Tanım: Veritabanı sistemlerinde Atomicy (Atomik), Consistency (tutarlılık) , Isolation (yalıtım), Durability (süreklilik) ifadelerinin kısaltması

Tanım: Veritabanında birden fazla yapılan işlemlerin ya hepsinin birden gerçekleşmesi ya da herhangi birinin düzgün çalışmaması durumunda hiç birinin gerçekleşmemesi şeklinde olan özellik. Ya hep ya hiç şeklinde özetlenebilir

Tanım: Veritabanında birden fazla yapılan işlemlerde, veritabanı üzerindeki sağlanan kuralların uygulanması ve tutarlılığın (örneğin başka bir tabloya referans veren bir sütun değerinin o tabloda kesinlikle olması) sağlanması

Tanım: Aynı zamanda çalışan iki veya daha fazla işlemin (transaction) birbirlerine ve yaptıkları işleme göre nasıl davranacaklarını belirleyen sistem. Serializable, repeatable read , read committed ve read uncommitted şeklinde yalıtım seviyeleri bulunmaktadır

Tanım: Veritabanında gerçekleştiği belirtilen bir olayın veritabanı ve disk (donanım) bazında kesinlikle gerçekleşmiş olması. İşlem veya işlemler başarıyla tamamlandığı belirtiliyorsa sistemde her şey düzgün çalışıyor anlamına gelmelidir

Tanım: Bir veya daha fazla işlemin tek bir işlem olarak gerçekleşmesi. Transaction'ı oluşturan işlem sırasında diğer işlemlerle olan ilişkisi (başka bir işlem varsa beklemesi gerekip gerekmediği vb..), bir işlem başarısızsa transaction'ın geri alınabilmesi gibi özellikleri bulunmaktadır.

Tanım: İlişkisel veritabanı sistemlerinde bir transaction (işlem) sonucu yapılan değişikliklerinin veritabanında geçerli hale getirilmesi. Eğer transaction (işlem) auto commit (kendiliğinden sonlanan) değilse commit işlemi yapılmalıdır.

Tanım: İlişkisel veritabanı sistemlerinde tek bir işlemin otomatik olarak commit (değişikliklerin veritabanına gönderilmesi veya kalıcı hale gelmesi) olması. Eğer birden fazla işlem yapılmasını ve işlemlerden sonra commit yapılması isteniyorsa transaction açılmalıdır

Tanım: İlişkisel veritabanı sistemlerinde bir transaction (işlem) sonucu yapılan işlerin geri alınması. Örneğin üç işlemden oluşan bir transaction çalışması sırasında üçüncü işlemde bir sorun olması durumunda rollback yapılır ve tüm işlemler geri alımış olur.

Tanım: Bir işlemin (transaction) isolation (yalıtım) sevisiyesi. Aynı zamanda çalışan iki veya daha fazla işlemin (transaction) birbirlerine ve yaptıkları işleme göre nasıl davranacaklarını belirler.

Tanım: Bir transaction (işlem) tarafından güncellenenen ancak veritabanına gönderilmeyen (commit edilmeyen) verilerin eski halinin başka bir transaction (işlem) tarafından okunması sonucu oluşan sorun. İkinci işlem eski veriyi okuduktan sonra birinci işlem veritabanı güncellemesi yapar. Bu durumda ikinci işlem güncellenmeden önceki veriyi okumaktadır.

Tanım: Bir okuma işlemin sırasında , aynı veri üzerinde diğer işlemlerin güncelleme işlemi yapması sonucu oluşan sorun. Bu durumda okuma yapan işlem verinin eski halini görür ve tekrar veriyi okuduğu zaman veri değişmiştir

Tanım: Bir okuma işlemin sırasında , aynı veri aralığı üzerinde diğer işlemlerin satır silme veya ekleme işlemi yapması sonucu oluşan sorun. Okuma işlemi yapan işlem , diğer işlem tarafından silinmiş olmasına rağmen veriyi varmış gibi görür. Aynı şekilde aslında var olan bir kayıtı (diğer işlem tarafından eklemiştir) yokmuş olarak kabul eder.

