Sun Microsystems, Java Desktop System adı aldında Linux işletim sistemi tabanlı bir masaüstü sistemi geliştirdi. Bu sistemde standart bir kullancının ihtiyaç duyduğu hemen hemen bütün yazılımlar yüklü geliyor. Microsoft Office'in açık kaynak koduna dayalı eşdeğeri Star Office sisteme entegre edilmiş. Internet Explorer'a karşılık olarak browser'ların öncüsü Netscape Navigator'u geliştiren ekibin açık kaynakla geliştirdiği Mozilla tercih edilmiş. Novell'in sahip olduğu açık kaynakla geliştirilmiş Microsoft Outlook benzeri yazılımı Ximian Evolution da Java Desktop System'iyle gelenler arasında. Sistemin arayüzü olarak açık kaynak yazılımın en büyük savunucularından GNU'nun arayüz sistemi Gnome belirlenmiş. Java Desktop System'de elbette Java hazır kurulu geliyor. Java Desktop System'in en önemli özelliği kısayollarına kadar arayüzün Windows'a 'benzetilmesi'. Hedef kolay ve basit işlerim sistemi yapmak. Ama güçsüz ve güvenliksiz hale getirmeden.

Farkı : Fiyatı

Java Desktop System açık kaynak sistemine dayalı ancak 'bedava' değil. Ama Sun düşük bir fiyat belirlemiş : . Hatta Sun'ın enterprise piyasasındaki sistemi Java Enterprise System'le birlikte alınırsa yılda 50$'a geliyor. Ödeme şekli de ilginç : elektrik veya su faturası öder gibi işletim sistemi faturası ödeniyor. Bu para karşılığında Sun yaygın bir servis ağını sunuyor. Sun'ın yaptığı hesaplamalara göre Java Desktop System, Microsoft'un çözümlerinden 4 kat daha ucuza geliyor. Hatta Microsft yazılımların yeni sürümlerine terfi bile Java Desktop System'i almaktan daha pahalıya patlıyor.

Desktop'ta da Linux + Java

Sun, IBM ve Novell gibi firmaların bulunduğu bir çok kuruluş bir kaç yıldan bu yana Linux'a yönelmiş durumda. Birbiri ardına bir çok Linux tabanlı server makineleri piyasaya sürüldü. Sistem ve yazılım mühendislerinden gelen yoğun istek ve girişim sonucunda 'Linux+Java' çözümlari, yani Linux işletim sistemi üzerinde Java platformu seçeneği giderek daha fazla gündeme geldi. Sun Red Hat ve SuSE ile işbirliğine gitmiş, Java-Linux paktı oalrak yorumlanan bir sinerji ortaya çıktı. Daha önce Mad Hatter adıyla duyurulan, daha sonra Java Desktop System adı verilen masaüstü sistemi, sunucu tarafında değil masaüstü tarafından da Linux+Java çözümlerininin kullanımını gündeme getirdi. Aslında bu bir çok firmanın gündeminde olan bir konu, Sun ilk olmayı hedefliyor.

Linux'un Popularitesi (ya da Windows Düşmanlığı)

Linux'un popularitesinin ne kadar arttığını (ve artacağını) gösteren ilginç bir gelişme yaşandı. Çin, Japonya ve Kore Windows'a alternatif, Linux tabanlı bir işletim sistemi geliştirmek için anlaştı. Öte yandan, bir araştırma şirketi Linux'un Windows'dan daha pahalıya geldiğini ortaya koyan bir araştırma yayınladı. İlginç nokta, bu araştırmayı Microsoft finanse etmiş! Microsoft'un açık kaynaktani Linux'tan çekindiğini ve etkilerini azaltmak için elinden gelen her şeyi yaptığını ve yapacağını ortaya koyuyor. Ancak, özellikle ABD dışındaki ülkelerde Linux giderek daha da yaygın hale geliyor. Bunda da en büyük etken Linux'un çok iyi bir işletim sistemi olmasından çok, Windows'taki güvenlik açıklarının yarattığı anti-Windows duyarlılığı. Windows, nefret edilen ancak yine de aynı zamanda vageçilemeyen bir işletim sistemi konumunda. Nefret tartışılmaz ama vazgeçilmezliği giderek daha çok tartışılır hale geliyor.

Güvenli Mi?

