UDP - User Datagram Protocol

Tanım: IP (internet protokolü) üzerinde bilgisayarlar arasında paket anahtarlamalı veri iletişimi için kullanılan bir iletişim protokolü. Paketlerin ulaşılmasını garanti etmez , TCP'ye göre daha basit ve hızlı bir protokoldür

---

HTTP - Hypertext Transfer Protocol

Tanım: Web üzerinde birbirine bağlı cihazlar üzerinde, hypertext (zengin , biçimlendirilmiş , diğer içeriklere bağlantı içeren metinler) tipinde içerik iletimi için kullanılan protokol. HTTP protokolu internetin en temel protokollerinden biridir

---

Domain Name - Alan Adı

Tanım: Bir web sitesinin (veya birden fazla web sitesinin) internetten erişilmesi için kullanılan tanımlayıcı ifade. Örneğin fibiler.com, google.com bir alan adıdır

---

Host

Tanım: IP bazlı bilgisayar ağına bağlanan ve bir IP'si olan bilgisayar veya cihaz

---

Subdomain

Tanım: Bir domain (alan adı) altında olan alt domain (alan adı). Örneğin fibiler.com bir alan adı , www.fibiler.com, mail.fibiler.com, mobil.fibiler.com subdomain'dir

---

Virtual Host - Sanal Host

Tanım: Bir host üzerinde (tek bir IP'si vardır) bulunan , bir domain (alan adı) ile dışarıdan erişilebilen sanal host. Virtual host , aynı IP üzerinden birden fazla domain (alan adı) kullanılabilmesini sağlamaktadır. Örneğin fibiler.com'a hizmet eden host içinde bilgi.com, test.com, xyz.com gibi sanal host'lar yaratılabilir

---

Birincil Ad Sunucusu - Primary Nameserver - Birincil DNS Sunucusu - Primary DNS Server

Tanım: Ana DNS (Domain Name System) sunucusu. Ana DNS sunucusu çalışmadığı veya yük dağıtılması gerektiği durumlarda "İkincil DNS Sunucusu" devreye girmektedir. Genellikle sunucu adresi ns1.xxxxns.com şeklindedir.

---

İkincil Ad Sunucusu - Secondary Nameserver - İkincil DNS Sunucusu - Secondary DNS Server

Tanım: Ana DNS (Domain Name System) sunucusu ile aynı bilgileri içeren ve ana DNS sunucusunda bir sorun olması durumunda devreye giren veya yük dağılmasını sağlayan DNS sunucusu. Genellikle sunucu adresi ns2.xxxns.com şeklindedir

---

URI - Uniform Resource Identifier

Tanım: Bir kaynağın konumunu ve adını belirten tanımlayıcı. Örneğin urn:isbn:0-486-27557-4 bir kitabı , file://hostname/DosyaAdi.pdf bir dosyayı, http://www.w3.org/Icons/w3c_home.gif bir web kaynağını tanımlayan URI'dir

---

URL - Uniform Resource Locator

Tanım: Bir web kaynağının internetten erişilebilen konumunu belirten tanımlayıcı. URL, URI'nin bir alt kümesidir. Örneğin www.google.com.tr Google Türkiye'nin ana sayfasını , http://www.w3.org/Icons/w3c_home.gif ise W3.org'n ikonunu gösteren bir URL'dir.

---

URN - Uniform Resource Name

Tanım: Bir kaynağı lokasyon belirtemeden tanımlayan isim. Örneğin urn:isbn:0451450523 ifadesi bir kitabın URN'sidir

---

DMZ - Demilitarized Zone

Tanım: Bir kuruluşun özel ağını (kuruluş içindeki bilgisayarı ve ağları) , dış bir ağdan (örneğin internet) korumak amacıyla araya koyulan bir veya daha fazla bilgisayardan oluşan ağ. Dış ağ bu şekilde DMZ üzerinden özel ağa erişebilmektedir ve her türlü erişim kontrolü DMZ üzerinde yapılabilmektedir

---

NAT - Network Address Translation

Tanım: Bir ağ içindeki bir bilgisayarın , farklı bir ağa (örneğin local bir ağdan internete) bağlanırken , bağlanan bilgisayara farklı bir IP atanması işlemi. Örneğin yerel ağ IP'leri internette kullanılamaz bu nedenle local IP'ler NAT işleminden geçirilerek farklı IP'lerle internete bağlanırlar

---

FQDN - Fully Qualified Domain Name - Absolute Domain Name

Tanım: Host adı (www. , mail. gibi ilk bölümü oluşturan ad) ve TLD(Top-Level Domain) (TLD : .com, .gov gibi üst seviye domain adları) adını içeren bir domain adından (domain name) oluşan uzun domain adı. Örneğin "www.example.com.tr" adı bir Fully Qualified Domain Name'dir

---

TLD - Top-Level Domain

Tanım: Domain adlarının sonuna eklenen com, gov, edu, org, mil, net, com.tr, com.gr, edu.it gibi üst seviye domain isimleri

---

Upstream Server - Origin Server

Tanım: Gateway, Proxy, Cache gibi birden çok sunucunun olduğu ve diğer sunucuların ona hizmet ettiği (en yüksek öncelikli) , ana içeriklerin bulunduğu sunucu

---

Internet Control Message Protocol - ICMP

Tanım: TCP/IP ağlarında ağa bağlı cihazları kontrol etmek amacıyla kullanılan protokol. ping , traceroute gibi komutlar bu protokolü kullanırlar

---

Routing

Tanım: Bir network'de bir paketin, başka bir network'deki hedef kaynağa yönlenmesini sağlayan sistem. Router'lar bir paketin hangi kaynağa gönderilmesine karar verir ve bu bilgiyi sistem üzerindeki routing tablolarından alır.

