Tanım: DNA içinde, canlının bir özelliğini belirleyen (canlının karakteristik özellikleri) veya belirli bir görevi yerine getiren, en küçük kalıtım birimi. Gen'ler belirli sayıda nükloetid'den oluşur ve nükleotid sayıları her gen için farklı olabilir
Tanım: Gen
Tanım: Canlılarda hücre içinde , kalıtsal özellikleri taşıyan DNA'yı ve DNA'yı kontrol etmek için bazı proteinleri (histon) içeren, her canlıda belirli bir sayıda bulunanan ipliksi sarmal şeklindeki birimler
Tanım: Tüm canlılarda (bazı virüs çeşitleri hariç) nesilden nesile geçen bilgileri içeren ve canlının bir çok özelliğini belirleyen nükleik asit. Yapıtaşı , bir fosfat, bir deoksiriboz ve bir azot içeren bazdan oluşun nükletitlerdir
Tanım: Yaşam için önemli görevleri bulunan nükleik asit. Yapıtaşı , bir fosfat, bir riboz ve bir azot içeren bazdan oluşun nükletitlerdir
Tanım: Temel yapı birimi nükleotit olan büyük yapılı moleküller. En önemli nükleik asitler DNA ve RNA'dır
Tanım: Bir fosfat, bir deoksiriboz veya riboz , bir de azot içeren organik bazdan oluşan kimyasal bileşik. Nükleik asitlerin yapıtaşı nükleotit'lerdir
Tanım: Bir nükloititin deoksiriboz veya riboz ile baz kısmına verilen isim. nükloitit , nükleozit + fosfat'tan oluşmaktadır.
Tanım: RNA ve DNA'nın yapısını oluşturan nükletid içinde bulunan azot içeren baz. RNA ve DNA yapısında Adenin, Guanin, Sitozin, Timin ve Urasil nükleobaz'ları bulunmaktadır
Tanım: DNA , RNA ve ATP gibi önemli moleküllerin yapısında bulunan, hetrosiklik (yapısında en az iki farklı element içeren bileşikler) , aromatik (bir tek bir çift bağdan oluşan benzen benzeri halkalı moleküller), azot içeren baz. DNA yapısında timin, RNA yapısında ise urasil ile bağlanır. Yapısında 5 karbon, 5 hidrojen, 5 azot içerir.
Tanım: Adenin içeren nükleotit
Tanım: DNA , RNA gibi önemli moleküllerin yapısında bulunan, hetrosiklik (yapısında en az iki farklı element içeren bileşikler) , aromatik (bir tek bir çift bağdan oluşan benzen benzeri halkalı moleküller), azot içeren baz. Halka yapısına bir amin (bir azot iki hidrojen) ve katon (çift bağla bağlanan bir oksijen, C=O şeklinde gösterilir) grubu bağlanmıştır. DNA ve RNA yapısında guanin'e bağlanır. Yapısında 4 karbon, 5 hidrojen, 3 azot ve 1 oksijen bulunur
Tanım: Sitozin içeren nükleotit
Tanım: DNA ve RNA'nın yapısında bulunan , sitozin üç hidrojen bağı oluşturan , aromatik (bir tek bir çift bağdan oluşan benzen benzeri halkalı moleküller) , azot içeren baz. Yapısında 5 karbon, 5 hidrojen, 5 azot ve 1 oksijen bulunur.
Tanım: Guanin içeren nükleotit
Tanım: DNA yapısında bulunan , adeninle çift hidrojen bağı oluşturan , aromatik (bir tek bir çift bağdan oluşan benzen benzeri halkalı moleküller) , azot içeren baz. Yapısında 5 karbon, 6 hidrojen, 2 azot ve 2 oksijen bulunur.
Tanım: Timin içeren nükleotit
Tanım: RNA yapısında bulunan , adeninle çift hidrojen bağı oluşturan , aromatik (bir tek bir çift bağdan oluşan benzen benzeri halkalı moleküller) , azot içeren baz. Yapısında 4 karbon, 4 hidrojen, 2 azot ve 2 oksijen bulunur.