Sun'ın Java Desktop System'ini ortaya atması, Microsoft'un RPC'sindeki güvenlik açığını kullanarak yayılan MS Blaster adlı worm'un çok sayıda makineyi etkileyip büyük miktarda iş kaybına yol açmasının hemen sonrasına denk geldi (veya getirildi). Linux/Unix sistemleri, kritik işletim sistemi işlemleri için ayrı sistem kullanıcısı tanımlıyor. Her kullanıcı için başkaların etkilemeden çalışabileceği ayrı bir 'kök' dizin altında işlem yapabildiği için Windows işletim sistemlerinden çok daha güvenli. Java Desktop System'ler Windows'a hem güçlü ve ucuz olmasının yanısıra güvenli bir alternatif de sunmuş oluyor.

Madem Linux, Niye Adı Java?

İşletim sistemi Linux olmasına ve üzerinde yüklü yazılımlardan hiç birin Java'da yapılmamış olmasına rağmen üzerinde sadece Java yüklü diye bir sisteme Java Desktop System adının verilmesine bazı Linux taraftarları bozuluyor. Sun bunu, bu sistemde tecih edilen geliştirme ortamının Java olacağı gerekçesiyle bu ismi verdiğini söylüyor. Oysa uzmanlar asıl nedenin, her çıkardığı ürüne .NET diye etiketleyen Microtoft'un stratejisine karşılık bunun yapıldığını sölüyorlar. Hedef server piyasasında populer olan cep telefonları sayesinde sıradan insanların da aşina olduğu 'Java' sözcüğünün popularitisini kullanmak. Sun aynı zamanda 'Java' ismi üzerinde geniş bir reklam kampanyası yürütüyor.

Peki Şimdi Ne Olacak?

Geçmişte Microsoft'un masaüstündeki üstünlüğüne karşı bir çok meydan okuma oldu. Linux'un yanısıra OS/2, Lindows, BeOS gibi işletim sistemleri, çeşitli ofis yazılımlarını Microsoft ürünlerine 'rakip' oldu. Sunucu piyasasında Linux'un yıldızının parlamasına rağmen desktop'ta kimse Windows ve Office'e karşı sıradan kullanıcıların da benimseyebileceği gerçek bir alternatif geliştiremedi. Daha doğrusu geliştirilen her şey Microsoft'un pazarlama 'yeteneği' ve çeşitli 'taktikleri' sayesinde bertaraf edildi. Bu taktiklerden bazıların çeşitli mahkemelerce çok yüksek miktarda cezalara ve çeşitli yaptırımlara yol açtı. Ama Microsoft yoluna devam etmeyi bildi.

Geçmişte Sun'ın tamamen Java'ya dayalı 'Java Station' projesi başarısızlıkla sonuçlanmıştı. O yüzden bir çok kişi Java Desktop System'in de Microsoft'un çözümleri karşısında başarısız kalacağını düşünüyor. Buna karşın, bu girişimi diğerlerinden farklı olduğunu söyleyenler de var. Birinci neden, bu projenin arkasından açık kaynak meraklısı gönüllüler veya yenilik meraklısı küçük şirketler olmaması. Geçmişte 'Java' teknolojisiyle devrim yaratan, Microsoft'u bu teknolojiyi benimsemeya veya taklit etmeye zorlayan bir firma var : Sun. Öte yandan, Microsoft server piyasasında sadece küçük bir paya sahip. Ayrıca taşınabilir aygıtlarda kaale alınmayacak kadar küçük bir pazar payı var. Open Source'un da, Linux'un da Java'nın da popularitesi giderek artıyor. Buna karşın, Microsoft her türlü badireyi atlatmış, en iyi strateji ve taktikleri başarıyla uygulamayı bilen bir firma. Hiç kimse "Yaşasın, Windows'tan kurtuyoruz!" diye sevinmesin veya "Eyvah, Windows'u kaybediyoruz!" diye dövünmesin. Windows bilişim piyasasında kolay kolay silinmeyecek kadar yaygınlaştı ve benimsendi. Ancak Java Desktop System Microsoft Windows'a ciddi bir alternatif olabilir. İlk aşamada küçük bir pazar payına sahip olacağı belli. Sorun, o payının 'ne kadar küçük' olacağı ve hep öyle küçük kalıp kalmayacağı. İşte bunu şirketlerin pazarlama becerileri ve bilişim uzmanlarının tercihleri belirleyecek. Ne olursa olsun rekabet kaliteyi yükseltecek ve fiyatı düşürecek. Bu savaş, Windows kullanıcılarının daha güçlü ve daha ucuz bir Windows sahibi olmalarıyla sonuçlanabilir. Elbette Windows'u sevmeyenler ve alternetifsizliği nedeniyle tercih edenler artık iyi bir alternatif sahibi olacaklar. Kısacası, Java Desktop System'in yaşaması bütün kullanıcıların yararına olacak.