---

Botnet

Tanım: İnternet üzerinde bot uygulamaları (bot : internet üzerinde otomatik olarak bazı görevleri yerine getiren uygulamalar) yüklenmiş bilgisayarlardan oluşan ağ. Bu uygulamalar, tüm interneti tarayan bot'lar gibi bilgi amaçlı, spam e-mail gönderme, DDoS saldırısı gerçekleştirme gibi kötü amaçlı olarak da kullanılmaktadır. Botnet kelimesi robot ve network ifadelerinin birleşmesinden oluşmuştur

---

Bot - Internet Bot - Web Bot

Tanım: İnternet üzerinde otomatik olarak bazı görevleri yerine getiren uygulamalar. Örneğin Google web sitelerini bir bot uygulaması ile (googlebot) indexlemektedir. Kötü amaçlı kurulan bot bulunan bilgisayarlara da zombi adı verilmektedir

---

Ağ Erişim Kontrolü - Network Access Controll – NAC

Tanım: Bir ağa erişimi kontrol etmek için kullanılan bir ağ güvenlik sistemi. NAC, ağa giriş yapmak isteyenlere kimlik doğrulama , yetkilendirme, güvenli kontrolü yapar ve güvenlik ile ilgili iyileştirmeler önerir.

---

RADIUS - Remote Authentication Dial-In User Service

Tanım: Bir ağa uzaktan bağlanan kullanıcı ve istemciler için authentication (kimlik), authorization (yetki) ve accounting (erişim) yapmak üzere geliştirilmiş bir protokol ve servistir.

---

AAA Server

Tanım: NAC sisteminde kullanıcıların authentication (kimlik), authorization (yetki) ve accounting (takip) bilgilerini tutan sunucu.

---

Port Bazlı Ağ Erişim Kontrolü - Port Based Network Access Control – PNAC

Tanım: 802.1X gibi port bazlı protokolü destekleyen NAC sistemi

---

802.1X

Tanım: LAN ve WLAN ağlarına bağlanmak isteyen cihazlar için yetkilendirme sağlayan bir port bazlı network erişim kontrol protokolü (PNAC).

---

Identity Management - IdM - Identity and Access Management - IAM - Kimlik ve Erişim Yönetimi

Tanım: Doğru kişilerin, doğru zamanda, doğru amaçlarla, doğru kaynaklara erişimini sağlayan güvenlik ve sistem yönetimi

---

URI ile URN Farkı

URI ve URN farkı aşağıdaki gibi özetlenebilir : 

• URI (Uniform Resource Identifier) bir kaynağın adını ve/veya konumunu tanımlar, URN (Uniform Resource Name) ise sadece kaynağın adını tanımlar
• URI , sadece URL'den veya sadece URN'den oluşabileceği gibi URL + URN'den de oluşabilir

---

URI ile URL Farkı

URI ile URL farkı aşağıdaki gibi özetlenebilir : 

• URL (Uniform Resource Locator) web üzerindeki bir kaynağın konumu gösterir, URI (Uniform Resource Identifier) ise diğer kaynaklardan ayıran tanımlayıcı ismini belirtir. 
• Her URL , URI'dir ancak her URI , URL değildir
• Bazı URI'ler bir adres olmasına rağmen gerçek bir kaynağı göstermeyebilir , sadece tanımlayıcıdır

 

---

Bir Domain Adından IP Adresinin Çözülmesi Süreci

Bir domain adından (örneğin www.fibiler.com) IP'sinin belirlenmesi aşağıdaki adımlardan oluşur : 

• Öncelikle kök sunucularından (root server) top-level domain (.com,.tr,.gov,.edu,.eu gibi üst seviye domain adları) isimlerine ayrılmış name server'ları tespit edilir
• Top-level domain (.com,.tr,.gov,.edu,.eu gibi üst seviye domain adları) sunucularından ikinci seviye domain adı (fibiler.com) için sunucu IP adresi tespit edilir
• Domain name server'dan host için (örneğin www) IP adresi tespit edilir. Eğer subdomain (mail.fibiler.com) varsa onun IP'si de tespit edilir

 

Üç adımdan sonra www.fibiler.com'un hangi IP'li sunucu olduğu öğrenilmiştir

 

Not : Yukarıdaki süreç her zaman yapılmaz. DNS Cache sunucuları kullanılarak sonuç çok daha kısa zamanda alınır

---

Facebook'ta Bir Üyenin ID'sini Öğrenme

Eğer kullanıcı adını biliyor ise bir üyenin ID'sini aşağıdaki gibi bir URL'i çağırarak öğrenebilirsiniz. 

http://graph.facebook.com/kullanıcı_adı

Bu URL çağrıldığı zaman (Örneğin kullanıcı_adı bölümüne zafer.teker yazarak) aşağıdaki gibi bir cevap dönecektir : 

{

   "id": "545951545",

   "name": "Zafer Teker",

   "first_name": "Zafer",

   "last_name": "Teker",

   "username": "zafer.teker",

   "gender": "male",

   "locale": "tr_TR"

}

id değeri kullanıcın facebook id'sidir: 

---

Google Arama Sonuçlarında Aradığınız Kelimeyi Google Quick Scroll İle Bulabilirsiniz.

Eğer Chrome kullanıyorsanız ,  Google ile arama sonucunda bulduğunuz bir sayfada , aradığınız kelime veya kelimelerin geçtiği yerleri kolayca (sarı ile işaretlemektedir) bulabilirsiniz.  Bunun için Crome tarayısına Google Quick Scroll eklentisini (plug-in) kurmanız gerekir.  Bu sayfadan kurabilirsiniz : https://chrome.google.com/webstore/detail/okanipcmceoeemlbjnmnbdibhgpbllgc?hl=tr

---