İçindekilerGirişİndex
YukarıİlkÖncekiSonrakiSon
Geriİleri
Yazdır
Emrah Sarıtaş
es@irisinteraktif.com

3 Boyutlu Çok Kullanıcılı, Web Siteleri; Yeni Bir Programlama Dili SCOL

Önsöz

İnsan geçmişinde veya bu gününde sürekli yenilikleri arayan varlık olmuştur,ilkçağlardan günümüze kadar olan sürede ve bundan sonraki zamanlarda,insan hep yeniliğin peşinde olacaktır

İnsanlık tarihinin gelişim sürecinde hep varolan bu yenilik arayışı, insanın doğasındaolan daha iyi yaşam koşulları istemesinin sonucudur.Özellikle yaşadığımız son iki yüzyıl insanlık için dönüm noktası olmuştur,bu yaşanmış olan yüzyıllarda teknolojik ve sosyal gelişme en üst düzeye çıkmış ve hali hazırda artarak sürmektedir.

Bu gelişim sürecinde kaçınılmaz ve yine insan doğasında bulunan bir başka nokta ise sürekli olarak bu değişime direnen ve yeniliklere karşı çıkan insanlarında bulunmasıdır. 20.yüzyıl başlarında Amerika Birleşik Devletleri patent enstitüsü başkanı her şeyin artık icat edildiği ve artık icat edilecek bir şeyin kalmadığı iddiasında bulunmuştur. 1940'lı yıllarda büyük Amerikan film yapımcılarından biri ise televizyonun boş bir icat olduğunu ve birkaç yıl içinde unutulup gideceğini söylemiştir.

Yaşadığımız günlerin en son yeniliklerinden biri olan internet çok genç olan yaşına rağmen çok hızlı bir gelişme göstermektedir. İlk ortaya çıkış şekli olan askeri bilgi ağı projesinden hızla, dünyanın yeni medyası olma yolunda ilerlemiş ve bunu başarmıştır.

3 Boyutlu Çok Kullanıcılı Web Siteleri

İnternet dünyada yaygınlaşmaya başladığından beri içeriği ve kapsamı her gün genişlemektedir. Her yeni gün internet için yapılan değişik ve daha gelişkin içeriği birlikte getirmektedir. İlk kurulduğu günlerde sadece metinlerden oluşan internet,daha sonralar resim ve renkli içeriği de kapsar hale gelmiştir, daha sonra ses ve hareketli görüntülere de erişebilmiş ancak bu boyutlar ile daha çok gazete ve dergilere,en gelimiş hali ile ise televizyona yaklaşmıştır.Ancak tabi ki ayırt edilebilir ve istenilen bilgi ve ortama,istenilen anda geçiş vermesi ile yazılı ve görsel medyadan ayrılmış ve kendi özgün karakterini yaratma yolunda ilerlemektedir.

Bugün gelinen yerde ise İris İnteraktif, 9 aylık çalışmasının sonucunda internetin tüm bu özelliklerini bir ileri noktaya taşımakta ve internet’te 3.boyutun kapılarını açmaktadr. Artık kullanıcılar bu sanal dünyanın tek düzeliğinden sıkılmış,sürekli tekrarlayan ve birbirinden çokta farklı olmayan içerikten bıkmış durumdalar.Teknolojinin bizi getirdiği bu noktada, İris İnteraktifin hazırlamış olduğu 3 boyutlu web sayfaları, kullanıcıların aradığı ve beklediği yeniliği sunmaktadır, her gün aşina olduklar ve gerçek yaşamda gezdikleri yerlerin sanal modellerinde dolaşmak,film izlemek,on-line alışveriş yapmak,istedikleri bilgilere ulaşmak ve en önemlisi diğer kullanıcılar bu ortamın içinde bireyler olarak görmek, yazılı,sesli ve görüntülü iletişim kurabilmek internet’te yeni ve devrimsel bir çağın başlangıcı olacaktır.

