Tanım: Cengiz Han'ın kurduğu , 13. yy ile 14. yy arasında dünyanın en geniş topraklarına sahip olmuş Moğol imparatorluğu. Cengiz Han'ın ölümünden sonra ülke oğulları arasında paylaştırılmış , önce yarı özerk daha sonra da bağımsız olarak , Moğalistan ve Çin'de Yuan Hanedanlığı, İran ve çevresinde İlhanlılar, Karadenizin kuzey bölgelerinde Altınorda, ve orta Asya'da Çağatay hanlığı ortaya çıkmıştır

Tanım: Kubilay Han'ın ölümünden sonra , Çin , Moğolistan , Sibirya'yı yöneten Moğol hanedanı. Yuan Hanedanı 1368'e kadar Çin ve Moğolistan ve çevresini yönetmiştir

Tanım: Büyük Moğol imparatorluğunun dağılmasından sonra, Moğolistan , Sibirya ve Çin'de hükum süren Moğol imparatorluğu.

Tanım: 1256'da , Hülagu (Cengiz Han'ın oğlu Tuluy'un oğludur) tarafından merkezi Moğolistan'da bulunan Moğol İmparatorluğundan ayrı olarak İran'da kurulan Moğol devleti. Toprakları İran, Afganistan, Güneybatı Orta Asya, Azerbaycan, Irak , Kuzey Suriye, Anadolu bölgelerine kadar yayılmıştır. 1335'de Ebu Said Bahadır Han'ın ölmesinden sonra İlhanlı tahtı sembolik olarak bir süre daha devam etmiş ve sonra (1357) tarihe karışmıştır

Tanım: 1242'de Batu Han tarafından kurulan , merkezi Moğolistan'da bulunan Moğol İmparatorluğundan ayrılan, Moğol devleti. Daha sonra Türkleşmiş ve Türk devleti haline gelmiştir. Altınorda devleti içinden Kazan Hanlığı, Astrahan Hanlığı, Nogay Hanlığı , Sibir Hanlığı, Kırım Hanlığı gibi hanlıklar kurulmuştur

Tanım: 1227'de Çağatay Han (Cengiz Han'ın oğlu) tarafından kurulan, merkezi Moğolistan'da bulunan Moğol İmparatorluğundan ayrılan ve 1370 yılına kadar Orta Asya'da hüküm süren hanlık. Çağatay Han sülalesi ise 17. yy'a kadar devam etmiştir

AD	TAHT ZAMANI
Cengiz Han	1206 - 1227
Ülke Cengiz Han'ın Oğulları Tarafından Dörde Bölüştürüldü ( Yuan Hanedanı, Altınorda, Çağatay, İlhanlılar)
Ögedey	1229-1241
Töregene Hatun (Naib Olarak)	1241-1246
Güyük	1246–1248
Oğul Kaymiş (Naib Olarak)	1249-1251
Möngke Han	1251-1259
Arık Böke ile Kubilay Arasında Taht Mücadelesi
Arık Böke	1259–1264
Ülke Dörde Bölünmüştür (Yuan Hanedanı, Altınorda, Çağatay, İlhanlılar) ve Hanedan Yuan Hanedanlığı Olarak Devam Etmiştir
Kubilay	1260-1294

İlhanlı Hanları aşağıdaki gibidir : 

AD	TAHT ZAMANI
Hülagû Han	1256 - 1265
Abaka Han	1265 - 1282
Ahmet Teküder Han	1282 - 1284
Argun Han	1284 - 1291
Gayhatu Han	1291 - 1295
Baydu Han	1295
Gazan Mahmud Han	1295-1304
Muhammed Hüdabende (Olcaytu)	1304-1316
Ebu Said Bahadır	1316-1335
Ebu Said Bahadır'dan sonra İlhanlı Devletinin tahtı sembolik devam etmiştir
Arpa	1335-1336
Musa	1336-1337
Muhammed	1336-1338
Satı Hatun	1338-1339
Süleyman	1339-1345
Cihan Timur	1339–1340
Anuşirvan	1343–1356
II. Gazan Hana	1356–1357
Tagay Timur	1338–1353

 

Altınorda Hanları aşağıdaki gibidir : 

