|
|
|
|
| Göster Gizle Kopar Satır Gizle Satır Göster |
main() { int a,b,c; /* -32767 den 32767 ye - tamsayi olarak */ char x,y,z; /* 0 dan 255 e - tamsayi olarak */ float num,toy,thing; /* 10e-38 den 10e+38 e - ondalikli olarak */ a = b = c = -27; x = y = z = 'A'; num = toy = thing = 3.6792; a = y; /* a nin degeri simdi 65 (karakter A) */ x = b; /* x simdi tuhaf bir sayi olacak */ num = b; /* num simdi -27.00 olacak */ a = toy /* a simdi 3 olacak */ }
Gordugunuz gibi, birkac integer daha tanimladik. Fakat, bundan baska, iki yeni tip daha kattik. "Char" ve "float".
"Char" tipi, nerdeyse integer ile ayni manada. Fakat, sadece 0 ila 255 arasindaki sayilari alabilir, ve genellikle hafizada bir bytelik bir yerde saklanir. Bu tip veri, genellikle kelime katarlari saklamak icin kullanilir.
Bu anda, C nin "int" ve "char" i nasil kullandigini gormenin tam zamani. C deki "int" tipi ile calisan cogu fonksiyonlar, karakter tip veri ile de ayni sekilde calisabilir, cunku karakter tipi, bir cins integer'dir. "char" ve "int" tiplerini neredeyse istediginiz gibi karistirmak mumkundur. Derleyicinin akli karismaz, ama sizin karisabilir. Bunun icin dogru tip veriyi kullanmakta fayda vardir.
Ikinci yeni tip veri, "float" tipidir. Kayar nokta da denilen bu tipin sinirlari cok genistir. Cogu bilgisayarlarda, float tipi 10e-38 den 10e+38 e kadardir.
Bu programin ilk uc satirinda, dokuz tane degiskene deger ataniyor.
Bu programin da hicbir ciktisi yok. Hem zaten karakter ve float tiplerinin nasil ekrana yazilabilecegini gormedik.. Bundan sonraki programa kadar sabir.
| Göster Gizle Kopar Satır Gizle Satır Göster |
main() { int a; /* basit tamsayi tipi */ long int b; /* uzun tamsayi tipi */ short int c; /* kisa tamsayi tipi */ unsigned int d; /* isaretsiz (+ - siz) tamsayi */ char e; /* karakter tipi */ float f; /* kayar nokta tipi */ double g; /* cift hassasiyet kayar nokta */ a = 1023; b = 2222; c = 123; d = 1234; e = 'X'; f = 3.14159; g = 3.1415926535898; printf("a = %d\n",a); /* desimal */ printf("a = %o\n",a); /* oktal */ printf("a = %x\n",a); /* heksadesimal */ printf("b = %ld\n",b); /* uzun desimal */ printf("c = %d\n",c); /* kisa desimal */ printf("d = %u\n",d); /* isaretsiz */ printf("e = %c\n",e); /* karakter */ printf("f = %f\n",f); /* kayar nokta */ printf("g = %f\n",g); /* cift hassasiyet k.n */ printf("\n"); printf("a = %d\n",a); /* basit 'int' cikti */ printf("a = %7d\n",a); /* 7 uzunlukta bir saha kullan*/ printf("a = %-7d\n",a); /* sola dayali 7 lik saha */ printf("\n"); printf("f = %f\n",f); /* basit kayan nokta */ printf("f = %12f\n",f); /* 12 lik bir saha kullan*/ printf("f = %12.3f\n",f); /* noktadan sonra 3 hane */ printf("f = %12.5f\n",f); /* noktadan sonra 5 hane */ printf("f = %-12.5f\n",f); /* sola yapisik 12 hane */ }
Bu program, C dilinde bulunan butun standart basit veri tiplerini kapsiyor. Baska tiplerde var, fakat bunlar basit tiplerin bir araya gelmesi ile olusurlar. Bunlardan daha sonra bahsedecegiz.
