Bu Kategoriye İçerik Girin veya Soru Sorun

Kategori İçi Sözlük

Bu Sayfayı Paylaş:

Aranyakalar Artha Atharvaveda Bhagavad Gita Bhagavad Gita Brahmanalar Brahmanizm Brahmanizm Dini Vedizm'den Ortaya Çıkan Farkl.. Hindiuzm Bir Din Değildir Hindiuzm Yaşayan En Eski Dindir Hinduizm Hinduizm , Vedizim ve Brahmanizm Kavramları v.. Hinduizm'de Gelenekler veya Mezhepler Hinduizm'de Kutsal Metinler ve Sözlü Gelenek Kama Mahabarata Mantra Puranalar Purushartha Ramayana Rigveda Samaveda Samhita Smartizm Smriti Şaivizm Şaktizm Şruti Trivaga Trivaga ve Purushartha Kavramı ile Yaşamın An.. Upanişadlar Vedalar Vedizm - Vedic Dini Vişnaizm Yajurveda

Hinduizm

Tanım: Eski kutsal metinlere (Veda'lar) dayanan , çok farklı akımları içinde barındıran Hindistan'ın en eski dini veya çeşitli dini geleneklerine verilen ortak isim. Tek bir din yerine bir çok dini içinde barındıran bir gelenek olarakta görenler bulunmaktadır. Reenkarnasyon , karma ve yoga temel kavramlar olarak görülebilir

Vedizm - Vedic Dini

Tanım: Milattan önce 1500 ile 500 yılları arasında Hindistan'da ortaya çıkan, Sanskrit dili ile yazılmış kutsal metinleri (Veda) bulunan ve bugün Hindiuzm dininin en eski hali (Veda'ların yazıldığı dönem olmasından dolayı Vedacılık olarakta adlandırılmaktadır) olarak kabul edilen din. Brahmanizm'in , Vedizm dönemi içinde mi yoksa ondan ortaya çıkan ayrı bir din mi olduğu tartışmalı bir konudur ve bu nedenle bazen Vedizm yerine sadece Brahmanizm denilmektedir. Brahmanizm daha sonra Hindiuzm'e dönüşmüştür

Brahmanizm

Tanım: Milattan önce yaklaşık 600 ile 500 yılları arasında Hindistan'da , Vedizm dininden ortaya çıkan ve bugünkü Hindiuzm dininin temelini oluşturan din. Bazı yerlerde Brahmanizm , Vedizm içinde bir zaman veya akım olarak tanımlanmaktadır. Bazı yerlerde de Hindiuzm yerine Brahmanizm ifadesi de kullanılır

Vişnaizm

Tanım: Hinduizm'de baş tanrı olarak Vişnu'yu kabul eden ve ona değer veren gelenek (mezhep) veya bölüm. Diğer üç önemli gelenek Şaivizm, Smartizm ve Şaktizm'dir

Şaivizm

Tanım: Hinduizm'de baş tanrı olarak Şiva'yı kabul eden ve ona değer veren gelenek (mezhep) veya bölüm. Diğer üç önemli gelenek Vişnaizm, Smartizm ve Şaktizm'dir

Şaktizm

Tanım: Hinduizm'de Şakti veya Devi olarak adlandırılan tanrıçaya (İlahi Anne olarak da adlandırılır) değer veren gelenek (mezhep) veya bölüm. Diğer üç önemli gelenek Vişnaizm, Smartizm ve Şaivizm'dir

Smartizm

Tanım: Hindiuzm'de tüm tanrıları kabul eden (diğer gelenekler gibi tanrılardan sadece birine önem vermeyen) ve Vişnaizm, Şaivizm ve Şaktizm geleneği dışında kalanları içeren gelenek

Purushartha

Tanım: Hint dinlerinde, yaşamın, insanın veya insanlığının var olmasının dört temel amacı. Bu dört temel amaç Dharma (din ve ahlak doğruluğu), Artha (maddi ve ekonmik refahın anlamı) , Kama (duyular ile ilgili zevklerin anlamı) ve Mokşa (ruhsal özgürleşme) olarak adlandırılır