Teknolojinin Temeli

Bundan 4 yıl önce genç bir Fransız şirketi interenet’teki potansiyeli görmüş ve bir yenilik olarak 3.boyutlu ve çabuk yüklenebilen sitelerin geliştirilmesi için yeni ve devrimsel içerikleri olan bir on-line programlama dili geliştirmeye başlamıştır.Bu güne kadar gelinen sürede ise bu geliştirmeyi tamamlamış ve bu on-line dili dünyanın kullanımına açmıştır.

Bu dil yardımı ile oluşturulan ve bu dili temel olarak kullanan programlarda geliştiren şirket internet'te 3 boyutlu içerik oluşturabilmenin yolunu açmıştır.Bu programlama dilini ve programı kullanarak ise İris İnteraktif ilk sanal 3 boyutlu,çok kısa sürede yüklenen etkileşimli, kullanım kolay ve içeriği çok geniş olan sitelerini yaratmıştır.

Voyager

Kullanıcıların bu siteleri kullanabilmesi için ise bir ara program gereklidir Voyager adı verilen bu program bir plug-in niteliğindedir, ve sadece 650kb büyüklüğünde olup kısa sürede yüklenebilmektedir.

Server

Bu dil ile oluşturulmuş sitelerin yayınlanması için ise özel bir server programı geliştirilmiş ve fiyatlandırması da,sitede aynı zamanda bulunan kullanıcıların sayısına göre belirlenmiştir.

Programlama Tekniği

Sitelerde kullanılan bu programlama tekniği vektör bazlı 3 boyutlu koordinatlar temellidir bu özelliği sayesinde kullanıcı, sitenin adresini yazdıktan çok kısa bir süre sonra içinde dolaşacağı alan önünde belirmekte ve kullanıcının sıkılması veya beklememesi sonucu baka bir siteye yönelmesi sorunu ortadan kalkmaktadır.Zaten siteyi bir kez ziyaret eden kullanıcının cache’ine gerekli bilgiler yüklenmekte ve bir sonraki kullanımına başladığında buradan yükleyerek, kullanıcıyı bekletmemektedir

Avatar

Kullanıcılar siteye girdiklerinde 3 boyutlu ikonlar veya nesneler olarak birbirlerini tanımlayabilme imkanına sahiptirler.Bu nesne ve ikonlar tamamen özelleştirilebilir ve kullanıcı kendi resmini bu ikonlara veya nesnelere tanımlayabildiği gibi web-cam kullanarak o andaki görüntüsünü de bunlara aktarabilir

Bu ikon ve nesnelere avatar denilmektedir.Siteye katlan insanlar belirli bir gurup avatar içinden kendilerine uygun olan seçebilmekte ve bunların surat bölümüne isterlerse kendi resimlerini adapte edebilmektedirler.Bu özellik kullanclarn kendilerini birey olarak hissetmelerine ve internet’tin soğuk yüzünden uzaklaşmalarını sağlamaktadır.Tabi ki bu özellik sayesinde kullanıcılar gerçek hayattan tandklar,kiileri bu sanal ortamda tesadüfen bulmalarına ve kendi sosyal arkadaşlıklarını bu alanda sürdürmelerine imkan vermektedir.

Chat

Sitede bulunan kullanıcılar birbirleriyle sesli, yazılı ve görüntülü olarak haberleşme imkanına erişebilmekte ve belki de bu özellik bu yeni teknolojinin en çarpıcı yönünü oluşturmaktadır. Kullanıcılar ayrıca 3 boyutlu sitenin içerisinden,diğer chat ve iletişim kanallarına direkt olarak ulaşabilir bu da siteyi terk etmeden kendi alışkanlıkların da sürdürebilme imkanını ortaya koymaktadır. Bu kanallara örnek vermek gerekirse ICQ, IRC, E-MAIL sayılabilir. Ayrıca kullanıcıların kendi aralarında dosya transferi de yapması mümkündür.

