacı Bektaş-ı Veli: "Eline,beline,diline sahip ol" demiş , cümlesi örnek verilebilir.
• Uzun ünlüleri belirtmek için dilbilgisinde kullanılır. a:ile, ka:til gibi
• Matematikte bölme işareti yerine kullanılır. 4:2=2 gibi

Üç nokta kullanıldığı yerler aşağıdaki gibidir : 

• Tamamlanmamış , tamamı yazılmak istenmeyen veya devamı okuyucunun hayal dünyasına bırakılan cümlelerin sonlarına konur. "Bir türlü gülemedim ..." gibi.
• Açık olarak yazılmak istenmeyen kelimelerde yazılmak istenmeyen yer için kullanılır. "Kılavuzu karga olanın burnu b...an çıkmaz" gibi
• Karşılıklı konuşma metinlerinde tam cevap verilmediği zaman veya cevabın kesildiğini belirtmek için kullanılır. 
• "Ve benzeri" veya "Ve saire" anlamı vermek için kullanılır. "Bu köyün insanları konukseverdir,alçakgönüllüdür,iyidir…" gibi.

Soru işareti aşağıdaki yerlerde kullanılır : 

• Soru cümlelerinin sonunda kullanılır. "Saat kaç ?" gibi
• Bir bilginin bilinmediğini veya kesin bilinmediğini belirtmek için kullanılır. "Yunus Emre (1240 ?-1320)" , "1496 (?) yılında doğan Fuzuli ..." gibi.

 

Ünlem işareti aşağıdaki yerlerde kullanılır :

1. Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duyguları belirtmek için cümlenin sonunda kullanılır. "Aşk olsun !" gibi.
2. Seslenme, hitap ve uyarı gibi duyguları belirtmek için kullanılır. "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!" gibi.
3. Kinaye, küçümseme anlamı için (!) şeklinde kullanılır. "Adam, akıllı (!) olduğunu söylüyor" cümlesinde akıllı konusunda küçümseme yapılmıştır

Kısa çizgi aşağıdaki yerlerde kullanılır : 

• Satıra sığmayan kelimelerde bölünürken satırın sonuna konur
• ve, ile , ila gibi anlamlara gelecek şekilde iki kelime arasına konulur. "Aydın-İzmir yolu" , "Türkçe-Fransızca Sözlük" gibi
• Farsça ve Arapçadan geçen kelimeler ile yapılan isim tamalamasında ve birleşik isimlerde kullanılır. "âteş-perest" , "Cemiyet-i Akvâm" gibi
• Cümle içinde ara söz (ana cümle dışında ek olarak söylenen cümle) için başında ve sonunda kullanılır
• Heceleri göstermek için kullanılır . "ya-zar-lık" gibi
• Kelimelerin kök , gövde ve eklerini, fiilerin köklerini göstermek için kullanılır. "gör-gü-süz-lük", "al-,  dur-" gibi
• Matematikte çıkarma işlemi ve eksi sayıları belirtmek için kullanılır. 4-2=2,  -2, -273 gibi

Eğik çizgi aşağıdaki yerlerde kullanılır : 

• Bir şiirin satırları tek bir satırda yazılacağı zaman satırların arasına konulur. "Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak / Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak / O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak / O benimdir, o benim milletimindir ancak." gibi
• Adreslerde aparmant numarası ile daire numarası arasına, şehir ile ülke arasına konulur. "X Sokağı No: 34/2 Fatih/İstanbul"
• Bazı tarih yazılışında biçimlerinde gün, ay , yıl aralarına konulur. 1/12/1974 gibi
• Matematikte bölme işareti olarak kullanılır. 4/2=2 gibi

Tırnak işareti aşağıdaki yerlerde kullanılır :

• Başka bir yazıdan olduğu gibi aktarılan yazıların başına ve sonuna koyulur
• Cümlede karışıklık olmaması için bazı isimler, özel adlar tırnak içinde yazılır. "Bugün öğrenciler “Kendi Gök Kubbemiz” adlı şiiri incelediler." gibi
• Vurgulanmak istenen ifadeler tırnak içinde kullanılır. "Yeni bir “barış taarruzu” başladı" gibi
• Karşılıklı konuşma metinlerinde konuşma çizgisi yerine konuşma metni tırnak içine alınır
• Bir cümlede bir kelimenin veya kelime grubunun Türkçe dışında başka bir dilden olduğu belirtmek için tırnak içine alınır. "Köpeğin İngilizce karşılığı “dog”dur." gibi

 

 

Parantez işareti Kullanıldığı yerler aşağıdaki gibidir : 

• Cümledeki anlamı tamamlayan ek bilgi vermek için kullanılır. "Anadolu kentlerini, köylerini (Köy sözünü de çekinerek yazıyorum.) gezsek bile görmek için değil, kendimizi göstermek için geziyoruz" gibi. Örneğin tiyatro eserlerinde konuşan hakkında bilgi parantez içerinde verilir
• Aynı anlama gelen ifadeler ayrı olarak parantez içerisinde verilirler. "İnsan ikrarından (sözünden), hayvan yularından tutulur" gibi
• Alıntı yapılan yerlerde eser veya yazı belirtmek için kullanılır. Örnek : "Hayatta en hakiki mürşit ilimdir." (M. Kemal Atatürk)
• Bir sözde kinaye, alay var ise (!) ile kullanılıdır. "Ne kadar akıllı (!) bir insandır o" gibi
• Bilinmeyen veya kesin olarak bilinmeyen bir bilginin yanına (?) şeklinde koyulur. "1496 (?) yılında doğan Fuzuli." gibi.
• Listelerde liste maddelerinin sonunda kullanılır. 1) , A) , i) gibi

Kesme işareti kullanıldığı yerler aşağıdaki gibidir : 

• Özel isimlere gelen ekler (iyelik, durum ve bildirme ekleri) kesme işareti ile ayrılır. Atatürk’üm, Fatih Sultan Mehmet’e gibi
• Özel isimlerden sonra gelen saygı ve ünvan ifadelerinde eklerden önce kullanılır. Ayşe Hanım’dan , Enver Paşa’ya gibi
• Kısaltmalardan sonra gelen ekleri ayırmak için kullanılır. TV’ye,  TBMM’nin gibi
• Bir ek veya harften sonra gelen eki ayırmak için kullanılır. "a’dan z’ye" , "Türkçede -lık’la yapılmış sözler" gibi
• Sayılara gelen ekleri ayırmak için kullanılır. 1985’te, 8’inci madde gibi
• Belirli bir tarihi gösteren gün ve ay adlarından sonra kullanılır. "Başvurular 17 Aralık’a kadar ..",  " .. gün olan 12 Temmuz 2010 Pazartesi’nin .." gibi
• Bazı şirlerde bazı seslerin düştüğünü belirtmek için. "Güzelliğin on par’etmez" , "Engel aramızı açtı n’eyleyim" gibi