Trivaga

Tanım: Hint dinlerinde, yaşamın, insanın veya insanlığının var olmasının üç temel amacı. Bu üç temel amaç Dharma (din ve ahlak doğruluğu), Artha (maddi ve ekonmik refahın anlamı) , Kama (duyular ile ilgili zevklerin anlamı) olarak tanımlanır. Bu üç maddi dünyaya yönelik bir amaç iken buna dördüncü bir amaç (Mokşa,ruhsal özgürleşme) eklenir ve bu dört amaca Purushartha adı verilir

Artha

Tanım: Hinduzim'de yaşamın üç amacı (Trivaga) ve dört amacından (Purushartha) biri olan ; ekonomik ve maddi refah ile ilgili olan amaç

Kama

Tanım: Hinduzim'de yaşamın üç amacı (Trivaga) ve dört amacından (Purushartha) biri olan ; ruhsal ve tensel zevkler ile ilgili olan amaç

Vedalar

Tanım: Antik Hindistan'da , çok eski zamanlardan kalma Sankrit dili ile yazılmış en eski kutsal metinlere verilen genel isim

Mantra

Tanım: Sanskritçe'de çoğunlukla dua olan hece veya şiir

Şruti

Tanım: Hinduizm'de kutsal kişilere vahiy yoluyla (ilahi yolla) iletildiğine inanılan tüm kutsal metinlere verilen genel isim veya kategori. Şruti veya Shruti, Sankrit dilinde "işitilen" anlamına gelmektedir

Smriti

Tanım: Hinduizm'de kutsal kişilere vahiy yoluyla (ilahi yolla) iletilmemiş , ikinci kaynaklar tarafından yazılan metinler veya destanlara verilen genel isim veya kategori. Şruti (Shruti) kategorisine girmeyen metinler bu kategori altında sınıflandırılır edilir. Sankrit dilinde , Smriti kelime anlamı olarak "hatırlanan" anlamına gelmektedir

Samhita

Tanım: Hinduizm'de kutsal kabul edilen dört Veda'nın (Rigveda, Yajurveda, Samaveda, Atharvaveda) vezinli şiirlerini (mantra) içeren ilk bölümlerine verilen isim. Her Veda , Samhita'dan sonra Brahmalar, Aranyakalar ve Upanişadlar bölümlerini içerir

Rigveda

Tanım: Hinduizm'de kutsal kabul edilen dört Veda (kutsal metin) içinde, ilk ve en eski olan Veda. İçerisinde dünyanın oluşumu hakkında mitolojik ve tanrıyı öven şiir şeklinde ilahiler bulunmaktadır. Diğer üç Veda Yajurveda, Samaveda , Atharvaveda'dır

Yajurveda

Tanım: Hinduizm'de kutsal kabul edilen dört Veda'dan (kutsal metin) biri. İçerisinde özellikle kurban ayinleri ve ritüelleri, kurban sırasında okunacak dualar hakkında bilgiler bulunmaktadır. Diğer üç Veda Rigveda, Samaveda , Atharvaveda'dır

Samaveda

Tanım: Hinduizm'de kutsal kabul edilen dört Veda'dan (kutsal metin) üçüncü olanıdır. İçerisinde dini ayinlerde sesli olarak söylenen melodileri içerir. Diğer üç Veda Rigveda, Yajurveda , Atharvaveda'dır

Atharvaveda

Tanım: Hinduizm'de kutsal kabul edilen dört Veda'dan (kutsal metin) dördüncü olanıdır. İçerisinde çoğunlukla büyü ve evren ile ilgili ilahiler bulunmaktadır . Diğer üç Veda Rigveda, Yajurveda , Samaveda'dır

Brahmanalar

Tanım: Hinduizm'de kutsal kabul edilen dört Veda (Rigveda, Yajurveda , Samaveda ve Atharvaveda) için yazılan , daha çok dini ritüeller ile ilgili açıklamalar ve yorumlar bulunan kutsal metinler