AD	TAHT ZAMANI
Batu	1240–1255
Sartak	1255–56
Ulakçı	1257
Berke	1257–1266
Mengü Temür	1266–1282
Tuta Mengü(Tuda Mengü) (Emir Nogay Devleti Yönetmektedir)	1282—1287
Teleboğa (Tula Buka) (Emir Nogay Devleti Yönetmektedir)	1287—1291
Tokta	1291—1312
Özbek Han (Gıyaseddin Muhammet)	1312—1341
Tinibey (Tinibek)	1341-1342
Canibey (Canibek)	1342—1357
Berdibey (Berdibek) (Berdibek ölümüyle Batu Han sülalesi sona ermiştir)	1357—1360
Taht Kavgaları Dönemi (1360-1380 Arası 14 Farklı Han Tahta Geçmiştir)
Emir Mamay Mirza Hakimiyeti (1367-1380)
Toktamış Han	1379–1397
Timur Kutluk	1397–1399
Emir Edige Mirza Hakimiyeti (1397-1412)
Şadi Bey	1399-1407
Pulat Bey	1407-1410
Timur Han	1410–1412
Celaleddin	1411–1412
Kerim Berdi	1412–1414
Kebek Han	1414
Çokra Han	1414–1417
Cabbar Berdi	1417–1419
Derviş Han (Emir Edigu Kontrolünde)	1419
Kader Berdi	1419
Hacı Muhammed	1419
Uluğ Muhammed	1419–1421
Devlet Berdi	1419–1421
Barak Han	1421–1427
Uluğ Muhammed	1428–1433
Şeyh Ahmet	1433–1435
Küçük Muhammed	1435–1459

 

Çağatay Hanları aşağıdaki gibidir :

AD	TAHT ZAMANI
Çağatay Han	1226–1242
Kara Hülagû	1242–1246
Yesü Möngke	1246–1252
Kara Hülagû (İkinci Kez)	1252
Mübarek Şah	1252–1260
Algu	1260–1266
Mübarek Şah (İkinci Kez)	1266
Gıyasettin Barak	1266–1270
Kaydu (Moğolistan'daki Moğol Hanı) Hakimiyeti (1270 ile 1301 arasında)
Negübeg	1270–1272
Buga Temür	1272–1282
Yesü Duva	1282–1307
Könçek	1306–1308
Taligu	1308–1309
Kebek	1309–1310
Esen Buga	1310–1318
Kebek (İkinci Kez)	1318–1325
Elcidigi	1325–1329
Duva Temür	1326
Alaaddin Tarmaşirin	1326-1334
Alaaddin Tarmaşirin'den Sonra Tahtın Oteritesi Kalmamıştır
Buzan	1334–1335
Çangşi	1335–1338
Yesün Temür	1338–1342
Ali Sultan	1342
Muhammed	1342–1343
Kazan	1342–1343
Ülke Batı ve Doğu Çağatay Hanlığı Olarak Bölünmüş ve Daha Sonra Farklı Hanlıklar Ortaya Çıkmıştır

 

Yuan Hanedanı Hanları aşağıdaki gibidir : 

AD	TAHT ZAMANI
Kubilay Han	1226–1242
Temür Olcaytu	1294–1307
Kayşan Küyük	1307–1311
Ayurbarwada	1311-1320
Şidebala	1320–1323
Yesün Temür	1323-1328
Arigiba	1328
Tok Temür	1328–1329
Koşila	1329
Koşila	1329
Tok Temür (İkinci Kez)	1329–1332
Irinjibar	1332
Togan Temür	1333–1370
Yuan Hanedanlığı Çin'den Kovulmasından Sonra Kuzey Yuan Hanedanlığı Olarak Moğolistan'da Devam Etmiştir

 

Tanım: Altınorda devletinin dağılmasından sonra, Kazan merkezinde Uluğ Muhammed Han tarafından 1438'de kurulan hanlık. 1521'de Kırım Hanlığı tarafından ele geçirilmiş ve Kırım'dan yönetilmiştir. 1552'de Çarlık Rusya tarafından ortadan kaldırılmıştır

Tanım: Altınorda devletinin dağılmasından sonra, Astrahan ve çevresinde Kasım Han tarafından 1466'da kurulan hanlık. 1557 yılında Çarlık Rusya tarafından ortadan kaldırılmıştır

Tanım: 1392 yılında, Hazar denizinin kuzeydoğu bölgelerinde (dest-i kıpçak) , bir Mangıt beyi olan Edigu tarafından kurulan hanedanlık. 1634 yılında Çarlık Rusya tarafından ortadan kaldırılmıştır

