İçindekilerGirişİndex
YukarıİlkÖncekiSonrakiSon
Geriİleri
Yazdır

HTML Genel Elemenalar

HTML Belgesini Oluşturan Elemanlar

Bir HTML belgesi içinde mutlaka olması gereken asıl çatıyı oluşturan üç tane temel eleman vardır. Bu üç eleman, standardı oluşturabilmek için gerekli olan tek HTML elemanları durumundadırlar.

Bu üç eleman;

Prologue Identifiers

Bu belirteçler, eklenen HTML belgesinin tipini belirler ve onun etiketi yerine geçer.HTML DTD (Document Type Definition) olarakta isimlendirilirler.

Bir kaç örnek;

<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML//EN//3.0">
<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML 3.0 Level 3//EN">
<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML Strict//EN//3.0">
<HTML> ... </HTML>

u eleman belgenin HTML elemanları içerdiğini anlatır. Hemen "Prologue Identifier" arkasından gelir ve bütün diğer elemanlarında içinde bulunduğu belgeyi sarar. Örnek bir HTML belgesi şöyle oluşturulmalıdır;

<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML 2.0//EN">
<HTML>
Bütün elemanların da içinde bulunduğu belgenin gerisi burada.
</HTML>

Bu eleman içinde ancak <HEAD> ve <BODY> elemanları kullanılabilir.

<HEAD> ... </HEAD>

HTML belgesinin başlığı (Head), belgenin tarayıcıda görüntülenmesinde direk etkisi olmayan bir bilgidir. İçinde kullanılması gereken tek eleman <TITLE> elemanıdır.

<HEAD>
<TITLE> HTML belgesinn açıklaması </TITLE>
</HEAD>

Aşağıdaki elemanlar, <HEAD> elemanı ile ilişkisi olan elemanlardır. Kullanıldıklarında belgenin görüntüye getirilmesinde hiçbir doğrudan etkide bulunmayan bu elemanlar yalnızca kullanıcı bazında bilgi sunarlar.

<HEAD> elemanının içinde kullanılması gerekli olan tek eleman <TITLE> elemanıdır.

<BASE...>

Belgenin içindeki URL, belgenin bulunduğu yere göre relative, göreceli olarak yerleştirilmiş olabilir. Bu durumda bir mutlak adres gerekecektir. İşte <BASE> elemanı bunu gerçekleştirir. Yalnızca <HEAD> elemanının içinde kullanılır.

Base adresin belirtilmediği durumlarda, HTML kendi URL adresini, diğer göreceli URL adreslere taban olarak kullanır.

Base elemanı, URL adresini belirten tek bir parametreye, HREF, sahiptir.

Örnek;

<BASE HREF="www.microsoft.com">

Netscape Navigator 2.0, <BASE> elemanına, Targeted Windows terimi ile beraber bir parametre daha ekledi. Netscape'in <BASE> elemanına eklediği <TARGET> parametresi, belge içindeki bütün URL adreslerinin kullanacağı default (Varsayılan) bir adres tanımlar. Kullanım şekli;

<BASE TARGET="default_target">

TARGET parametresi yalnız Netscape ile kullanılabilir.

<ISINDEX...>

Belgenin bir index belgesi olduğunu belirtir. Kullanıcı belgeyi okuma dışında, belge içinde anahtar kelime vererek arama yapar. Belge adının arkasına eklenen bir soru işaretinden sonra, artı "+" işareti ile istenilen kadar anahtar kelime tanımlanarak, belge içinde arama yapılabilir.

<ISINDEX> elemanı genelde otomatik olarak Server tarafından yaratılır. Eğer belgeye manuel olarak eklenecek olursa, belgeyi okuyan tarayıcı, server'ın belge içinde bir arama yapabileceğini anlar. <ISINDEX> elemanını kullanabilmek için, server'ın bir "Search Engine" sahip olması gerekir.

Netscape <ISINDEX> elemanına, PROMT parametresini ekledi. PROMT parametresi ile verilen metin parçası, kullanıcıya arama yapabileceğini belirtir.

Diğer bir Netscape bazlı parametre "ACTION" dır. <ISINDEX> elemanı içinde kullanldığında, input box içine girilen metnin çalıştırılacağı CGI script'ini ya da uygulamayı belirtir.

Örnek:

<ISINDEX ACTION="websearch">

input box içine girilen metni "websearch" adlı CGI script'ine gönderir.

"websearch" adı örnek olarak verilmiştir. Kullanıldığında, ACTION parametresi ile belirtilen script, host makinasında uygun konfigürasyonu yapılmış bir script olmalıdır. ACTION parametresi yalnız Netscape ile kullanlabilir.

<LINK ...>

<LINK> elemanı kullanıldığı belgenin, diğer nesnelerle olan ilişkilerini belirtir. Bir belge istenen sayıda <LINK> elemanına sahip olabilir.<ANCHOR> elemanı ile aynı parametrelere sahiptir. Genelde sahiplik, ilişkili index ve sözlüklerleri, eski ya da yeni versiyonları tanımlamak için kullanılır.

