OLE DB Microsoft'un yeni jenerasyon veri erişimi tanımıdır.

Bu bölümde OLE DB hakkında tanımlayıcı genel bilgiler sunulacaktır.

OLE Teknolojisinin Gelişimi

OLE DB (object linking and embedding), Microsoft’un yeni jenerasyon veri erişimi tanımıdır.Bu teknolojinin amacı uygulamaların geniş bir çeşitlilikteki verilere servis sağlayıcılar yoluyla erişmesinin sağlanmasıdır. Bu teknolojinin gelişme adımları ve genel yapısı hakkında bilgiler burada kısaca verilmeye çalışılmıştır.

DDE Teknolojisi (Dynamic Data Exchange)

DDE (Dynamic Data Exchange), uygulamaların birbiriyle haberleşmesini sağlama yolunda ilk adımı oluşturan teknolojiydi. Bu yöntemle uygulamalar, veri alışverişi yapabiliyor, bir uygulama diğer bir uygulamadaki komutu çalıştırabiliyordu. Fakat bu sınırlı, yavaş ve kullnaması zor bir teknolojiydi.

OLE 1.0

OLE 1.0 (object linking and embedding), veri bağımlı bilgisayar uygulamalarında çok önemli bir kavramın geliştirilmesinde ilk adımı oluşturdu. Bu kavram bir dokümanın farklı tiplerde nesneler içerebilmesi fikriydi. Nesnelerin doküman içine gömülü veya bulunduğu yere bir bağlantı sağlanarak dokümanla bütünlüğü sağlanıyordu.

örnek 1 - bir Word dokümanı içine gömülü Exel dokümanı

Bu dokümanda bir metin ve bir hesaptablosu nesnesi bulunmaktadır. Bu doküman bir kelime işlemcisi kullanarak açıldığında her iki nesne de görülebilir ve eğer hesaptablosu nesnesi üzerinde işlem yapılmak istenirse üzerine çift tıklandığında hesaptablosu uygulaması açılarak hesaptablosu üzerinde işlem yapılması sağlanır. Donanım kısıtlamaları bu teknolojinin başarısız olmasının sebebiydi.

OLE 2.0

Bu teknoloji belki de anlaşılması en zor ve karmaşık yazılım teknolojilerinden birisidir. Fakat bu karışıklık Visual Basic gibi uygulama programları tarafından gizlendiğinden kullanımı için bu teknolojiyi tamamen anlamak şart değildir.

OLE teknolojisi aslında birbiriyle pek az ilişkisi bulunan bir grup teknolojinin birleşimidir. Bunların tek ortak yanı nesneye dayalı olarak çalışmalarıdır. Bu nesneler özel olarak COM (component object model) olarak bilinir.

COM Teknolojisi (component object model)

COM (component object model)'un genel özellikleri şunlardır:

• Nesnelere erişme ve üzerinde işlem yapmada genel bir yöntemdir.
• Nesnelerin, kullanımdaysa izlenmesini, kullanımda değilse silinmesini sağlar.
• Standart bir hata raporlama mekanizmasıdır.
• Uygulamaların nesne değişimini sağlayan bir mekanizmadır.
• Nesenelerin tanınmasını ve bunları işleyecek uygulamalar ile ilişkilendirilmesini sağlar.

Daha önce ele aldığımız örnekte kelime işlemcisinin hesaptablosu nesnesini kolaylıkla gösterebilmesi hesaptablosu nesnesinin bir COM nesnesi olmasındandır. COM nesnesi, nesnelerin kendilerini görüntüleyebilmeleri için bir dizi fonksiyonu destekler. Kelime işlem dokümanı hesaptablosu için bilgi içerdiği gibi doküman aynı zamanda sistem için de nesnenin bir hesaptablosu olduğuna dair bilgi taşır. Yani dokümanda nesneyi görüntüleyen asıl fonsiyonlar bulunmaz. Bu fonsiyonlar bir uygulama içinde ya da .dll içinde tutulur. Burada kelime işlem uygulaması çizim fonksiyonlarını içeren hesaptablosu uygulamasını bulmak için COM mekanizmasını kullanır. Hata oluştuğunda da yine bir COM standardı devreye girerek her iki uygulamanın da silinmesini sağlayacaktır.

Windows'un şu an içerdiği DCOM (distributed common object model) COM'un genişletilmiş bir şeklidir. DCOM nesneleri OLE vasıtasıyla ağ üzerinde değişik sistemlerde çalışan uygulamar arasında da tranfer edilebilir.

UUID Yapısı (universally uniqe identifier)

UUID (universally uniqe identifier) veya GUID (globally unique identifier) veya CLSID (class identifier)

OLE'nin temel ihtiyaçlarından birisi de nesneleri tanımlama gereksinimidir. Bir uygulama birçok farklı çeşit nesneyi içeren bir doküman ile çalışıyorsa bu nesneleri doğru olarak tanımlıyabilmelidir ki sistem bu nesneyle işlem yapabilecek uygulamayı tanımlayabilsin. Bunu sağlayabilmek için COM her çeşit nesneye 16 bytelık bir değer atar.

sistem registry'sindeki bir GUID numarası {970EDBA1-111C-11d0-92B0-00AA0036005A} 

Bu GUID numaraları, evrensel ve sadece atandığı nesneye özeldir. Numaraları oluşturmak için network kartının adresinden yararlanılır (eğer bir network kartı yoksa bu GUID oluşturucu programca oluşturulur). Visual Basic 5.0, GUID numaralarını otomatik olarak sizin için oluşturmaktadır ve oluşturulan nesneler de bu numaralarca tanımlıdır.

Yapılandırılmış Doküman Saklama Yöntemi (OLE Structured Storage)

Farklı yapıdaki nesneleri içeren OLE dokümanlarının saklanması için kullanılan yöntem OLE Structured Storage yöntemidir. Bu yöntemde bir doküman bir dizi hiyerarşik yapıdaki storage ve dizilere ayrılır. Burada storage kabaca klasör yapısına, dizi de dosyaya karşılık gelmektedir.

örnek 3 - Bu örnekte hesaptablosu içeren Word tarafından oluşturulmuş bir OLE structured storage doküman yapısı görülmektedir

OLE Özdevinim Yapısı (OLE Automation)

OLE automation, bir uygulamanın diğer bir uygulamadaki komutları çalıştırmasını sağlayan yapıdır. OLE automation sadece fonksiyonların çağrılmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda çalışma anında fonksiyonların hangi nesneleri kullanabileceğini ve hangi parametreleri alabileceğini belirler. OLE automation anlayışı aynı zamanda ActiveX teknolojisinin de temelini oluşturan bir basamak oluşturmuştur.