Aranyakalar

Tanım: Hinduizm'de kutsal kabul edilen dört Veda (Rigveda, Yajurveda , Samaveda ve Atharvaveda) için yazılan Brahmanalar'a ek olarak yazılmış, daha çok felsefi ve mistik semboller ile ilgili açıklamalar ve yorumlar bulunan kutsal metinler

Upanişadlar

Tanım: Hinduizm'de kutsal kabul edilen dört Veda (Rigveda, Yajurveda , Samaveda ve Atharvaveda) için yazılmış din ile ilgili felsefi açıklamaların olduğu metinler. Veda'ların son bölümü olarak kabul edilirler ve bu nedenle Vedanta (Veda'ların Sonu) olarak da adlandırılırlar

Bhagavad Gita

Tanım: Antik Hindistan'dan Sanskrit dili ile yazılmış Mahabarata destanının en önemli ve kutsal kabul edilen bölümü. Sadece Gita olarak da isimlendirilir

Mahabarata

Tanım: Antik Hindistan'dan Sanskrit dili ile yazılmış iki destandan (diğer destan Ramayana) biri. Hindiuzm için sözlü geleneğin önemli kaynaklarındandır. Bhagavad Gita, Mahabarata destanının en önemli ve değerli görülen bölümüdür

Ramayana

Tanım: Antik Hindistan'dan Sanskrit dili ile yazılmış iki destandan (diğer destan Mahabarata) biri. Hindiuzm için sözlü geleneğin önemli kaynaklarındandır

Bhagavad Gita

Tanım: Antik Hindistan'dan Sanskrit dili ile yazılmış Mahabarata destanının en önemli ve kutsal kabul edilen bölümü. Sadece Gita olarak da adlandırılmaktadır

Puranalar

Tanım: Antik hint döneminden kalma , evrenin yaratılması, tanrılar ve kralların hikayesi , hint coğrafyası ve inanışları ile ilgili konuları içeren masalları veya efsaneleri anlatan metinler. Bu metinler Mahabarata veya Ramayana gibi destan değillerdir

Hinduizm , Vedizim ve Brahmanizm Kavramları ve İlişkileri

Hindiuzm bugünkü durumuna aşağıdaki dinlerden gelmektedir : 

  • Vedizm (Vedacılık veya Vedic Dini) : Yaklaşık M.Ö 1500 ile 500 arasında Hinduizm'in kökeni olan din
  • Brahmanizm :  Yaklaşık M.Ö 600 ile 500'lerde Vedizm'den türemiş ve Hinduizm'un kökeni olan din. Bazı yerlerde  Brahmanizm , Vedizim dini içinde gösterilmektedir. Bazı kaynaklarda Hinduizm yerine  Brahmanizm kelimesi kullanılır
  • Hinduizm : Bugün , Vedizm ve ondan türeyen  Brahmanizm dinine Hinduizm denilmektedir

 


Hinduizm'de Gelenekler veya Mezhepler

Hinduizm'de dört ana bölüm (gelenek veya mezhep) bulunmaktadır : 

  • Şaivizm : Baş tanrı olarak Şiva'yı kabul eden gelenek
  • Vişnaizm : Baş tanrı olarak Vişnu'yu kabul eden gelenek
  • Şaktizm : Şakti'ye (İlahi Anne diye de adlandırılır) değer veren ve ona tapan gelenek
  • Smartizm : Tüm tanrıları kabul eden ve diğer üç geleneğe girmeyenleri içine alan bölüm

Trivaga ve Purushartha Kavramı ile Yaşamın Anlamı ve Amacı

Hinduzim'de yaşamın ilk üç amacı (Trivaga) aşağıdaki gibidir :

  • Dharma : Din ve ahlak doğruluğu
  • Artha : Maddi ve ekonomik refah
  • Kama  : Duygusal ve tensel zevkler
Dünya ve maddi değerler ile ilgili ilk üç amacı başarılı bir şekilde dengeleyen kişi dördüncü ana amaca ulaşabilir : 
  • Mokşa : Özgürleşme ve kurtuluşa erme
Dört amaca Purushartha adı verilir



