Giriş

Internet'te bir adres sık sık birden fazla ağı tanımlamak için kullanılır. Bu yüzden Internet'te altağ (subnet) kavramı gelişmiştir.

Gateway tarafından transparan olarak görülen her ağ bir altağdır. Gateway'ler, Internet adresinin yalnızca IP parçasını anlarlar. Örneğin, IP adresinin host parçası gateway'e göre transparandır. Şekil 5-9'da, 1. Gateway'e gelen birimin internet adresi 128.11.1.2'dir. Internet yalnızca gateway adresi 128.11'i bilir. G1 gateway'i 128.11.1.2 adresini, datagramı hangi ağın alacağına bağlı olarak, yerel adres değeri 1.0, 2.0 veya 3.0 olarak çözmelidir. Şekil 5-9'da bir altağ gateway'i olan G2 görülüyor. Bu gateway, adres 3.0'ı altağa bağlı host adresine haritalama ile ilgilidir. Bu örnekte gateway F ve H host'ları için host adresleri kurmak zorundadır. Bu, bir tabloya bakarak 3.0 değerinin 3.n1, 3.n2 ile değiştirilmesi ile mümkündür ki bunlar sırası ile F ve H host'larını tanımlar.

Şekil 5-10'da biraz değiştirilmiş bir Internet adresi gösterilmiştir. Tüm olan yerel adresin (ki şimdiye kadar buna host adresi dedik) altağ adresi (bu örnekte 1.0, 2.0, 3.0) ve host adresine (bu örnekte F ve H'ın adresleridir) bölünmesidir. Şekil 5-9'a şöyle bir bakarsak, internetin yalnızca internet adresinin yarısı ile ilgilendiğini görürüz. G1 yalnızca altağ adresi ile, G2 ise artık host adresi dediğimiz adresle ilgilidir. F ve H host'ları hiçbir üst katman adresi ile ilgilenmezler. Bunlar birbirleri ve kendi gateway'leri G2 ile fiziksel adres kullanarak haberleşebilirler. Ancak bir zorunluluk varsa bir ULP adresi kullanarak haberleşirler.

Yerel adresin nasıl atanacağı ağ geliştiricisinin seçimine kalmıştır. Akıllı bir tasarımcı numaralandırma ve tanımlamayı iç yerel altağlara uygun bir biçimde yapmaya dikkat eder. Bununla birlikte seçilen değerler değişebilir.

Şekil 5-9 Altağ Adresleme

Şekil 5-10 Altağ Adres Yapısı

Altağ maskeleri

Altağ adreslemesi için altağ maskeleri kullanılır. Bu yüzden IP rotalama algoritması altağ maskelerini desteklemek için yeniden şekillendirilmiştir. Maskenin amacı IP adresinin hangi kısmının altağa, hangi kısmının host'a ait olduğuna karar vermektir. Altağ maskelemesi için kullanılan sözleşmede IP adresine 32-bitlik alan ilave edilir. Maske alanının içeriği aşağıdaki gibi kurulur:

• İkilik 1'ler: IP adresinin ağ adresi parçasını tanımlarlar.
• İkilik 0'lar: IP adresinin host adresi parçasını tanımlarlar.

Şekil 5-9'daki örnekte 128.11.1, 128.11.2, 128.11.3 altağları için aşağıdaki maske kullanılmıştır:

11111111 11111111 11111111 00000000 

Internet'ten gelen IP adresi bu maske ile AND işlemine tabi tutularak yukarıdaki değerler elde edilir. Maske, rotalama algoritmasının bir parçası olur. Eğer varış IP adresi ve altağ maskesi benim IP adresim ve altağ maskemle eşitse, datagramı yerel ağa yollarım, tersinde, datagramı varış adresi ile çakışan gateway'e yollarım.

Bir ağ kurulurken altağlama için aşağıdaki parametreler göz önüne almalıdır:

• Altağın tüm cihazlarında IP algoritması olmalıdır.
• Altağın tüm cihazlarında IP algoritması olmalıdır.
• Bir veya daha çok cihaz maskeleri desteklemiyorsa, altağlamayı başarmak için proxy ARP kullanılabilir.

Maske örnekleri

Tablo 5-4'de bit bit maske anlamları açıklanmıştır. Farz edelim ki maske 255.255.240.0 olarak kodlansın. Tablo 5-4'den, bunun ikilik karşılığını 11111111 11111111 11110000 00000000 olarak bulunur. Böylece IP adresinin daha az anlamlı 12 basamağı bir host adresi için kullanılacaktır. Başka bir örnek olarak maskenin 11111111 11111111 11111111 11100000 biçiminde olduğunu farz edelim. Böylece IP adresinin az anlamlı 5 biti host adresi için kullanılır.

Tablo 5-4 Maskedeki İkilik Değerlerin Ondalık Karşılıkları

Bir örnek daha verelim. B sınıfı bir IP adresin 128.1.17.1 ve maskesinin 255.255.240.0 olduğunu düşünelim. Altağ adres değerini bulmak için maske ve varış adresi Şekil 5-11'de görülen AND işleminden geçirilir.

Şekil 5-11 Maskenin AND işleminden geçirilmesi

Bu örnekte de görüldüğü gibi, altağ maskesi oktetler boyunca dağılınca, sonuç biraz karışık görünür. Bu durumda, host boşluğunun ondalık adresi 17.1 olmasına rağmen; altağ adresinin doğru değeri 00012 veya 110 olur. Yazılım oktet dizilişi ile ilgilenmez ancak IP datagramındaki varış adresi ile rotalama tablosundaki bir adresin birbirine eşit olup olmadığına bakar. Böylece, rotalama tablosundaki her bir varış ağı ve altağ adresi; 10000000 00000001 0001'den elde edilen ağ ve altağ adresleri ile karşılaştırılır. Eğer bir eşleşme bulunursa, rotalama tablosunun belirttiği yönde bir rotalama yapılır. Tersinde ya datagram yok edilir yada diğer bir düğüme default olarak gönderilir.