İçerikler :

Alofon - Alt Sesbirim - Eş Sesbirim Archiphoneme - Ses Ayrışması - Üstanlam Sesbi.. Æ-æ Fonemi (Sesi) Bir sesin titreşimli veya titreşimsiz ünsüz b.. Consonant Çizgizellik İlkesi Dar Ünlü Düz Ünlü ð Fonemi (Sesi) Eklemleme Noktası Eklemlenme Organı En Küçük Karşıt Çift - Minimal Pairs Fonem - Sesbirim Fonetik Fonoloji Fonoloji ve Fonetik Farkı Geniş Ünlü Gentium Font Download Sayfası İnce Ünlü (Ön Ünlü) Kalın Ünlü (Art Ünlü) Onomatope Schwa scripts.sil.org Ses Belirten / İşareti Ses Sembolizmi - Phonetic Symbolism - Sound S.. Titreşimli (Ötümlü) Ünsüz Titreşimsiz (Ötümsüz) Ünsüzler Uluslararası Fonetik Alfabe (International Ph.. Uluslararası Fonetik Alfabesi Kullanışlı Deği.. Uluslararası Fonetik Alfabesinde ð İle Göster.. Uluslararası Fonetik Alfabesinde ŋ İle Göster.. Uluslararası Fonetik Alfabesinde ɔ İle Göster.. Uluslararası Fonetik Alfabesinde ə İle Göster.. Uluslararası Fonetik Alfabesinde θ İle Göster.. Uluslararası Fonetik Alfabesi ve Okunuşları Ünlüler (Ünlü Sesler) Ünlü Seslerin Sınıflandırılması Ünsüzler (Ünsüz Sesler) Ünsüz Seslerin Sınıflandırılması Vowel Yuvarlak Ünlü ŋ Fonemi (Sesi) ɔ Fonemi (Sesi) ə Fonemi (Sesi) θ Fonemi (Sesi)

Bu Sayfayı Paylaş:

Kavram

Fonetik

Tanım: İnsanların iletişiminde kullandığı sesleri, nasıl çıkarıldığını, nasıl yazıldığını inceleyen bilim dalı. Ses bilimi veya Ses Bilgisi.

Kavram

Fonoloji

Tanım: Bir dilde konuşmada kullanılan sesleri, aralarındaki ilişkiyi, sesin hangi anlamlarda kullanıldığını inceleyen bilim dalı

Veri

Fonoloji ve Fonetik Farkı

Fonoloji ve Fonetik , Türkçe'de hem Ses Bilgisi , hem de Ses Bilimi olarak çevrilebilmektedir. Bu durum karışıklık yaratmaktadır.
Fonetik insanların çıkardığı sesleri (dillerden bağımsız olarak) , sesin hangi organlarla nasıl çıkarıldığı, bu seslerin fiziksel özelliklerini vb.. inceleyen bilim dalıdır. Herhangi bir dil ile ilgili değildir. Fonoloji ise bir dilde kullanılan sesleri ve bu seslerin anlamlarını ve biribirleriyle ilişkilerini inceler. Fonoloji dil ile ilgilidir ve fiziksel bir inceleme değildir

Kavram

Fonem - Sesbirim

Tanım: İnsanların iletişiminde kullandığı ve çıkardığı en küçük ses birimi

Kavram

Archiphoneme - Ses Ayrışması - Üstanlam Sesbirimi

Tanım: Birleşik bir sesin zamanla farklı seslere ayrışması. Bu farklı sesler tek bir işaret ile de gösterilebilir. Örneğin Türkçe'de ñ (ng) sesi n veya g'ye dönüşmüştür

Kavram

Ünlüler (Ünlü Sesler)

Tanım: Ses tellerindeki titreşimden sonra herhangi bir engel ile (küçük dil, dil, damak, diş, dudak vs..) karşılaşmadan çıkan seslerdir.

Kavram

Ünsüzler (Ünsüz Sesler)

Tanım: Ses tellerinin titreşimi ile oluştuktan sonra engel ile karşılaşan (dil, küçük dil , damak , diş, dudak vs..) seslerdir.

