Aralarında Microsoft, IBM, Sun, Oracle, Lotus gibi bir çok büyük ismin bulunduğu firma herbiri farklı biçimlerde olsada XML'i destekleyen veya kullanan, çoğu Java tabanlı olmak üzere bir çok uygulama geliştirmektedirler. Bu firmalar geliştirdikleri kütüphaneleri ücretsiz olarak dağıtmaktadırlar. Herhangi bir yazılım geliştirici bu kütüphaneleri kullanarak başka ortamlarda üretilmiş XML belgelerini işleyebilir veya kendileri XML belgesini üretebilir.

W3C (WWW Konsorsiyumu – WWW Consorsium) tarafından SAX (XML İçin Basit API - Simple API for XML) adlı bir kütüphane geliştirilmiştir. Bu kütüphanede, sadece XML belgelerinin nasıl işleneceği ve neleri içereceği belirtilmektedir. XML belgelerinin DOM modeline göre işlenebilmesine olanak tanımaktadır. Genellikle arayüzlerden (interface'lerden) oluşan bu kütüphane gerçek bir uygulama (implementation) içermemektedir. Çeşitli firmalar bu kütüphanedeki arayüzleri uygulayarak veya nesneleri genişleterek kullanılabilir kütüphaneler geliştirebilmektedir.

XML API'leri temelde XML inceleyicilerden (parser'lardan) oluşur. Bu kütüphanelerde XML belgesini bir dosyadan, URL bağlantısından veya başka bir akımdan okuyabilen nesneler bulunur. Bunlarla XML belgesi, DOM nesne modeline göre oluşturulmuş, genellike adı XMLDocument veya XmlDocument olan bir nesnenin içine okunur. Bu nesne içerisinde belgenin etiketlerine (elemanlarına) erişim için çeşitli yöntemler bulunmaktdır. Ayrıca erişilen eleman nesneleri de içerdikleri özellikleri ve veri hakkında bilgi alınmasını sağlayan yüntemler barındırır.