<NEXTID...>

Bu eleman, metin düzenleme (text editing) uygulamaları tarafından okunan ve üretilen Unique Identifier (tek tanımlayıcı) olarak kullanılan bir parametredir. "Z123" formunda kullanılan alfa-numerik tek bir parametresi vardır.

<NEXTID N=Z127>

Bir belge yeniden düzenlenirken, varolan Anchor tanımlayıcıların tekrar kullanlmaması gerekir, bu tanımlamalar diğer belgeleri referans alıyor olabilir. Bazı durumlarda, HTML tarayıcı'lar <NEXTID> elemanını dikkate almayabilirler.

<TITLE> ... </TITLE>

Her HTML belgesi bir başlığa "<TITLE>" sahip olmalıdır. Belgeye verilecek başlık, genel olarak belgenin konusunu anlatır. Bu başlık, belge görüntülenirken pencere başlığında görülecek ve History komutunda aynı isimle belirtilecektir. <TITLE> elemanı, Header elemanları gibi belgenin içindeki metin gibi işlenmezler.

<TITLE> elemanı, <HEAD> elemanı içinde bulunmalı ve Anchor, paragraf formatı, highlight gibi elemanlar içermemelidir. Bir belge içinde yalnız bir başlığa izin verilir.

Başlık uzunluğunun limiti yoktur ancak uzun başlıklar bazı uygulamalarda karışıklığa neden olabilir. Bu olasılığı azaltmak için, öneri olarak 64 karakterden az başlıklar kullanılmalıdır. Akılda tutulması gereken bir başka konu kısa başlıklardır. "kullanım" gibi bir başlık anlamsız olacaktır. Bunun yerine "HTML elemanlarının kullanımı" daha açıklayıcı olacaktır.

u eleman, <HEAD> elemanının içindeki kullanılması gereken tek elemandır. Diğer açıklanan elemanların kullanılması isteğe bağlıdır.

<HEAD>
	<TITLE> HTML elemanlarının kullanımı </TITLE>
</HEAD>

<META...>

Diğer HTML elemanları tarafından tanımlanmayan, Embedded Belgelerin meta bilgilerini tanımlar. Örneğin, server/client uygulamaları için tanımlama,indeksleme ve kataloglama için özel belgelerin bilgileri.

Parametreleri:

Örnek:

Eğer belge şunları içeriyorsa;
<META HTTP-EQUIV="Bitiş tarihi" CONTENT="Salı, 18/06/96 21:30 GMT">
<META HTTP-EQUIV="Adı" CONTENT="Zafer ACAR">
<META HTTP-EQUIV="Cevap adresi" CONTENT="acar@sitesanal.com">

HTTP cevabın başlığı;

Bitiş tarihi: Salı, 18/06/96 21:30 GMT
Adı:Zafer ACAR
Cevap adresi: acar@flashdizayn.com

şeklinde olacaktır.

<META> elemanı, varolan HTML elemanlarının isimleriyle çakışacak şekilde verilmemelidir. Örnek:

<META NAME="Title" CONTENT="HTML Eğitim Sayfası">

Genelde HTTP server tarafından kullanılan isimlerde (server, date, Last-modified gibi) verilmemelidir. <META> elemanı genel olarak Dinamik Belgeler yaratırken kullanılır.

<BODY> ... </BODY>

HTML belgesinin bu bölümü, kontrol ve formatlama sağlayan bütün HTML elemanlarının yanında, bütün metin ve grafikleri içerir. Formatı:

<BODY>
Belge burada yer alır.
</BODY>

Aslında bu eleman belgenin görünüşünde etkili olmaz. Asıl kullanım amacı, belgenin düzeni için gerekli olan standardı sağlamaktır.

Arkaplan resimleri ve renkleri verebilmek için ilk kullanan Netscape olmuştur. Şu anda bütün tarayıcı'lar bu elemanı kullanmaktadır. Ancak aşağıdaki parametrelerin bazıları bütün tarayıcı'larda geçerli değildir.

HTML 3.0'ın geçmiş versiyonlarında <BODY> elemanına, <BACKGROUND> parametresi eklendi. Amacı; tanımlanan resmin, belgenin arkaplanı olarak kullanılmasını sağlamaktı. Şu anda kullanılan bütün tarayıcı'larda bu arka plan resmi, metin alanının arkasına döşenerek kullanılır. Kullanılış şekli;

<BODY BACKGROUND="URL ya da PATH/Dosya_adı.gif">
Metin buraya
</BODY>

Tanımlanan Dosya_adı.gif resim dosyası, metin ve grafiklerin bulunduğu görünen alanın arkasında görünür. Kullanımı aynı Windows işletim sisteminde kullanılan Wallpaper (Duvarkağıdı)'a benzetilebilir.