Programi inceleyin. Ilk once basit 'int', sonra 'long int' ve 'short int' gorunuyor. 'unsigned' tipi, yine integer kadar bir sahada saklanir, fakat arti yada eksi isareti tasimadigindan, genellikle siniri 0 - 65535 dir. (Sayet long, short, yada unsigned deyimi kullanilmissa, sonuna 'int' yazilmasi gereksizdir.)
Daha once char ve float u gormustuk. Bunlar disinda kalan 'double' tipi, 'float' a nazaran daha buyuk bir sahada saklanir, ve daha hassas sonuclar verebilir.
Cogu derleyicilerin matematik fonksiyonlari, float tipini kullanmaz, double tipini kullanir. Bu nedenle verdiginiz float degeri, size transparan olarak double'a cevirir.
Printf fonksiyonunda kullanilan karakterler sunlardir:
Bu harfler, bir yuzde isaretinden sonra kullanirlar. Bu iki harf arasina sunlar ilave edilebilir:
Bu programi derleyip sonuclarini inceleyin. Dilediginiz gibi degistirerek, sonuclari inceleyin.
| Göster Gizle Kopar Satır Gizle Satır Göster |
main() /* Bir suru karsilastirma */ { int x = 11,y = 11,z = 11; char a = 40,b = 40,c = 40; float r = 12.987,s = 12.987,t = 12.987; /* Birinci grup */ if (x == y) z = -13; /* z = -13 olacak */ if (x > z) a = 'A'; /* a = 65 olacak */ if (!(x > z)) a = 'B'; /* bu hicbir sey yapmayacak */ if (b <= c) r = 0.0; /* r = 0.0 olacak */ if (r != s) t = c/2; /* t = 20 olacak */ /* Ikinci grup */ if (x = (r != s)) z = 1000; /* x pozitif olacak, ve z = 1000 olacak */ if (x = y) z = 222; /* bu, x = y, and z = 222 yapar */ if (x != 0) z = 333; /* z = 333 olacak */ if (x) z = 444; /* z = 444 olacak */ /* Ucuncu grup */ x = y = z = 77; if ((x == y) && (x == 77)) z = 33; /* z = 33 olur */ if ((x > y) || (z > 12)) z = 22; /* z = 22 olacak */ if (x && y && z) z = 11; /* z = 11 olur */ if ((x = 1) && (y = 2) && (z = 3)) r = 12.00; /* Bu ise, x = 1, y = 2, z = 3, r = 12.00 yapar */ if ((x == 2) && (y = 3) && (z = 4)) r = 14.56; /* Birsey degistiremez */ /* Dorducu grup */ if (x == x); z = 27.345; /* z daima deger degistirir */ if (x != x) z = 27.345; /* Hicbirsey degismez */ if (x = 0) z = 27.345; /* x = 0 olur, z degismez */ }
Karsilas.C isimli programa lutfen bakin. Ilk basinda dokuz tane degisken hazirliyoruz. Daha once yapmadigimiz sekilde, bunlari hem tanimlayip, hem ilk degerlerini veriyoruz.
Gordugunuz gibi if ile komutlar arasinda bir satir birakmamiz gerekmiyor. Programin daha okunabilir olmasi icin arada satir birakmak sart degildir.
Birinci gruptaki karsilastirmalar, iki degiskeni karsilastirdiklari icin, en basit olanlari. Ilk satirda, x in y ye esit olup olmadigina bakiyoruz. Burada iki esit isareti yerine (==) tek esit de kullanilabilirdi, fakat manasi degisirdi.
Ucuncu satirda, NOT isaretini goruyorsunuz. Bu unlem isareti, herhangi bir karsilastirmanin sonucunu degistirmek icin kullanilabilir.
Ikinci grupta yer alan karsilastirmalar daha zor. Ilk once parantezler arasinda tuhaf bir ifade yer aliyor.. Bunu anlamak icin C dilindeki 'EVET' ve 'HAYIR' kavramlarini bilmemiz gerekiyor. C de 'HAYIR', 0 degerindedir. 'EVET' ise, sifirdan degisik herhangi birseydir. Bir EVET/HAYIR testinin sonucu herhangi bir integer yada karakter degiskenine atanabilir.
