İçindekilerGirişİndex
YukarıİlkÖnceki YokSonrakiSon
Geriİleri
Yazdır

TELNET Protokolü

Giriş

Bilgi işlem merkezinden sorumlu bir yönetici düşünelim. İşlem merkezindeki bir host bilgisayar birçok terminal arasındaki haberleşme işlemlerini desteklemekle görevlidir. Bu terminaller birbirlerinden farklı karakteristiktedirler. Örneğin, bir DEC terminalindeki kullanıcı Hewlett-Packard terminalindeki kullanıcı ile haberleşmek ihtiyacındadır. Haberleşmek kolay sayılmaz. Her iki cihaz da farklı ekran ve tuş takımı kontrol karakterleri kullanırlar, ve her ikisi de haberleşme linkindeki trafiği yönetmek için farklı hat protokolleri kullanırlar.

Eğer host cihazın geniş bir terminal yelpazesini desteklemesi gerekiyorsa, değerli kaynaklar protokol farklılıklarını çözmek için cihazın CPU çevrimlerinde harcanır, ve çevirmeyi gerçekleştirecek destek yazılımının tasarımı ve kodlaması pahalı bir girişimdir. Bilgi işlem merkezinin yöneticisi, bu farklı cihazlar arasında çeviri yapabilmek için, sistemleri geliştirmek veya elde etmek üzere büyük bir zaman ve epeyce bir kaynak harcamalıdır.

TELNET bu sorunlara çözüm sağlar. Örneğin, TELNET'le host bilgisayarın, haberleşeceği diğer host'lara bağlı terminallerin karakteristiklerini öğrenmesi sağlanır. Eşit ölçüde önemli olarak, TELNET iki makine arasındaki terminal-tabanlı oturum için gerekli olan fonksiyonların ve servislerin müzakere edilmesini sağlar. Bu yaklaşım protokol dönüştürme sorununu daha hoş yapar çünkü müzakere eden cihazlar iki cihaz tarafından desteklenmeyen servisleri kullanmama seçeneğine sahiptirler. TELNET farklı makineler arasında protokol dönüşümü sağlamaz. Bunun yerine, makinelerin karakteristiğine karar veren bir mekanizma ve de veri alışverişi için, makinelerin internetworking'lerini müzakere edebilecekleri araçlar sağlar.

TELNET protokolü bir host cihazı üzerindeki bir programın (TELNET istekçisi denir) başka bir cihazın (TELNET sunucusu denir) kaynaklarını kullanmasını sağlar. Tek gereken, istekçinin sunucuya yerel olarak bağlı olmasıdır (Şekil 11-1'e bakınız). TELNET çeşitli özellikler sağlamasına rağmen, bazı insanlar bu standarda remote login protokolü derler çünkü TELNET bir host cihazı ile bir uzak cihaza login yapılmasını destekler. Dikkat edelim ki, diğer ‘remote login' protokolleri TELNET'in yanında yer alırlar. Örneğin, SUN iş istasyonları bir remote login (R login) prosedürüne sahiptir.

Şekil 11-1 TELNET Modeli

Ağ hayali terminali

TELNET standardı bir ağ hayali terminali (NVT) fikri temeline dayanır. Hayali teriminin kullanılması bir NVT'nin gerçekten var olmamasındandır. NVT aslında bir terminalin karakteristiklerini göstermek için standart araçlar sağlayan hayali bir cihazdır. Bu fikirle haberleşilen her bir terminalle ilgili karakteristiklerin sağlanması görevi host bilgisayarına ait olur. TELNET standardı ile, hem kullanıcı hem de sunucu cihazlarının kendi terminal karakteristiklerini hayali terminal tanımlamasına göre haritalamaları gerekmektedir. Sonuçta cihazlar NVT ile haberleşiyorlarmış görüntüsü verirler çünkü iki taraf da tamamlayıcı bir haritalama sağlar.

Müzakereler

TELNET protokolü, diğer hayali terminal protokollerine benzer olarak, haberleşen makinelerin oturum sırasında kullanılacak çeşitli opsiyonları müzakere edebilmelerini sağlar. Sunucu ve istekçinin bu opsiyonları kurabilmek için standart bir prosedürler kümesi kullanmaları gerekir. Bu opsiyonlar TELNET protokolünün analizi süresince incelenecektir.

Müzakereli opsiyonların kullanımı, host makinelerinin hayali terminalin sağladığının ötesinde servisler sağlayabileceği olasılığını ortaya çıkarır. Bundan başka, TELNET modeli, protokollerce şart koşulanlar dışında, müzakere edilmiş opsiyonları sınırlamaz. Bunun yerine, TELNET tanımladıklarının ötesinde farklı anlaşmaların müzakere edilebilmesini sağlar.