Kavram

Kalın Ünlü (Art Ünlü)

Tanım: Dilin arkada iken (art damakta) oluşan ve bu nedenle kalın çıkan ünlü sesleri

Kavram

İnce Ünlü (Ön Ünlü)

Tanım: Dilin önde iken (ön damakta ve dişlere yakın) oluşan ve bu nedenle ince çıkan ünlü sesleri

Kavram

Düz Ünlü

Tanım: Dudaklar yuvarlak değil düz iken oluşan ünlü sesleri

Kavram

Yuvarlak Ünlü

Tanım: Dudaklar yuvarlak şekilde iken oluşan ünlü sesleri

Kavram

Geniş Ünlü

Tanım: Ağız çok açık iken ortaya çıkan ünlü sesler

Kavram

Dar Ünlü

Tanım: Ağız az açıkken ortaya çıkan ünlü sesleri

Kavram

Titreşimli (Ötümlü) Ünsüz

Tanım: Ses tellerinin titreşim yaptığı ünsüz sesler. Tonlu veya yumuşak ünsüz sesler de denir.

Kavram

Titreşimsiz (Ötümsüz) Ünsüzler

Tanım: Ses tellerinin titreşim yapmadığı ünsüz sesler. Tonsuz veya sert ünsüz sesler de denir.

Kavram

Eklemleme Noktası

Tanım: Sesin dışarı çıkması sırasında eklemlendiği (değiştiği,boğumlandığı) gırtlak, diş, damak , dudak gibi yerler. Ünsüz sesler eklemleme noktalarına göre farklı sınıflara ayrılırlar.

Kavram

Eklemlenme Organı

Tanım: Sesin dışarı çıkması sırasında eklemlenmeyi (boğumlanma) sağlayan dil ve dudak gibi organlar. Ünsüz sesler eklemleme organlarının eklemlenme noktalarında yaptıkları haraketler ile oluşur.

Kavram

Uluslararası Fonetik Alfabe (International Phonetic Alphabet, IPA)

Tanım: Tüm dillerdeki ses birimlerini(fonem) göstermek için kullanılan alfabe.

Kavram

Æ-æ Fonemi (Sesi)

Tanım: A ile E arası bir sestir ve Uluslararası Fonetik Alfabesinde Æ-æ karakteri kullanılır. (Örneğin İngilizce'deki cat , bad, lamp , thank gibi kelimelerde a veya e sesi yerine bu ses söylenmelidir)

Kavram

ɔ Fonemi (Sesi)

Tanım: O ile A sesi arası ses ve Uluslararası Fonetik Alfabesinde ɔ karakteri ile gösterilir. (Örneğin İngilizce'de Dog, Hot, Water kelimelerindeki o ve a şeklinde yazılan sesler bu ses gibi okunur)

Kavram

ə Fonemi (Sesi)

Tanım: I ile E arasında olan , vurgusuz, güçsüz, nötr ve ağızdan minimum çabayla çıkan ve Uluslararası Fonetik Alfabesinde ə karakteri ile gösterilen sestir. Shcwa sesi olarak bilinir.

Kavram

Schwa

Tanım: I ile E arasında olan , vurgusuz, güçsüz, nötr ve ağızdan minimum çabayla çıkan ve Uluslararası Fonetik Alfabesinde ə karakteri ile gösterilen sestir. Vurgusuz hecelerde kullanılır.

Kavram

θ Fonemi (Sesi)

Tanım: Dil üst kesici dişlere dokundurulduktan sonra hava dilin üstünden sızdıracak şekilde T harfi söylendiğinde ortaya çıkan T ile S arasında S'ye yakın olan ses. Uluslararası Fonetik Alfabesinde θ karakteri ile gösterilir ve bazı kaynaklarda th şeklinde de gösterilmektedir. Peltek S şeklinde de tanımlanır.

