Kıymetli Evrak

Tanım: Sadece sahip olan (elinde bulunduran) tarafından kullanılabilen veya devredilebilen senetlere verilen genel isim. Kambiyo senetleri , tahvil, hisse senetleri, taşıma senetleri kıymetli evraktır

---

Emre Yazılı Senet

Tanım: Bir kimsenin emrine olduğu adı yazılarak belirtilen senet

---

Hamiline Yazılı Senetler

Tanım: Üzerinde isim olmayan, elinde bulunduran kişinin hak sahibi olduğu senet

---

Nama Yazılı Senet

Tanım: Bir kimsenin emrine olmadığı özellikle belirtilen ve bir isme yazılan senet

---

Poliçe

Tanım: Bir kişiye verilen ve üzerinde belirtilen paranın üçüncü bir kişiden belirli bir süre sonrasında alınabilmesini sağlayan kambiyo senedi. Burada senedi düzenleyen (keşideci) , borçu olduğu kişiyi (lehdar) alacaklı olduğu başka kişiye (muhatab) yönlendirir ve aradan çekilir

---

Bono

Tanım: Üzerinde belirtilen paranın sahibine belirli bir süre sonra ödenmesi için verilen kambiyo senedi. Emre muharrer senet veya sadece senet adı da verilmektedir

---

Çek

Tanım: Üzerinde belirtilen paranın kendisine veya başkasına hemen veya belirli bir süre sonra banka aracılığla havale yapılması (ödenmesi) için verilen kambiyo senedi. Çek üzerindeki para ancak banka üzerinden tahsil edilebilir

---

Keşideci

Tanım: Senedi düzenleyen kimse veya kurum

---

Lehdar

Tanım: Senedi elinde bulunduran kimse veya kurum

---

Muhatap

Tanım: Ödemeyi yapacak olan kişi veya kurum

---

Menkul Kıymetler

Tanım: Bir kuruma ortaklık veya alacaklılık kazandıran, belirli bir değere sahip ve dönemsel bir getirisi olan, yatırım aracı olarak kullanılan tahvil, hisse senedi gibi senetler

---

Hisse Senedi

Tanım: Anonim şirketler ve bazı kurumlar tarafından çıkarılan kurumun sermayesinin belirli bir değerini tutan senet. Senete sahip olan (satın alan) kişi veya kurum , hisse sahibi olur ve senetin değeri kadar ortak haline gelir

---

Tahvil

Tanım: Kurumların ve şirketlerin , vadesi bir seneden uzun olan, belirli bir faiz oranına göre borç almak için çıkardığı borç senedi

---

Repo - Repurchase Agreement

Tanım: Bir kişi veya kurumun başka bir kişi veya kuruma belirli bir süre sonra geri almak koşuluyla bir menkul kıymeti satması işlemi

---

Opsiyon

Tanım: Sahibine belirli bir varlığı, belirli bir fiyattan, belirli bir tarihe kadar alma veya satma hakkı veren sözleşme. Opsiyon'a sahip olan varlığa sahip olmaz sadece alma veya satma hakkına sahip olur. Varaint'ta benzemekte ancak bazı açılardan (örneğin varant bir menkul kıymettir, opsiyon sözleşme) farklılıkları bulunmaktadır. Çoğunlukla riski azaltmak iin tercih edilmektedir

---

Varant

Tanım: Sahibine belirli bir varlığı, belirli bir fiyattan, belirli bir tarihe kadar alma veya satma hakkı veren menkul kıymet. Varant'ta sahip olan varlığa sahip olmaz sadece alma veya satma hakkına sahip olur. Opsiyona benzemekte ancak bazı açılardan (örneğin varant bir menkul kıymettir, opsiyon sözleşme) farklılıkları bulunmaktadır

---

Kiymetli Evrak Türleri

Önemli kıymetli evrak türleri aşağıda gösterilmiştir : 

 

• Kambiyo Senetleri
  • Poliçe
  • Bono (Senet)
  • Çek
• Menkul Kıymetler
  • Hisse Senedi
  • Tahvil
  • Varant

 

---

Kıymetli Evrak Devir Şekilleri

Kıymetli evrakların devir şekilde aşağıdaki gibi olabilir : 

 

• Nama Yazılı Senet (bir kimsenin emrine olmadığı özellikle belirtilen ve bir isme yazılan senet)
• Emre Yazılı Senet (Bir kimsenin emrine olduğu adı yazılarak belirtilen senet)
• Hamiline Yazılı Senetler (Üzerinde isim olmayan, elinde bulunduran kişinin hak sahibi olduğu senet)

 

---

Kambiyo Senedi Çeşitleri

Kombiyo senedi olarak adlandırılan senetler aşağıdakilerdir : 

---

Poliçe , Bono ve Çek Kavramları Ve Arasındaki Farklar

Poliçe , bono ve çek kavramları be arasındaki farklar aşağıdaki gibi özetlenebilir : 

 

• Poliçe , bono ve çek kambiyo senedi olarak tanımlanan kıymetli evraklardır
• Poliçe ve bono kredi aracıyken, çek ödeme aracıdır
• Çekte ödemenin alınacağı kurum bankadır
• Çekte çekin kime ait olduğu (hamili) yazılmayabilir ancak bono ve poliçide yazılmalıdır
• Poliçede üç kişi veya kurum, bonoda iki kişi, çekte ise iki kişi ve bir banka bulunur

 

---

Varant ve Opsiyonun Benzerlikleri ve Farkları

Varant ve opsiyonun benzerlikleri ve farkları aşağıdaki gibi özetlenebilir : 

• Opsiyon sözleşmedir, varant ise menkul kıymettir
• Opsiyon kurallarını borsa (aracı kurumlar), varant kurallarını ise ihraçcı kurum belirler
• Opsiyon vadeli işlem esasları, nakit (spot) esasları ile işlem görür
• Opsiyonda teminat varken, yatırımcı varant'ta teminat vermesine gerek yoktur

---