Bu Kategoriye İçerik Girin veya Soru Sorun

Kategori İçi Sözlük

Bu Sayfayı Paylaş:

Karbon

Tanım: Simgesi C olan , atom sayısı 6, atom ağırlığı 12 olan ametal element

Karbon-14 (Radyokarbon)

Tanım: Yarı ömrü 5736 yıl olan Karbon elementinin radyoaktif izotopu. Organik maddelerin yaşının tayini için kullanılmaktadır.

Canlı Vücudunda Karbon-14 Oluşması ve Yokolması

Atmosferde nötron'lar ile nitrojen-14'ün çarpışması sonucu Karbon-14 atomları ve Hidrojen atomu oluşur. Formül aşağıdaki gibi verilebilir : 

N-14 + nötron ->  C-14 + H

Fotosentez ile bu Karbon atomları önce bitkilere onlardanda diğer canlılara geçer. Bir canlı öldükten sonra Karbon-14 alımı durur. Vücuddaki Karbon-14,  beta bozunması sonucu N-14'e dönüşür :

C-14 -> N-14 + e-




Karbon-14 Yönteminin Bulunması

Karbon-14 yöntemi Willard Fransk Libby tarafından bulunmuş ve bu çalışmasından dolayı Nobel ödülü almıştır. 


Karbon-14 Yöntemi Teknikleri

Karbon-14 yöntemi için kullanılan teknikler aşağıdaki gibidir :

  • Sıvı Sintilasyon Sayımı (Kalıt önce benzene dönüştürülür ve Sıvı Sintilasyon yöntemi ile radyoaktif aktivite değerleri ölçülür)
  • Hızlandırıcı Kütle Spektrometresi (Kütle spektrometresi yöntemi ile çok küçük miktardaki maddeden , elementteki izotop oranı belirlenir)
  • Radyason Spektormetresi (Yayılan Beta parçacıkları ölçülür)

 


Karbon-14 Yöntemi İle Yaşın Ölçülmesi

Canlı vücudunda havadaki ve canlı vücüdundaki C-14'ün C-12'e orana sabittir ve 1/1012 değerindedir (Bir tane C-14 atomuna karşılık 7.2x1011 C-12 atomu) . Bir canlı öldükten sonra vücudundaki C14 beta ışınımı nedeniyle (yarılanma ömrü 5730 yıldır) giderek azalır. Bu ışıma miktarı kullanılarak canlı kalıtının yaşı öğrenilmektedir.  

Yaşayan bir canlıda 1 gr karbon için dakikada 16 bozunma gerçekleşir. Örneğin eğer bir canlı kalıtında dakikada 8 bozunma gerçekleşiyor ise o canlı 5736 yıl önce ölmüş olduğu anlaşılır. 

Karbon-14 yaş tayini için aşağıdaki formül kullanılmaktadır : 

t=[ln (Nf / N0) / (-0.693) ] x t 1/2

ln doğal algoritma , Nf / N0 canlı kalıtındaki karbon-14 miktarının canlı dokulardaki C-14 karbon miktarına oranı , t1/2 ise Karbon-14'ün yarı ömrüdür. 

Canlı bir örneğin %10'u kadar bir Karbon-14 içeren bir canlı kalıtı için yaşı aşağıdaki gibidir :

t = ln [0.10 / -0.693 ] * 5736
t = 18.940 

Canlı 18.940 yaşındadır.


Karbon-14 Yöntemi Güvenilirliğini Yitirmiştir

Karbon 14 yöntemi nükleer denemeler ve kirlenme nedeniyle atmosfere yayılan Karbon-14 gazları nedeniyle (Karbon-12/Karbon-14 oranı değişmesinden dolayı) güvenilirliğini yitirmiş bir yöntemdir.

Karbon-14 Yöntemi Yerini Yeni Yöntemlere Bırakmıştır

Karbon-14 yöntemi yerini daha güvenilir OSL (Optical Silimulated Luminescance-Işık Uyarlamalı Luminenas Yöntemi) ve TLD (Termo Luminenas Yöntemi) gibi yöntemlere bırakmıştır.

Yaş Tayini


Yaş tayini teknikleri , özellikle Karbon-14 yönteminden bahsedilmektedir. Karbon-14'ün nasıl oluştuğu , nasıl yarılandığı konularında bilgi verilmiştir.
Kaynağa Gitmek İçin Tıklayınız




Bu Sayfayı Paylaş:

İletişim Bilgileri

Takip Et

Her Hakkı Saklıdır. Bu sitede yayınlanan tüm bilgi ve fikirlerin kullanımından fibiler.com sorumlu değildir. Bu sitede üretilmiş , derlenmiş içerikleri, fibiler.com'u kaynak göstermek koşuluyla kendi sitenizde kullanılabilirsiniz. Ancak telif hakkı olan içeriklerin hakları sahiplerine aittir