Ilk ornege bakin: r!=s deyimi, r nin degeri 0.0 a atandigindan, 'EVET' bir sonuc verecektir. Bu sonuc, sifirdan degisik bir rakam, ve herhalde 1 olacaktir. Olusan bu sonuc, x degiskenine atanir. Sayet x den sonra iki esit isareti olsa idi (x == (r!=s) gibi) bu durumda bu 1 degeri, x ile karsilastirilirdi. Fakat tek bir isaret oldugundan, r ile s yi karsilastirmanin sonucu, x e atanir. Ayrica bu atama isleminin sonucu da sifirdan degisik oldugundan, z de 1000 e esitlenir.
Ikinci ornekte ise, x degiskeni, y nin degerini alir, cunku arada tek esit isareti vardir. Ayrica sonuc 11 oldugundan, z de 222 ye esitlenir.
Ikinci grubun ucuncusunde, x i sifira karsilastiriyoruz. Sayet sonuc 'EVET' ise, yani x sifir degilse, z ye 333 degerini atiyoruz. Bu grubun en son orneginde ise, sayet x in degeri sifir degil ise, z ye 444 atiyoruz. Yani ucuncu ve dorduncu ornekler, birbirine esdirler.
Ucuncu gruptaki karsilastirmalar, yeni deyimler sunuyor. Yani 'AND' ve 'OR' deyimleri. Ilk once 3 degiskene de 77 degerini atiyoruz ki, islemlere bilinen degerlerle basliyabilelim. Buradaki ilk ornekte, yeni kontrol isaretimiz '&&' i goruyoruz. Bu satirin okunusu ise: 'Sayet x, y ye esit ise, vede x, 77 ye esit ise, z nin degerini 33 yap.' Yani, AND operandi icin, iki taraftaki islemlerin EVET (TRUE) sonuc vermesi gereklidir.
Bundan sonraki ornek ise, '||' (OR) isaretini gosteriyor. Bu satir ise, 'Sayet x, y den buyuk ise, YADA z, 12 den buyuk ise, z nin degerini 22 yap.' z nin degeri 12 den buyuk oldugu icin, x in y den buyuk olup olmamasi onemli degildir. Cunku OR operandi icin ikisinden birinin EVET olmasi yeterlidir.
Bircok kisimdan olusan bir mantiksal karsilastirma yaparken, karsilastirma soldan saga dogru yapilir, ve sonuc garantilendiginde, bu satirin islenmesi durur. Mesela, bir AND karsilastirmasinda, sayet AND in sol tarafindaki islem HAYIR (FALSE) sonuc verirse, sag tarafindaki islem yapilmaz. Yada, bir OR isleminde, sol tarafindaki islem EVET (TRUE) sonuc verirse, islemin OR dan sonrasina bakilmaz.
Hangi operand ilk once islenir? Bu konuda bircok kural vardir, ve derleyicinin kitabini bunlari uzun uzun anlatir. Fakat, benim tavsiyem, bunlarla ugrasmak yerine, once islenmesini istediginiz kisimin cevresine parantez koymanizdir.
Ucuncu gruptaki orneklere devam ederek, dorduncu ornekte, uc tane basit degiskenin birbiri ile AND edildigini goruyoruz. Ucunun de degerleri sifirdan degisik oldugundan, sonuc EVET oluyor, ve z nin degeri 11'e esitlenir.
Bundan sonraki ornekte ise, uc tane atama islemi gorunuyor. Sayet daha onceki ornekleri anladiysaniz, bu 'if' komutunun dort tane degeri degistirdigini gorebilirsiniz.
Ucuncu grubun en son orneginde ise, bir hile var. Ilk once, (x==2) nin HAYIR la sonuc verdigini goruyoruz. Ve daha once gordugumuz gibi, C dili, sonuctan emin oluncaya kadar if komutunu isler. Yani, hepsi AND oldugu icin, vede ilk ifade HAYIR (FALSE) oldugu icin, islemi o noktada keser, ve y,z ve r nin degerleri degismez.
Dorduncu gruptaki orneklerin hicbiri calismaz. Bu grup, basinizi derde sokabilecek komutlardir. ilk ornekte, x == x komutu daima dogrudur, fakat hemen arkasindan gelen noktali virgul yuzunden, bundan sonra gelen z=27.345 komutu ayri bir komut olarak her zaman islenir.
ikincisi daha kolay - x daima x e esit olacagindan, denklem daima yalnis olacaktir. Son olarak, x e sifir degeri atanir, ve parantezin sonucu sifir oldugundan, z ye atama yapilmaz.