Tanım: 1490 yılında Sibirya'da kurulan, Türk-Moğol hanlığı. 1598 yılında Çarlık Rusya tarafından ortadan kaldırılmıştır

Tanım: 1441-1783 arasında Kırım ve çevresinde hüküm sürmüş Tatar hanlığı. 1783'de Çarlık Rusya tarafından ortadan kaldırılmıştır

Kazan Hanları aşağıdaki gibidir : 

AD	TAHT ZAMANI
Uluğ Muhammed Han	1438-1446
Mahmut Han	1445–1466
Halil Han	1466–1467
İbrahim Han	1467-1479
İlham Ali Han	1479–1484
Muhammed Emin Han	1484–1485
İlham Ali Han (2. Kez)	1485–1487
Muhammed Emin Han (2. Kez)	1487–1495
Mamuk Han	1495–1496
Abdullatif Han	1496–1502
Muhammed Emin Han (3. Kez)	1502-1518
Şah Ali Han	1518-1521
Sahip Giray Han	1521-1525
Safa Giray Han	1525-1532
Can Ali Han	1532–1535
Safa Giray Han (2. Kez)	1535–1546
Şah Ali Han (2. Kez)	1546
Safa Giray Han (3. Kez)	1546-1549
Ödemiş Giray Han	1549–1551
Şah Ali Han (3. Kez)	1551–1552
Yadigar Muhammet Han	1552

 

Astrahan Hanları aşağıdaki gibidir : 

AD	TAHT ZAMANI
Kasım Han (I. Kasım)	1466–1490
Abdülkerim	1490–1504
Kasım Han (II. Kasım)	1504–1532
Ak Kebek	1532–1534
Abdurrahman	1534–1538
Şeyh Haydar	1538–1541
Ak Kebek (2. Kez)	1541–1544
Yağmurçi	1544–1554
Derviş Ali	1554–1557

 

Kırım Hanları aşağıdaki gibidir :

 

AD	TAHT ZAMANI
Hacı Giray (I. Hacı Giray)	1441–1466
Haydar	1456
Hacı Giray (I. Hacı Giray) (2. Kez)	1456-1466
Nur Devlet ile I. Mengli Giray Arasında Taht Kavgaları Dönemi
Nur Devlet	1466–1467
I. Mengli Giray	1467
Nur Devlet (İkinci Kez)	1467–1469
I. Mengli Giray (İkinci Kez)	1469–1475
Haydar	1475
Nur Devlet (Üçüncü Kez)	1475–1476
Hanedanlığın Gücünün Bulunmadığı Dönem (1476–1478)
I. Mengli Giray (Üçüncü Kez)	1478-1515
I. Mehmed Giray	1515–1523
I. Gazi Giray	1523-1524
I. Saadet Giray	1524-1532
I. İslam Giray	1532
I. Sahib Giray	1532-1551
I. Devlet Giray	1551-1577
II. Mehmed Giray	1577-1584
II. Saadet Giray	1584
II. İslam Giray	1584-1588
II. Gazi Giray	1588-1596
I. Fetih Giray	1596
II. Gazi Giray (İkinci Kez)	1596-1607
Toktamış Giray	1607-1608
I. Selamet Giray	1608-1610
Canibek Giray	1610-1623
III. Mehmed Giray	1623-1628
Canibek Giray (İkinci Kez)	1628-1635
İnayet Giray	1635-1637
I. Bahadır Giray	1637-1641
IV. Mehmed Giray	1641-1644
III. İslam Giray	1644-1654
IV. Mehmed Giray (İkinci Kez)	1654-1666
Adil Giray	1666-1671
I. Selim Giray	1671-1678
Murad Giray	1678-1683
II. Hacı Giray	1683-1684
I. Selim Giray (İkinci Kez)	1684-1691
III. Saadet Giray	1691
Sefa Giray	1691-1692
I. Selim Giray (Üçüncü Kez)	1692-1699
II. Devlet Giray	1699–1702
I. Selim Giray (4. Kez)	1702–1704
III. Gazi Giray	1704-1707
I. Kaplan Giray	1707-1708
II. Devlet Giray	1709-1713
I. Kaplan Giray (İkinci Kez)	1713-1715
III. Devlet Giray	1716-1717
IV. Saadet Giray	1717-1724
II. Mengli Giray	1724-1730
I. Kaplan Giray(Üçüncü Kez)	1730-1736
II. Fetih Giray	1736-1737
II. Megli Giray	1737-1740 (İkinci Kez)
II. Selamet Giray	1740-1743
II. Selim Giray	1743-1748
Arslan Giray	1748-1756
Halim Giray	1756-1758
Kırım Giray	1758-1764
III. Selim Giray	1765-1767
Arslan Giray (İkinci Kez)	1767
Maksud Giray	1767-1768
Kırım Giray	1768-1769
IV. Devlet Giray	1769-1770
II. Kaplan Giray	1770
III. Selim Giray (İkinci Kez)	1770-1771
II. Sahib Giray	1771-1775
IV. Devlet Giray (İkinci Kez)	1775-1777
Şahin Giray	1777-1782
II. Bahadır Giray	1782
Şahin Giray	1782-1783
Rus Çarlığı Dönemi Taht Semboliktir
Şahbaz Giray	1787-1789
Baht Giray	1789-1792