Tanım: Urasil içeren nükleotit
Tanım: İçeriğinde 5 karbon, 10 hidrojen ve 5 oksijen bulunan, monosakkarin grubundan bir karbonhidrat bileşiği. RNA'nın yapı taşı olan nükleotit içinde riboz bulunmaktadır
Tanım: Riboz
Tanım: İçeriğinde 5 karbon, 10 hidrojen ve 4 oksijen bulunan, monosakkarin grubundan bir karbonhidrat bileşiği. DNA'nın yapı taşı olan nükleotit içinde de bulunmaktadır
Tanım: Deoksiriboz
Tanım: Bir gen veya gen sırasının kromozom (veya DNA) üzerindeki konumu
Tanım: Bir genin veya DNA üzerinde belirli bir konumdaki (bu konumlara locus adı verilir) gen grubunun farklı biçimleri. Alel'ler aynı gen olmasına rağmen farklı biçimlerinden dolayı farklı özellikler gösterirler. Örneğin saç rengini belirleyen genin farklı biçimleri (alelleri) farklı saç renkleri oluşturur
Tanım: DNA'da 2 ile 6 arasındaki baz çiftlerin tekrarından oluşan dizi. İnsanlarda bu özellik akrabalık belirlemede kullanılmaktadır
Tanım: Toplumun en az yüzde birinde etkili olan, bir DNA dizisi içinde sadece tek bir baz çiftinin değişmesi sonucu oluşan mutasyon. Örneğin AAGCCTA ile AAGCTTA arasında 5. baz değişmiştir. "Snips" şeklinde okunmaktadır
Tanım: Birbiriyle bitişik lokus'lardaki (DNA veya Kromozom üzerindeki fiziksek konum) alellerin kombinasyonu. Burdaki genlerin yapısının nesilden nesile aktarılma eğilimi yüksektir
Tanım: Benzer haplotip (bitişik konumlardaki alellerin kombinasyonu) yapısında olan , aynı SNPS'lere (SNP : DNA dizisi için sadece tek bir baz çiftinin değişmesi ile oluşur) sahip olan ve bu özellikleri ortak atadan alan grup. Canlılar belirli atadan gelen bu özelliklere göre Haplogrup'lara ayrılabilmektedir. Örneğin insanlarda Y-kromozom haplogrup'ları ve Mitokondriyal DNA haplogrub'ları bulunmaktadır
Tanım: Tüm memelilerde cinsiyeti belirleyen iki kromozomudan biri. Diğer kromozom Y kromozomudur. XX şeklinde iki X kromozomu varsa canlı dişi, XY şeklinde X ve Y kromozomu varsa canlı erkektir
Tanım: Tüm memelilerde cinsiyeti belirleyen iki kromozomudan biri. Diğer kromozom X kromozomudur. XX şeklinde iki X kromozomu varsa canlı dişi, XY şeklinde X ve Y kromozomu varsa canlı erkektir
Tanım: Mitokondri içinde bulunan DNA. Mitokondriyal DNA canlılarda sadece anneden gelir ve bu nedenle mitokondriyal DNA kullanılarak canlıların anne tarafından ortak ataları tespit edilebilmektedir
Tanım: Belirli bir tür , grup veya birey için ayırt edici bir gen veya gen sırası
Tanım: Bir Haplogrup'dan oluşmuş alt grup
Tanım: Bir canlının, bir özelliğini belirleyen genetik yapısı. Fenotip (dış görünüm özellikleri) görünüm özelliği gösterirken, genotip anne ve babadan gelen tüm genetik özelliği belirtir
Tanım: Bir canlıda, genetik ve çevre etkileri sonucu oluşan dış görünüm özellikleri. Bazı özellikler bir insanın geninde olmasına rağmen görünümde farkedilmemektedir
Tanım: Biri anneden, biri babadan gelen ve aynı fiziksel özelliği (fonetip) etkilyen genlerden, fiziksel özelliği etkileyemeyen gen. Örneğin A geni anneden, B geni babadan gelen bir çocukta eğer görünüm A genine göre oluşuyorsa B geni çekinik bir gendir. A geni ise baskın (dominant) bir gendir
Tanım: Biri anneden, biri babadan gelen ve aynı fiziksel özelliği (fonetip) etkilyen genlerden, fiziksel özelliği etkileyen gen. Örneğin A geni anneden, B geni babadan gelen bir çocukta eğer görünüm A genine göre oluşuyorsa A geni baskın bir gendir. B geni ise çekinik (resesif) bir gendir
Tanım: Bir özelliği sadece tek bir genin kontrol ettiği ve Mendel yasalarıyla kalıtımın anlaşılabildiği, açıklanabildiği kalıtım
Tanım: Bir özelliğin yeni nesillere iki veya daha fazla gen tarafından ve/veya farklı diğer genlerin, bazen çevresel faktörlerin de etkilemesi sonucu geçmesi olayı. Poligenik kalıtım tek bir genin kontrol ettiği ve Mendel'in açıkladığı (bir özelliğin tek bir gen tarafından kontrol edildiği sistem) şekilde oluşmamaktadır
Tanım: P Proteini oluşturmakla görevli gen. P protein'i melanosit (melanin üreten hücreler) içinde bulunmaktadır. P genini melanin üretilmesini ve doğal olarak saç, deri, göz renginin oluşmasında etkili olduğu düşünülmektedir
Tanım: HERC2 enzimini kontrol ettiği düşülüne gen. Bazı araştırmalarda OCA2 genine bitişik olan HERC2'in mutasyonu sonucu insanlarda mavi renk gözün oluştuğu savunulmuştur
Tanım: Memelilerde deri ve saç renginin belirlenmesinde etkili olan MC1R proteini (melanin üreten melanosit hücrelerinde görev yapar) ile ilgili gen
Tanım: Bir özelliği belirleyen alel genlerin aynı olduğu durum. Alel genler birbirinden farklı ise heterozigot adı verilmektedir
Tanım: Bir özelliği belirleyen alel genlerin farklı olduğu durum. Alel genler aynı ise homozigot adı verilmektedir
Tanım: Erkek ve dişiden gelen ve birleşerek yeni bir birey oluşturmayı sağlayan üreme hücrelerine verilen ortak isim
Tanım: Üreme sonucu ortaya çıkan yeni birey
Tanım: Bir erkek ve dişi hücresinin birleşerek yeni bir birey (döl) meydana getirmesi olayı
Tanım: Yumurta ve sperm gibi üreme hücrelerinin oluşmasını sağlayan hücreler