C de 3 tane, bakinca hicbir seye benzemeyen, fakat programlarken hiz saglayan kestirme yol vardir. Bu metodlar iyi C programcilari tarafindan cok SIK kullanildigindan, ogrenmenizde fayda vardir.
| Göster Gizle Kopar Satır Gizle Satır Göster |
main() { int x = 0,y = 2,z = 1025; float a = 0.0,b = 3.14159,c = -37.234; /* Arttirma */ x = x + 1; /* Bu x i bir arttirir */ x++; /* Bu da.. */ ++x; /* Bu da.. */ z = y++; /* z = 2, y = 3 */ z = ++y; /* z = 4, y = 4 */ /* Azaltma */ y = y - 1; /* Bu y nin degerini bir azaltir */ y--; /* Bu da.. */ --y; /* Buddah.. */ y = 3; z = y--; /* z = 3, y = 2 */ z = --y; /* z = 1, y = 1 */ /* aritmetik islemler */ a = a + 12; /* a ya 12 eklemek */ a += 12; /* 12 daha eklemek.. */ a *= 3.2; /* a yi 3.2 ile carpmak */ a -= b; /* b yi a dan cikarmak */ a /= 10.0; /* a yi ona bolmek */ /* sartli islemler */ a = (b >= 3.0 ? 2.0 : 10.5 ); /* Bu islem....... */ if (b >= 3.0) /* ve bu islemler.. */ a = 2.0; /* birbiri ile aynidir */ else /* ve ayni sonucu */ a = 10.5; /* saglarlar. */ c = (a > b?a:b); /* c, a yada b nin max ini alir */ c = (a > b?b:a); /* c, a yada b nin min ini alir. */ }
KESTIRME.C ye bakin. Bu programda, ilk komutta, x in degeri bir tane arttiriliyor. Ikinci ve ucuncu komutlar da ayni seyi yaparlar. Yani, iki tane arti isareti, degiskenin degerini bir arttirir. Ayrica, sayet ++ isareti degiskenin onunde ise, degisken kullanilmadan once degeri arttirilir, sayet ++ isareti degiskenin arkasinda (saginda) ise, kullanildiktan sonra degeri arttirilir.
Dorduncu komutta ise, y nin degeri, z ye atanir, ve daha sonra da y nin degeri bir arttirilir. Bundan sonraki komutta ise, y nin degeri ilk once arttirilir, daha sonra bu deger z ye verilir.
Ikinci grupta, azaltici operatorleri goruyoruz. Ayni arttirici operatorler gibi, bu gruptaki ornekler de bir oncekiler ile aynidir.
Ucuncu grupta, aritmetik kestirme metodlari goruyoruz. ilk ornekte, a ya 12 eklenir. Bunun altindaki satirda ise, tekrar ayni sey yapilir. Yani, += operatoru, soldaki degiskene, sag tarafin sonucunun eklenecegini belirtir. Yine ayni sekilde, bu is carpma, cikarma, ve bolme islemleri icin de yapilabilir.
Dorduncu grupta ise, a ya, karmasik bir degerin atandigini goruyoruz. Bunun hemen altindaki if... satirlari ise, bu tek satir ile es anlamdadir. Bu karsilastirma operatoru, uc parcadan olusmustur. Bu parcalar birbirinden soru, ve iki nokta isaretleri ile ayrilirlar. Ilk once soru isaretinden onceki kisim degerlendirilir, sonuc EVET cikar ise, soru isaretinden hemen sonraki deger, dondurulur, sayet sonuc HAYIR cikar ise, iki nokta isaretinden sonraki deger dondurulur.
Bundan sonra ise, bu karsilastirma operatorunun c ye atama yapmakta kullanildigini goruyoruz. Ilk once, a ile b nin hangisinin degeri buyukse, o degere c ye atanir, ve ikincide ise, hangisi daha kucuk ise, o c ye atanir.
|
|