İlişkisel veritabanı sistemlerinde temel yalıtım (isolation) seviyeleri en yüksek soyutlamadan en düşüğe doğru aşağıdaki gibidir : 

• Serializable : Güncellenen (where koşulunda tanımlanan koşullara uyan satırlar eklenemez ve silinemez) veri üzerinde okuma ve yazma olaylarına kilit koyar. 
• Repeatable Read : Güncellenen veri üzerinde okuma ve yazma olaylarına kilit koyar. 
• Read Committed : Güncelleme yapılan verilerin diğer işlemler tarafından okunmasını engeller
• Read Uncommitted : Veri okuma işlemlerinde okuma ve yazma olaylarına hiç bir kilit koymaz

Tanım: Bir transaction'ın (işlem) diğer transaction'lar(işlem) ne yaparsa yapsın her zaman verinin eski halini (commit edilmesini beklemeden) okumasını sağlayan en düşük yalıtım seviyesi (isolation level)

Tanım: Bir transaction'ın (işlem) güncelleme işlemi tamamlamadan diğer transaction'ların(işlem) işlem yapılan veriyi alamamasını sağlayan yalıtım seviyesi (isolation level). Seçme işlemleri diğer işlemlerin güncelleme işlemlerini bitirmesini (commit edilmesini) bekler.

Isolation level (yalıtım seviyesi) hangi sorunları çözdüğü aşağıdaki tabloda görülmektedir :

 

Isolation Level	Dirty Read (Kirli Okuma)	Nonrepeatable Read (Tekrarlanmayan Okuma)	Phantom Read (Hayalet Okuma)
Serializable	Oluşmaz	Oluşmaz	Oluşmaz
Repeatable Read	Oluşmaz	Oluşmaz	Oluşabilir
Read Committed	Oluşmaz	Oluşabilir	Oluşabilir
Read Committed	Oluşabilir	Oluşabilir	Oluşabilir

 

Tanım: İlişkisel veritabanı sistemlerinde en yüksek transaction(işlem) yalıtım seviyesi (isolation level). Bir transaction (işlem) çalışması sırasında işlenen veri üzerinde () diğer transaction'lar (işlem) okuma ve yazma işlemini yapamazlar. Transaction (işlem) çalışması tamamlandıktan sonra diğer transaction'lar (işlem) çalışabilir. Dirty read (kirli okuma), nonrepeatable read (tekarlamasız okuma), phantom read (hayalet okuma) problemleri bu seviyede oluşmaz. Veri güvenliği en yüksek olduğu seviyedir ancak diğer işlemleri bekletmesinden dolayı performansı düşüktür.

Tanım: İlişkisel veritabanı sistemlerinde bir transaction (işlem) tarafından okunan ve işlenen verinin diğer transaction'lar (işlem) tarafından değiştirememesi ve okunamaması için kullanılan yalıtım seviyesi (isolation level)

Isolation level (yalıtım seviyesi) kilitleme (lock) özellikleri aşağıdaki gibidir : 

 

Isolation Level	Yazmayı Kilitleme	Okuma Kitleme	Satır Aralığı Kilitleme
Serializable	Kitler	Kitler	Kitler
Repeatable Read	Kitler	Kitler	Kitlemez
Read Committed	Kitler	Paylaşımlı Kitler	Kitlemez
Read Uncommitted	Kitlemez	Kitlemez	Kitlemez

 

Not : Kitleme , işlem bitene kadar devam eder. Paylaşımlı kitlemede ise birden fazla satır için aynı anda farklı satırları  farklı işlemlerin okumasına izin verilir

Tanım: Serializable isolation level için where koşulunda geçen (elde edilen veri aralığı için) anahtar sütunları için yapılan kitleme sistemi. Örneğin , update Site set no=1 where Ad='Fibiler' şeklinde bir güncelleme yapılan bir işlem tamamlanmadan Ad değeri "Fibiler" olan hiç bir kayıt eklenemez ve silinemez.

Tanım: Bir verinin erişime ve değişmeye kapanması için kullanılan lock (kitleme) sistemi. Bu tür loglanmış bir kaynak işlem tamamlanan kadar hiçbir şekilde erişilemez ve değiştirilemez

Tanım: Bir verinin okumada farklı işlemlerin aynı anda okuyabilmesini sağlayan kitleme sistemi. Birden çok satır içeren verilerde bir okuma bu şekilde payşılarak sağlanır

Tanım: Dağıtık sistemlerde kullanılan bir transaction modeli. Birinci fazda tüm farklı node'lar (veya dökümanlarda) yapılan işlemlerin tamamlandığını ve commit'e hazır olduğu bildirilir. İkinci fazda ise tüm farklı node'lar (veya dökümanlar) commit'e hazır hale gelmiş ise yani hrhangi bir hata oluşmamışsa node'lara işlemi gerçekleştir çağrısı yapılır. Eğer node'lardan birinde hata var ise 2. fazda tüm node'lara commit işlemi yapılmaması ve geri alınması istenir. Bu şekilde dağıtık sistemlerde tüm node'larda işlemlerin başarılı olması aksi takdirde hiç bir işlem olmaması sağlanır.