BGCOLOR parametresi

Bu <BODY> parametresi HTML 3.0 içinde desteklenmemesine rağmen Netscape, Internet Explorer, NCSA mosaic ve çoğu tarayıcı'lar tarafından kabul edilmektedir ve şu sıralar HTML 3.0 içine alınmasına çalışılıyor. Bu parametre, başka biryerden, resim yüklemek için zaman kaybetmeden arka plan rengini değiştirmek için kullanılır. Anlaşılır bir formatı vardır:

<BODY BGCOLOR="#rrggbb">
Metin buraya
</BODY>

"#rrggbb" kırmızı-yeşil-mavi tonların karışımından oluşan hexadecimal bir sayıdır.

Microsoft Internet Explorer 16 rengi sayılarla değil isimleriyle tanıma özelliğine sahiptir. Daha fazla bilgi için <FONT COLOR> bölümüne bakınız. Netscape ise, 140 rengi isimlerinden tanıyabilir. Akılda tutulmalıdır ki bu 140 renk adı yalnızca Netscape tarafından kullanılabilir, diğer tarayıcı'lar için geçersiz ve anlamsız kalacaktır. Bunun için isim yerine #rrggbb tripletinin kullanılması daha doğru olacaktır.

TEXT parametresi

Bu parametre, belge içindeki normal metnin rengini kontrol eder. Bu basit olarak, bir Hyperlink'i işaret etmek için renklenmiş metin dışındaki bütün metinler anlamındadır. TEXT'in kullanımı aynı BGCOLOR'da olduğu gibidir.

<BODY TEXT="#rrggbb">
Metin buraya
</BODY>

LINK, VLINK ve ALINK Paramatreleri

Hyperlink metininin rengini kontrol eder. VLINK daha önce itlem gören linkler için, ALINK ise aktif durumdaki linkler için kullanılır. Default (Varsayılan) renkler, LINK=Mavi, VLINK=Mor ve ALINK=Kırmızı olarak belirlenmiştir. Kullanım şekli aynı BGCOLOR ve TEXT'de olduğu gibidir. Örnek:

<BODY LINK="#rrggbb" VLINK="#rrggbb" ALINK="#rrggbb">
Metin buraya
</BODY>	

Microsoft Internet Explorer 2.0 versiyonundan itibaren, arkaplan resmin, kayma yapmayacak şekilde sabitleyerek, watermark olarak kullanma özelliğini almıştır. Bir sayfaya watermark resmi kazandırmak için <BODY> elemanında, örnekteki gibi BGPROPERTIES=FIXED parametresi kullanlır. Örnek:

<BODY BACKGROUND="Dosya_Adı.gif" BGPROPERTIES=FIXED>

NOT: BGPROPERTIES=FIXED parametresi yalnız Microsoft Internet Explorer 2.0 ve ileri sürümler için kullanılabilir.

LEFTMARGIN Parametresi

İnternet Explorer'da kullanılan bu parametre, metnin sol taraftan marjinini ayarlar. Örnek:

<BODY LEFTMARGIN="60"> Bu belgeye, sayfanın solundan 60 pıxel marjin verilmittir. </BODY>

TOPMARGIN Parametresi

Internet Explorer'da kullanılan bu parametre, metnin üst taraftan marjinini ayarlar. Örnek:

<BODY TOPMARGIN="60"> Bu belgeye, sayfanın üstünden 60 pıxel marjin verilmittir. </BODY>

LEFTMARGIN ve TOPMARGIN parametrelerine "0" değeri verilebilir. Bu durumda, metin en sola ve en yukarıya yaslı olacaktır.

RENKLENDİRME İLE İLGİLİ UYARILAR

<BODY> elemanının içindeki renk ayarlamaları, bütün döküman için bir seferliğine ayarlanır. Metnin bir bölümü için ayrı, diğer bölümü için ayrı renk verilemez.

Background (Arka plan) resimleri, ayrı bir HTTP bağlantısı dolayısıyla ayrı bir yükleme zamanı gerektirir. Bundan dolayı, arka plan resimleri olabildiğince ufak tutulmalıdır.

Auto Load Images (Resimleri Otomatik Yükle) seçeneği kapalıysa, arka plan resimleri yüklenmeyecektir. Herhangi bir sebepten dolayı arka plan resmi yüklenmez ve arka plan rengi de belirtilmemiş ise, LINK, VLINK, ALINK parametrelerindeki ayarlar dikkate alınmayacaktır. Bunun altında yatan neden, istenen arka plan resmi yüklü değil ya da o anda yüklenemiyorsa, kullanıcının atadığı metin rekleri default renk olan gri ekran üzerinde, metni okunamaz hale getirebileceğidir.

İçindekilerGirişİndex
YukarıİlkÖncekiSonrakiSon
Geriİleri
Yazdır