Hinduizm'de Kutsal Metinler ve Sözlü Gelenek

Hinduizm'de kutsal metinler ana olarak iki kategoriye ayrılmaktadır . Şruti (veya Sruti veya Shruti) , "işitilen" ve Smriti ise "Hatırlanan" anlamına gelmektedir : 

  • Şruti (veya Sruti veya Shruti)  : "İşitilen" anlamına gelmektedir. Belirli bir yazarı olmayan, kutsal kişilere iletilen en eski ilahi metniler bu kategoriye girerler
    • Vedalar
      • Rigveda 
      • Yajurveda
      • Samaveda
      • Atharvaveda
    • Yukarıdaki Veda'ların ilk bölümlerine (ilk bölümlerine Samhita adı verilir) aşağıdaki bölümler eklenir : 
      • Brahmanalar : Ritüeller hakkında Vedalara yazılmış açıklayıcı yorumlardır
      • Aranyakalar : Felsefi ve mistik bir yapıda sembollerin anlamlarının açıklandığı metinler
      • Upanişadlar : Hindu dini ile ilgili felsefi açıklamaların olduğu metinler. Veda'ların son bölümünü oluşturur
  • Smriti : "Hatırlanan" anlamına gelmektedir. Daha çok ikinci elden dinleyen kişiler tarafından yazılan metinlerdir
    • Sutralar : Atasözleri ve özdeyişlerden oluşan metinler.
    • Mahakavyalar : Destanlar
      • Mahabarata
        • Bhagavad Gita : Mahabarata destanının en önemli ve değerli bölümü kabul edilir
      • Ramayana
    • Puranalar : Efsaneler ve Masallar
    • Agamalar-Tantralar : Çok farklı konularda pratik bilgiler (tapınma rehberi, yoga metotları, tapınak inşası, evrenin ilkeleri ve yaratılması vb..) veren metinler 
      • Agamalar 
        • Vaishnava Agamaları
        • Saiva Agamaları
      • Tantralar
        • Sakta Tantraları

 

 


Hindiuzm Bir Din Değildir

Hindiuzm , Hindistan alt kıtasında , çok farklı geleneksel felsefe ve inançlara verilmiş ortak bir isimdir

Hindiuzm Yaşayan En Eski Dindir

Hindiuzm yaşayan dinler arasında , geçmişi en eski olan dindir

Brahmanizm Dini Vedizm'den Ortaya Çıkan Farklı Bir Dindir

Brahmanizm'i Vedizm'den ortaya çıkan ayrı bir din olarak düşünmek gerekir
Aranyakalar Artha Atharvaveda Bhagavad Gita Bhagavad Gita Brahmanalar Brahmanizm Brahmanizm Dini Vedizm'den Ortaya Çıkan Farkl.. Hindiuzm Bir Din Değildir Hindiuzm Yaşayan En Eski Dindir Hinduizm Hinduizm , Vedizim ve Brahmanizm Kavramları v.. Hinduizm'de Gelenekler veya Mezhepler Hinduizm'de Kutsal Metinler ve Sözlü Gelenek Kama Mahabarata Mantra Puranalar Purushartha Ramayana Rigveda Samaveda Samhita Smartizm Smriti Şaivizm Şaktizm Şruti Trivaga Trivaga ve Purushartha Kavramı ile Yaşamın An.. Upanişadlar Vedalar Vedizm - Vedic Dini Vişnaizm Yajurveda



Bu Sayfayı Paylaş:

İletişim Bilgileri

Takip Et

Her Hakkı Saklıdır. Bu sitede yayınlanan tüm bilgi ve fikirlerin kullanımından fibiler.com sorumlu değildir. Bu sitede üretilmiş , derlenmiş içerikleri, fibiler.com'u kaynak göstermek koşuluyla kendi sitenizde kullanılabilirsiniz. Ancak telif hakkı olan içeriklerin hakları sahiplerine aittir