 

Tanım: 3 Temmuz 1243'de Moğol imparatorluğu ile Anadolu Selçuklu devleti arasında yapılan meydan savaşı. Savaşı Moğollar kazanmıştır. Savaş sonrasında Anadolu'da Moğol baskısı artmış, Anadolu Selçukluları çöküş sürecine girmiştir

13.yy'da yaşamış bir Moğol komutanı. Kösadağ savaşında (1243) ve Sultan Han savaşında (1956) Moğol ordusu yönetmiş ve Anadolu Selçuklu devletini yenmiştir

Tanım: 14 Ekim 1256 yılında, İlhanlılarla Anadolu Selçuklu devleti arasındaki, Sultan Han kervansarayı yakınlarında gerçekleşen meydan savaşı. İlhanlılar Anadolu Selçuklularını yenilgiye uğraşmıştır. Anadolu Selçuklu ordusunu Vezir İzzeddin, İlhanlı ordusunu ise Baycu Noyan yönetmiştir

1234 ile 1282 arasında yaşamış , 1265 - 1282 arası İlhanlı hükümdarıdır. Hülagu'nun oğludur

Tanım: 15 Nisan 1277 yılında Memlük devletiyle İlhanlılar arasında Elbistan ovasında gerçekleşen ve Memluk devletinin galibiyetiyle sonuçlanan savaş

1282 ile 1284 arasında hüküm sürmüş İlhanlı hükümdarı. Hülagu'nun oğludur. Argun (Argün, Ergun) Han tarafından 1284'de tahtan indirilmiş ve öldürülmüştür

1284 - 1291 arasında hüküm sürmüş İlhanlı hükümdarı

1284 - 1291 arasında hüküm sürmüş İlhanlı hükümdarı

Tanım: İlhanlılar, Akkoyunlular , Karakoyunlu devletlerinde vezir (devlet işlerini yöneten en büyük devlet adamı) görevi gören devlet adamlarına verilen isim

13 yy'da yaşamış (ölümü 1283), İlhanlı devletinde vezirlik yapmış Fars kökenli vezir ve tarihçi. Tarih-i Cihan Güşa adı verilen önemli bir tarih eseri yazmıştır. (Cüveynî ismi Güveyni olarak da yazılabilir)

1295-1304 yılları arasında İlhanlı devletinin hükümdarı. Gazan Han'ın müslüman olması nedeniyle İlhanlılar döneminde müslümanlar daha rahat bir şekilde yaşamışlardır

1304-1316 yıllarında hüküm sürmüş İlhanlı hükümdarı

13. yy başlarında (1327'de ölmüştür) görev yapmış İlhanlı emiri. İlhanlı sultanı Ebu Sait Bahadır ile araları açılmış ve isyan etmiştir. 1327'de öldürülmüştür

Tanım: Asya Hun devleti döneminde (yaklaşık M.Ö 210-200 yılları) doğuda varlığı bilinen Moğol veya Tunguz kabilesi. Mete döneminde Tung-hu'lar , Hun'lar tarafından yenilgiye uğratılmış ve Hun imparatorluğuna katılmıştır

Tanım: Asha Hun devleti döneminde Hunların güney komşusu olan ve Hunlar ile mücadele ve rekabet eden, Moğol kökenli olduğu tahmin edilen topluluk. Mete Han(Mao-tun) tarafından yenilgiye uğratılmışlar ve başka bölgelere göç etmişlerdir