Server ve Client Side Script

Bu konuya girmeden önce script kavramını açıklamakta fayda görüyorum. Bildiğiniz gibi notlarımız en başından itibaren komut dizilerinden ( script ) bahsediyoruz. Eğer kullanıcı tarafından sadece görsel olarak izlenmenin dışında bir takım işlerde yapan söz dizimlerine ( komutlar kümesi ) script adı veriyoruz. Bu tanım pek açık olmasa da scriptlerin kullanımına başladığımızda bunlar örneklerle daha iyi anlaşılacaktır. Script kavramını açıklamaya çalıştıktan sonra scriptlerin server side ve client side olmak üzere 2 ye ayrıldığını söyleyelim peki bu ayrımı yaratan nedir ?

• Web server tarafından işlenen (interpret -yorumlanan ) scriptlere server side script adını veriyoruz. Server side scriptler server tarafından işlenerek html output verirler.
• Browser tarafından işlenen scriptlere de client side script adı veriyoruz. Bu scriptlerde komut dizisi şeklindedir. Fakat bu scriptler server da işlenmek yerine http response içerisinde browser'a gönderilir.

Her iki script türü kullanım amacına göre tercihlere bağlı olarak belirlenir. Bazı durumlarda client bazı durumlarda ise server side script kullanmak mantıklıdır. Örneklere gelindiğinde bu konu daha ayrıntılı olarak ele alınacaktır

Server side script örneği:

<Script language=vbscript RUNAT=Server>
.....................................
</script>

Yukarıda bir server side script örneği verilmiştir. Noktalı alan gerekli script komutları için kullanılır. RUNAT=SERVER parametresi ise ilgili script in server da çalıştırılacağı bilgisini vermektedir. Bu anlamda içeriği oluşturulan bu dosya web server tarafından yorumlanacak olan bir dosya uzantısı ( .asp ) ile kayıt edilmelidir.

Client side script örneği:

<Script language=vbscript RUNAT=Client>
.....................................
</script>

Yukarıda bir client side script örneği verilmiştir. Noktalı alan gerekli script komutları için kullanılır. RUNAT=CLIENT parametresi ise ilgili script in browser'a çalıştırılacağı bilgisini vermektedir. Bu anlamda içeriği oluşturulan bu dosya içerisinde ki komut dosyası http response olarak direkt olarak browser'a yollanır, browser bu komut dosyalarını nasıl işleyeceğini bilir.