TELNET RFC'leri

Internet standartları, müzakere edilebilecek TELNET opsiyonlarını tanımlamak üzere, çeşitli RFC'ler içerir. Tablo 11-1'de TELNET opsiyon kodlarının bir listesi vardır (numaraları ve eğer varsa ilgili RFC'leri ile birlikte). Bu opsiyonların tümünün her bir satıcı ürününde olduğu kanısına varmayın çünkü çoğu TELNET ürünü tüm olası opsiyonları desteklemez.

Şekil 11-2'de iki taraf arasında opsiyonların nasıl müzakere edilebileceği gösterilmiştir. Taraflardan biri belli bir opsiyonla (Şekilde x fonksiyonu) ilgili olarak diğer tarafı sorgulayarak müzakereyi başlatabilir.

Şekil 11-2 TELNET Müzakereleri

Şekilde, cevaplayan taraf opsiyonu destekleyebileceğini belirtmektedir. Bundan sonra, başlatan taraf cevaplayan tarafa opsiyonunun karakteristiğini sorar. Cevaplayan taraf opsiyonla ilgili bilgisini gönderir. Bu bilgi cevaplayan tarafın terminalinin karakteristiklerini veya diğer işletim gereksinimlerini tanımlar.

İki taraf arasında akan mesajlar TELNET mesaj formatına (komut yapısı denen) sadık olmalıdırlar. Örneğin, başlangıç işareti "destekler misin" veya "destekleyecek misin" özel TELNET kodları do veya will ile sağlanır. Dönüşte, cevaplayan taraf bir TELNET kodu göndermelidir (bu örnekte, cevaplayan taraf bir will kodu göndermektedir).

Tablo 11-2'de kodların isimleri, TELNET mesajlarındaki değerleri ve kısaca anlamları listelenmiştir. Tablo, altı TELNET fonksiyonunu tanımlamak üzere altı satır girişi içerir. Bu fonksiyonlar hemen hemen tüm terminal-tabanlı uygulamalarda ortaktır; böylece, TELNET standardı bunları göstermek üzere araçlar tanımlar.

Interrupt prosesi fonksiyonu, sisteme bir kullanıcı prosesini erteleme, kesme, iptal etme veya sonlandırma imkanı sağlar. Örneğin, kullanıcıya sonsuz döngüden kurtulabilmesi için bir işlemi sonlandırma imkanı sağlanır.

Abort çıkışı (AO) fonksiyonu bir uygulamanın tamamlanmak üzere çalışmasına izin verir ancak çıkışın kullanıcı iş istasyonuna gönderilmesini engeller. Bu fonksiyon aynı zamanda kaydedilmiş ancak hala gösterilmemiş (displayed) çıkışları siler.

Orda mısın (AYT) fonksiyonu bir kullanıcının uygulamanın icra edilip edilmediğini bilmek istediği zaman kullanılan faydalı bir işlemdir. Tipik olarak bir kullanıcı, belli bir zaman süresince mesajlarını alamamışsa AYT fonksiyonunu çağırır.

Karakter sil (EC) fonksiyonu kullanıcının veri nehrindeki bir karakteri silmesini sağlar. En basit şekli ile, giriş hatası yapıldığında ekran üzerinde veriyi düzeltmekte kullanılır.

Satır sil (EL) fonksiyonu kullanıcının düzeltme sürecinde bir giriş satırını silebilmesini sağlar. İlerle (GA) fonksiyonu oturumun yarı-duplex bir iletim sırası takip etmesini sağlar.

Tablo 11-2'de tanımlanan kodlara ek olarak, TELNET yazıcı çıktılarının değiştirilmesini sağlayan kodlara da sahiptir. Kodlar hayali terminal protokollerindeki kodlara oldukça benzerdir. Bu kodlar; horizontal tab (HT), vertical tab (VT), form feed (FD), back space (BS), Bell (BEL), line feed (LF), carriage return (CR), vs. gibi işlemleri gerçekleştirirler.

Tablo 11-1 TELNET Opsiyon Kodları

TELNET komutları

TELNET veri birimlerine komut denir, ve formatları Şekil 9-3'te gösterilmiştir. Eğer üç bayt kullanılacaksa, ilk bayt komut olarak yorumla (interpret as command (IAC)) baytıdır ki bu TELNET'in rezerve edilmiş bir kodudur. Aynı zamanda bir escape karakteridir çünkü alıcı tarafından gelen trafiğin bir veri veya bir TELNET komutu olduğunu algılamada kullanılır. Bunu takip eden komut kodu baytıdır, IAC baytı ile birlikte kullanılır. Üçüncü bayta opsiyon müzakeresi kodu denir. Oturum süresince kullanılacak opsiyonları tanımlamada kullanılır.

Tablo 11-2 Telnet Komut Kodları
Şekil 11-3 TELNET Komut Formatı
İçindekilerGirişİndex
YukarıİlkÖnceki YokSonrakiSon
Geriİleri
Yazdır