Kavram

ð Fonemi (Sesi)

Tanım: Dil üst kesici dişlere dokundurulduktan sonra hava dilin üstünden sızdıracak şekilde D harfi söylendiğinde ortaya çıkan D ile Z arasında Z'ye yakın olan ses. Uluslararası Fonetik Alfabesinde ð ile gösterilir ve bazı kaynaklarda dh şeklinde de gösterilmektedir. Peltek Z şeklinde de tanımlanır.

Kavram

ŋ Fonemi (Sesi)

Tanım: Dili damağa dokundurarak genizden n harfi söylendiğinde çıkan uluslararası fonetik alfabesinde ŋ ile gösterilen ses. (İngilizce'de "sing", "English" kelimelerinde n harfi bu ses ile söylenir)

Veri

Ünlü Seslerin Sınıflandırılması

Ünlü sesler aşağıdaki şekilde sınıflandırılır : 

  • Dilin konumundan dolayı (dil ağzın arka,orta,ön tarafında olması) çıkan sesin ince ve kalın olmasına göre (ince , yarı ince , merkez, yarı kalın , kalın)  
  • Ağzın açıklığına göre (kapalı , yarı kapalı , orta kapalı , orta ,yarı açık, orta açık, açık)
  • Dudağın yuvarlak ve düz olmasına göre (yuvarlak ve düz)
  • Sürekliliğine göre. (bir anda söylenen veya belirli bir sürekliliği olan)


Veri

Ünsüz Seslerin Sınıflandırılması

Ünsüz sesler aşağıdaki şekilde sınıflandırılırlar : 

  • Titreşimli (Tonlu) olup olmamasına göre (titreşimli veya titreşimsiz)
  • Eklemlenme (boğumlanma) organı ve eklemlenmenin (boğumlanmanın) yapıldığı yere göre (dudak, diş-dudak , diş , damak-diş , ön-damak, art-damak, gırtlak)
  • Eklemlenme sonucu havanın çıkış biçimine göre (patlayıcı(kapanma) , sızıcı (daralma) , sürtünmeli , yanal , burun, çarpmalı-titrek)


Sav

Uluslararası Fonetik Alfabesi Kullanışlı Değildir

Uluslararası fonetik alfabesi genel kullanıcıya zor gelen ve kullanışlı olmayan bir alfabedir.

Öneri

Uluslararası Fonetik Alfabesinde ɔ İle Gösterilen Ses İçin @ İşareti Kullanılsın

Uuslararası fonotik alfabesinde ɔ ile gösterilen ses için (a ile o arası bir ses) @ işareti kullanılabilir. @ işareti klavyede bulunmaktadır ve ayrıca hem a hem de o harfine benzemesinden dolayı da uygundur.

Not : Bu öneri Yalçın İzbul tarafından www.ingilizce-ders.com sitesinde önerilmiştir. 


Öneri

Uluslararası Fonetik Alfabesinde ə İle Gösterilen Ses İçin (schwa sesi) I İşareti Kullanılsın

Uluslararası fonetik alfabesinde ə İle gösterilen ses için (schwa sesi) I işareti kullanılsın.  ə işareti Türk okuyucular tarafından anlaşılamamaktadır. 

Not : Bu öneri Yalçın İzbul tarafından www.ingilizce-ders.com sitesinde önerilmiştir. 


Öneri

Uluslararası Fonetik Alfabesinde θ İle Gösterilen Ses İçin (peltek s) tS İşareti Kullanılsın

Uluslararası fonetik alfabesinde θ ile gösterilen ses için (peltek S) TS işareti kullanılsın. 

Not : Bu öneri Yalçın İzbul tarafından www.ingilizce-ders.com sitesinde önerilmiştir. 


Öneri

Uluslararası Fonetik Alfabesinde ð İle Gösterilen Ses İçin (peltek z) dZ İşareti Kullanılsın

Uluslararası fonetik alfabesinde ð İle gösterilen ses İçin (peltek z) DZ işareti kullanılsın. 

Not : Bu öneri Yalçın İzbul tarafından www.ingilizce-ders.com sitesinde önerilmiştir. 