Plug-In

Programlama dilinin getirdiği bir diğer imkan ise sitenin direkt Real Player, Quick Time gibi görüntüleyici programlara izin vermesidir,bu sayede sitedeki duvar ve panolarda film oynatma,resim gösterme veya müzik çalma imkanı vardır.Ayrıca direkt olarak SQL,DATABASE ve bunlar gibi daha pek çok dış etkenle eş güdümlü olarak çalışabildiği için,3 boyutlu sitenin içerisinde direkt e-commerce imkan vermektedir, satılacak ürünlerinde 3 boyutlu modelleme imkan vardır

Alanlar

Sitelerdeki alanlar çok çeşitli özelliği bir arada bulundurmaktadır, bunlardan bazılarına örnek vermek gerekirse, sinemalar,oyun salonlar,alışveriş merkezleri barlar, cafeler ve daha pek çok alan sayılabilir.Sinemalarda uygun görülen filmlerin tamam izlenebildiği gibi, yeni çıkan filmlerin fragmanlar da izlenebilir. Oyun salonların da pek çok çeşit ve içerikte on-line oyun yer almaktadır. Barlar sosyal buluma alanlar olarak düşünüldüğü gibi müzik dinleme imkanı da olan yerlerdir, cafeler de barlarla aynı özelliği taşırlar. Alışveriş merkezleri ise e-commerce uygulamalarının yapılabileceği alanlardır internet’ten alışverişteki en büyük sorun olan ürünleri yeterince inceleyememe buralarda ortadan kalkmakta ve kullanıcılar alacaklar ürünleri,3 boyutlu olarak inceleme imkanına kavuşmaktadırlar.

Oyunlar

Tüm alanlar bütün olarak düşündüğümüzde ilgiyi artırmak için oyunlar düzenlenebilir, sistem kurulurken bu imkanlara izin verecek dizayn düşünülmüştür. Örnek vermek gerekirse,sistem yöneticileri tarafından oluşturulacak bir gizem duyurulur ve kullanıcılardan bu gizemi açığa çıkartmak için çeşitli alanlardaki şifre ve sırları çözmeleri istenebilir.Bu oyunlar reklam amaçlı olarak da düzenlenebilir.

Reklam

Oluşturulmuş olan tüm sitelerde uygun alanlarda geni bill-board, pano, reklam ekranı gibi ticari medyaların üzerlerinde bulunabileceği alanlar vardır. Bu alanlarda kullanıcılar sitenin kendini gezerken ister istemez, reklamlar görmekte ve inceleme imkanını bulmaktadır. Ayrıca bu medyalardan istenirse reklam verenin kendi sitesine direkt link verilebilir

Fayda

Sistem bir bütün olarak düşünüldüğünde, internetin kapsadığı tüm içeriği,tek bir platformda ve çok 3yüksek ilgi çekecek şekilde kapsadığı ortaya çıkmaktadır.

Sistemin dünya genelinde yeni yeni başlayan uygulamalarına bakılacak olursa temelde iki uygulanma örneğine rastlanmaktadır,bunlardan birincisi internet'te yoğun ilgi çekmek isteyen şirketlerin, kendi adların tanıtmak ve ileri teknoloji imaj oluşturmak amacı ile sistemden yararlanmalar ve oluşturdukları 3 boyutlu siteler ile tanıtımlarını yapmalarıdır. İkincisi ise ISP’lerin kendi kullanıcıları için 3 boyutlu siteler oluturmasıdır. ISP'lerin bu uygulamadan umduklar ise tabi ki kullanıcı sayılarını artırmaktır.Kuzey Avrupa ülkelerindeki ISP'lerden biri bu sistemi sadece kendi kullanıcıları için uygulatmış ve oldukça büyük bir başarı oranını yakalamıştır.ISP uygulamalarına bakıldığında yeni abone olacak kullancıların tercih oranının önemli ölçüde artığı, ayrıca başka ISP'leri kullanan kullanıcılarında tercihlerini değiştirdiği görülmüştür.

Sonuç

Şirketimiz öncelikli olarak bu yeni sistemi,henüz dünyadaki uygulamalar bile çok az olduğu halde ülkemizde gerçekleştirebildiği için gururludur. Bizim amacımız bu sistemden ülkemizin önde gelen kuruluşlarının en iyi şekilde yararlanabilmesidir

İçindekilerGirişİndex
YukarıİlkÖncekiSonrakiSon
Geriİleri
Yazdır