Tanım: Çok uzun bir tarihi olan, daha çok Altay toplumlarında ve çevresinde yaygın olduğu kabul edilen veya buradan yayıldığı düşünülen, doğaya ve ruh kavramlarına önem veren, yeraltı, yer, gök gibi farklı alem (dünya) kavramları olan din. Din adamlarına Şaman denilmektedir ve bu Şaman'ların diğer alemler ile veya ruhlarla iletişim kurabildiğine ve bu şekilde insanları tedavi edebildiğine ve özel güçleri olduğuna inanılmaktadır. Bu kavram daha genel anlamda , ruhlar ve öbür dünya ile iletişim sağlama ayinleri veya ritüelleri olan tüm inançlar için (örneğin Afrika veya Amerika Yerlilerin) de kullanılmaktadır

Tanım: Şaman anlamına gelen Eski Türkçe kelime

Tanım: Şamanizm anlamında Türkçe'de kullanılan kelime

Tanım: Eski Türk-Moğol halklarının tek bir tanrı olduğuna inanılan eski din veya inanışlarına verilen ortak isim. Şamanizm ile farklı olduğu ve Şamanizm ile Gök Tanrıya (Tengri) verilen önem sebebiyle farklılık gösterdiğini savunanlar bulunmaktadır. Tek bir tanrı mı yoksa birden çok tanrıya inanılıp inanılmadığı tartışılmaktadır

Eski Türk dinlerinde (Tengricilik (Gök Tanrı Dini) ve Şamanizm gibi) yer ve gök yedi kattan oluşmaktadır. Çok sayıdaki farklı dinlerde de yerin ve gökyüzünün yedi veya dokuz kattan olması kavramı bulunmaktadır.

Türkiye Türkçe'sine de geçen "Utançtan yedi kat yerin dibine girmek" deyimi bu inanıştan gelmektedir

Şamanizm bir Türk dinidir

Şamanizm köken olarak Altay (Türk-Moğol-Tunguz) toplumlarının dinidir

Şamanizm bir din değildir daha çok bir sınıfın-mesleğin (büyücü-hekim şamanlar vb..) aracılığıyla yapılan inanç şeklinin veya yöntemlerinin ortak adıdır

Türklerin eski dini Şamanizm değil Gök Tanrı dinidir

Eski Türk dini gökte iyi tanrı, yerde kötü tanrı şeklinde düalist (ikilemeci) bir inanışta değildir

Şaman kelimesinin kökeni Sanskritçe'deki Budist rahip anlamına gelen Samana (Sramana-Çramana) kelimesidir

Şaman kelimesinin kökeni Mançu dilindeki oynayan, zıplayan, bir iş görürken sürekli olarak hareket eden anlamına gelen Sama Rambi kelimesidir

Şaman kelimesinin kökeni Tunguzcadaki büyücü-din adamı anlamına gelen Şaman kelimesidir

Şaman kelimesi Türkçe'ye Fransızca Chaman kelimesinden geçmiştir

Şamanizm Eski Türklerin dini veya inancı değildir

Şamanizm ile Gök Tanrı Dini (Tengricilik) farklı dinlerdir ve Gök Tanrı inancı Gök Tanrıya (Tengri) verilen önem sebebiyle farklılık gösterir

Gök Tanrı Dini (Tengricilik) tek tanrılı bir dindir

Gök Tanrı Dini (Tengricilik) yukarıda gök tanrısı, yerde ise yer tanrısı olan iki tanrılı bir dindir

Gök Tanrı Dini (Tengricilik) çok tanrılı bir dindir

Şamanizm inancını ve geleneğini oluşmasında ne kadar Türk ne kadar dış toplumlarda katkı ve etki geldiği tespit edilmez