Öneri

Uluslararası Fonetik Alfabesinde ŋ İle Gösterilen Ses İçin (Genizden Çıkan N Sesi) nG İşareti Kullanılsın.

Uluslararası fonetik alfabesinde ŋ ile gösterilen ses için (genizden çıkan n sesi)  NG işareti kullanılsın.

Not : Bu öneri Yalçın İzbul tarafından www.ingilizce-ders.com sitesinde önerilmiştir.


Kaynak

Uluslararası Fonetik Alfabesi ve Okunuşları

Uluslararası Fonetik Alfabesindeki tüm seslerin okunuşlarını gösteren Flash uygulaması

Kaynak

scripts.sil.org

Çok sayıda karakteri bilgisayar üzerinde yazabilmenizi sağlayan (Gentium Fontu) kurumun web sitesi. Gentium fontu ücretsiz olarak sunulmaktadır

Kaynak

Gentium Font Download Sayfası

Bir çok karakteri bilgisayarınızda yazabilmenizi sağlayan Gentium Fontunu indirme sayfası. Gentium fontu ücretsizdir (Açık Yazı Tipi Lisansı - Open Font License)

Kavram

Vowel

Tanım: Ünlü - Sesli (harf)

Kavram

Consonant

Tanım: Ünsüz - Sessiz (harf)

İpucu

Bir sesin titreşimli veya titreşimsiz ünsüz bir ses olduğunu anlamak

Bir sesin (harfin) titreşimli veya titreşimsiz bir ünsüz ses olduğunu anlamak için ; İki parmağınızı gırtlağınıza dokunduktan sonra veya kulağınızı kapatarak effff , evvv gibi harfin önünde e gelecek şekilde uzatarak telaffuz ederseniz titreşimi anlayabilirsiniz. Eğer titreşimi hissederseniz o ses (harf) titreşimli , hissetmezseniz titreşimsiz bir sestir. 


Kavram

Onomatope

Tanım: Yansıma

Kavram

Ses Sembolizmi - Phonetic Symbolism - Sound Symbolism

Tanım: Dil biliminde, bir dilde seslerin ve kelimelrdeki seslerin bazı anlamları olduğunu savunan görüş. "Göstergenin Nedensizliği" görüşlerine karşı bir görüştür.

Kavram

Çizgizellik İlkesi

Tanım: Dil biliminde, bir dilde önce harflerden hece ve kelimelerin, kelimelerde cümlelerin, cümlelerden de paragrafların oluşturduğu, konuşurken belirli bir çizginin takip edildiğini belirten görüş

Kavram

En Küçük Karşıt Çift - Minimal Pairs

Tanım: Tek bir özelliğin farklı olduğu ses birimleri ve sözcükleri. Örneğin al ve el ifadelerinde tek değişen a ve e harflerini önlük-artlık farkıdır

Kavram

Alofon - Alt Sesbirim - Eş Sesbirim

Tanım: Aynı sesin farlı kelimeler içinde birbirinden biraz farklı bir şekilde söylenişi. Bir sesin farklı varantları, tınıları. Örneğin al ve kadın sözcüğünden a'lar birbirinden çok az farklıdır. (al kelimesindeki a'nın daha açıktır)

Veri

Ses Belirten / İşareti

Dil bilgisi kitaplarında harfi değil sesi belirtmek için sesi temsil edilen harf / işaretleri arasında gösterilmektedir:
  • /t/
  • /a/
  • /y/

Yukarıdaki listede kısaca /t/ sesi, /a/ ses ve /y/ sesi belirtilmektedir



Bu Sayfayı Paylaş:

İletişim Bilgileri

Takip Et

Her Hakkı Saklıdır. Bu sitede yayınlanan tüm bilgi ve fikirlerin kullanımından fibiler.com sorumlu değildir. Bu sitede üretilmiş , derlenmiş içerikleri, fibiler.com'u kaynak göstermek koşuluyla kendi sitenizde kullanılabilirsiniz. Ancak telif hakkı olan içeriklerin hakları sahiplerine aittir